- Αν δείτε μικρά πιάτα, μικρά ποτήρια, πιρουνάκια και δοχείο για τα σκουπίδια (συνήθως τσίγκινο κονσερβοκούτι αλίπαστων), λαδόχαρτα για το σκούπισμα, μπείτε και καθίστε. Πιθανότατα αυτό είναι ένα τσιπουράδικο αυθεντικό.
- Κάθεστε στο τραπέζι και κάνετε νόημα στον σερβιτόρο με τα δάχτυλα για το πόσοι είστε. Οι μόνες λέξεις που του λέτε είναι «με ή χωρίς», εννοώντας τον γλυκάνισο.
- «Έχετε κατάλογο;» Η πιθανότερη απάντηση που θα πάρετε είναι: «Τηλεφωνικό;». Στα τσιπουράδικα δεν παραγγέλνεις φαγητό, αλλά τσίπουρο. Η μόνη ερώτηση που καλείστε να απαντήσετε σχετικά με τον μεζέ –και όχι παντού– είναι αν τρώτε ωμά. Τι θα σερβίρει με κάθε γύρα το επιλέγει ο ψήστης.
- Με ελάχιστες εξαιρέσεις, η κράτηση στα τσιπουράδικα είναι εντελώς άγνωστη λέξη. Σκοτώνει την παρόρμηση, βασικό στοιχείο στην τσιπουροποσία. Πας νωρίς και μπορεί να φύγεις πολύ αργά.
- Εδώ επικρατεί το «πιες για να φας», το τσίπουρο σας δίνει φαΐ. Γι’ αυτό δεν πρέπει να πάτε πεινασμένοι. Σημασία έχει η ρέγουλα. Η τσιπουροποσία θέλει ρυθμό. Αυτό οι ντόπιοι το ξέρουν καλά. Πρόκειται για μια ιεροτελεστία και όχι για μεθοκόπημα και αλύπητο φαγοπότι.
- Κατά το σύνηθες, με την πρώτη γύρα τσίπουρου έρχονται ψητές πατάτες ή πατατοσαλάτα και αλίπαστα. Με τη δεύτερη χταπόδι και τουρσάκια, με την τρίτη όστρακα ωμά, γαρίδες ή καραβίδες, με την τέταρτη τηγανητό ή ψητό ψαράκι, θραψαλάκι κ.λπ., χωρίς φυσικά αυτό να είναι αυστηρός κανόνας ή να τηρείται ευλαβικά η ακολουθία.
- Απαγορεύεται, κατά την προφορική παράδοση, να σας φέρουν ξανά τον ίδιο μεζέ, εκτός κι αν το ζητήσετε.
- Οι παλιοί μαγαζάτορες αρνούνται να σερβίρουν οτιδήποτε δεν έχει σχέση με τη θάλασσα. Οι νεότεροι μπορεί να βγάλουν μαζί με τους τελευταίους γύρους τσίπουρου λίγο παστουρμά ή καβουρμά με αυγά, βοδινή γλώσσα βραστή ή σπετζοφάι.
- Αν έχετε γερό στομάχι, όρεξη και καλό πορτοφόλι, θα σας φέρουν 60 διαφορετικούς μεζέδες.
- Υπάρχουν μέρες μέσα στη χρονιά που δεν πας στα τσιπουράδικα, όπως τα Χριστούγεννα, όμως υπάρχουν άλλες που επιβάλλεται, όπως η Μεγάλη Παρασκευή. Παραδοσιακά η Δευτέρα είναι ημέρα ανάπαυσης. Παλαιότερα κυρίως, τα περισσότερα τσιπουράδικα ήταν κλειστά, κάτι που τηρείται ακόμη σε κάποιες περιπτώσεις.
- Το σβήσιμο με μπίρα επιτρέπεται – και σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται.
- Προσπαθώντας να κρατήσουν το κόστος χαμηλά και να βγάλουν κέρδος από την κατανάλωση, κάποιοι ρίχνουν την ποιότητα. Όταν το τσίπουρο είναι πολύ φθηνό, πρέπει να προβληματιστείτε γι’ αυτό που τρώτε και κατά συνέπεια γι’ αυτό που πίνετε.
*To άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον Γαστρονόμο Μαρτίου, τεύχος 155.
