Με βούτυρο και φρέσκο γάλα φτιάχνεται ο χαλβάς που συνήθιζαν στην Ανατολή και εδώ στην Ελλάδα έγινε πιο γνωστή η νηστίσιμη εκδοχή του με λάδι και νερό. Οι Τούρκοι τον φτιάχνουν σχεδόν πάντα με βούτυρο, ενώ στην Περσία μπορεί να προσθέσουν ροδόνερο ή ακόμα και σαφράν. Η εκδοχή της κας Παπαδοπούλου είναι με ζαχαρούχο γάλα.
«Πάντα κάναμε ψητά κυδώνια στο σπίτι τον χειμώνα. Η μαμά μου τα έβγαζε ως επιδόρπιο σε τραπέζια, αφού χτυπούσε κρέμα γάλακτος και έφτιαχνε σαντιγί. Τα τρώγαμε όμως και σκέτα ή με μία κουταλιά γιαούρτι και μέλι, με λίγη κανέλα. Ο πατέρας μου έφυγε μικρός από τη Μ. Ασία, αλλά πάντα μου έλεγε ότι αυτό που θυμόταν πιο έντονα ήταν οι κήποι με τα φρουτόδεντρα και τα ζαρζαβατικά». Θέλξη Μουζάκη
Η μαστίχα παράγεται μονάχα στη Χίο και, μέσω εμπόρων της Πόλης, έφτανε σε όλα τα παράλια της Μ. Ασίας – και στη Σμύρνη. Η χρήση της σε γιορτινά ψωμιά ήταν πολύ διαδεδομένη, για την ξεχωριστή της ευωδιά. Παράλληλα, σε σημαντικές οικογενειακές περιστάσεις και σε μεγάλες γιορτές «κεντούσαν» τα ψωμιά με συμβολικές παραστάσεις (άλλες για γάμο ή για γεννητούρια, άλλες για να γιορταστεί η άνοιξη κ.ο.κ.), με στολίδια από την ίδια τη ζύμη του ψωμιού είτε με τσιμπιδάκι. Η συνήθεια αυτή δεν είναι μονάχα μικρασιάτικη, τη συναντάμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, του Εύξεινου Πόντου, των Βαλκανίων, στους Αρβανίτες και στους Ρομά.
«Αυτή τη συνταγή την έχω από τη γιαγιά μου,
την έκανε όταν είχε περίσσιο ψωμί και ήθελε να το αξιοποιήσει. Η οικιακή οικονομία με την οποία μαγείρευε ήταν απίστευτη: σπάνια πετούσε κάτι, με φαντασία και ευρηματικότητα το μετέτρεπε σε κάτι άλλο, κάτι νόστιμο. Το κιμαλίδικο ήταν καθημερινό φαγητό, το τρώγαμε πολύ συχνά».
Ντέπυ Γιούλη (Ένωση Σμυρναίων)
1 Συνταγή 
