Επίσκεψη στην «οινοχώρα» του Μετσόβου.
Μια φορά κι έναν καιρό, τότε που οι άνθρωποι είχαν ακόμα όνειρα και οράματα, υπήρξε ένας άνθρωπος, ένας αστός μάλιστα, που μεταμόρφωσε ένα ορεινό χωριό σε πρότυπο οργάνωσης, παραγωγικής και επαγγελματικής δραστηριότητας. Αναφέρομαι στο Μέτσοβο και στον οραματιστή πολιτικό-συγγραφέα-συλλέκτη-οινοπαραγωγό και τυροκόμο Ευάγγελο Αβέρωφ που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στον τόπο του.
Μια επίσκεψη στο Κατώγι δεν μπορεί παρά να αρχίζει από τις σελίδες του βιβλίου του Αβέρωφ «Με λογισμό και μ’ όνειρο»:
«Όταν καταπιάστηκα με τη μελέτη των σοβαρών προβλημάτων του Μετσόβου, είχα βρει ένα χαρτί που, μεταξύ άλλων, κατά το έτος 1732, ανέφερε και τα μικρά και τα μεγάλα αμπέλια που είχε ο καθένας. Αν πιθανολογούσες τη μέση απόδοσή τους, έπρεπε το Μέτσοβο και τα κοντοχώρια του να παράγουν τότε γύρω στις 300.000 οκάδες κρασί τον χρόνο, που σήμαινε πάνω από 500.000 σημερινά μπουκάλια. Κατάπληκτος, θα έλεγα σχεδόν με κομμένη την ανάσα, ρώτησα παντού πού είναι αυτός ο τόπος, αυτός ο θησαυρός. Μου είπαν δυτικά του Μετσόβου ήταν ο παλιός κρασότοπός του, που ονομαζόταν Γινιέτς…».
Εκεί λοιπόν στις απότομες πλαγιές φυτεύτηκαν τα πρώτα κλήματα το 1959 και ο Αβέρωφ παίρνει τη ρηξικέλευθη απόφαση: «Να δοκιμάσω να φτιάξω κρασί που να μπορεί να ανταγωνιστεί τα καλύτερα γαλλικά κρασιά! Ήξερα ότι τα γαλλικά κρασιά τύπου Μπορντό γίνονται από μια ποικιλία που ονομαζόταν Cabernet Sauvignon… Κατάφερα να αποκτήσω 1.000 επίλεκτα τέκνα αυτών των αριστοκρατικών τζακιών. Με τα χέρια μας τους φυτέψαμε τους “Γάλλους αριστοκράτες”. Και ανταλλάξαμε την υπόσχεση τα πρώτα χρόνια να εφαρμόζουμε εμείς οι ίδιοι όλους τους κανόνες της γαλλικής οινοποιίας».
Το πρώτο κρασί οινοποιείται στο κατώγι του σπιτιού της οικογένειας Αβέρωφ και φέρει το όνομα «Κατώγι Μετσόβου». Ο ίδιος ο Ευάγγελος Αβέρωφ σχεδιάζει την ετικέτα σε ένα επιστολόχαρτο του πολιτικού του γραφείου. Έτσι ξεκίνησαν όλα!
Εξήντα χρόνια μετά
Το 2008, το οινοποιείο Κατώγι ανανεώνεται ριζικά και μετατρέπεται σε μια wineland, σε έναν χώρο οινικής μαγείας. Χαμηλός φωτισμός και ένα βίντεο που σε εισάγει στην ιστορία δημιουργίας ενός από τα πρώτα οινοποιεία της σύγχρονης Ελλάδας. Η ατμόσφαιρα μυστικιστική και συγχρόνως χαρούμενη. Περνάμε τη γυάλινη γέφυρα πάνω από έναν ποταμό μπουκαλιών Κατώγι ερυθρό, για να φτάσουμε στην καρδιά: στο πρώτο πρώτο μπουκάλι! Κλειδωμένο σε διάφανο κουτί με τον πρωτότυπο σφραγιδόλιθο. Και να καταλήξουμε φυσικά στην αίθουσα δοκιμών, όπου μας περιμένουν τα κρασιά του Κτήματος.
Η οικογένεια Ιωάννου-Αβέρωφ, η Τατιάνα, ο Σωτήρης και ο Αλέξανδρος, διαχειρίζονται και συνεχίζουν τα μετσοβίτικα οράματα του πατέρα και παππού Αβέρωφ, και δημιούργησαν δίπλα στο οινοποιείο ένα ξενοδοχείο από εκείνα που όλοι εμείς οι ταξιδευτές ονειρευόμαστε να μας περιμένουν σε έναν ορεινό προορισμό. Με θέα στο χωριό και στις κατάφυτες βουνοπλαγιές, το Κατώγι δανείζεται στοιχεία παραδοσιακής μετσοβίτικης τέχνης και τα δένει αρμονικά με σύγχρονα λιτά διακοσμητικά στοιχεία και, φυσικά, με καταπληκτικά έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών.
Τα ευρύχωρα και ατμοσφαιρικά δωμάτια χωρίζονται σε «λευκά» και «κόκκινα», σαν τα κρασιά του οινοποιείου.
Τα κρασιά
Ξεχωρίζω δύο σειρές, την ΙΝΙΜΑ (καρδιά στα βλάχικα) και τα Rossiu di Munte (κόκκινο του βουνού)
Inima/Αθήρι Ασύρτικο/Λευκός Ξηρός
Λουλούδια και εσπεριδοειδή, με φρεσκάδα και δροσιστική οξύτητα. Για ψάρια, λαδερά, πουλερικά.
Inima/Νεγκόσκα/ Ερυθρός Ξηρός
Αρωματικό, κομψό, νεανικό, με ζωηρό χαρακτήρα. Για κρεατικά.
Inima/Ξινόμαυρο/ΠΟΠ Νάουσα/ Ερυθρός
Ξηρός Κόκκινα φρούτα και μπαχαρικά, νεανική οξύτητα. Φρεσκάδα, πολυπλοκότητα, ένταση! Αναζητά κρέατα με πλούσιες σάλτσες.
Rossiu di Munte/Yiniets/Cabernet Sauvignon/ΠΓΕ Μέτσοβο/ Ερυθρός Ξηρός
Προέρχεται από συγκεκριμένο αμπελοτεμάχιο στο Γινιέτς, όπου τα κλήματα Cabernet Sauvignon είναι φυτεμένα το 1958-59.
Rossiu di Munte/Pinot Noir/ Ερυθρός Ξηρός
Φρουτώδης χαρακτήρας, με πινελιές τριαντάφυλλου.
Rossiu di Munte/Βλάχικο/ΠΓΕ Ιωάννινα/ Ερυθρός
Ποικιλία της Ηπείρου, πιπεράτα αρώματα.
