Κακάο: το θεϊκό ρόφημα και η ιστορία του

Το κακάο παράγεται από τους καρπούς του κακαόδεντρου, η επίσημη ονομασία του οποίου είναι theobroma cacao, όπου ελληνικά «θεοβρώμα» σημαίνει η τροφή των θεών. Άλλωστε, και οι Αζτέκοι που το πρωτοανακάλυψαν, τροφή των θεών θεωρούσαν ότι είναι, μια τροφή που ο Κετζακόλτ έκλεψε και την έδωσε στους ανθρώπους. Αυτοί οι πρώτοι καταναλωτές κακάο θρυμμάτιζαν τους σπόρους και τους ανακάτευαν με βανίλια, καλαμπόκι, μπαχαρικά και κόκκινη καυτερή πιπεριά, διέλυαν το μείγμα σε βραστό νερό και έπιναν το «σοκολάτλ» το πικρό νερό δηλαδή, που ήταν θεραπευτικό αλλά και δροσιστικό συνάμα.

Τον 16ο αιώνα, οι Ισπανοί εξερευνητές φέρνουν τους πρώτους σπόρους στην Ευρώπη, αλλά τους επεξεργάζονται διαφορετικά, προσθέτοντας κυρίως γλυκαντικές ουσίες κάνοντας με αυτόν τον τρόπο τη σοκολάτα και το κακάο αφάνταστα δημοφιλή τόσο τις βασιλικές Αυλές όσο και στο λαό.

Τον 18ο αιώνα, οι Ολλανδοί έχουν ήδη πάρει τα ηνία από τους Ισπανούς και το Άμστερνταμ γίνεται το διεθνές «λιμάνι του κακάο», ενώ στη χώρα θεμελιώνεται μια ισχυρή σοκολατοβιομηχανία εφαρμόζοντας μια νέα μέθοδο κατεργασίας των καρπών του κακαόδεντρου με πρωτοπόρο τον Κόνραντ Βαν Χούτεν.

Ο καρπός

Τα κακαόδεντρα είναι τεράστια δέντρα που φτάνουν τα 10 μέτρα ύψος και παράγουν 20 – 30 καρπούς που χρειάζονται 4 μήνες να ωριμάσουν για να κοπούν. Από τους καρπούς αφαιρούνται οι σπόροι, που αφού ζυμωθούν για 3 – 6 μέρες και στεγνώσουν στον ήλιο για άλλες 7 – 10 ημέρες συσκευάζονται σε τσουβάλια και παίρνουν το δρόμο για τα εργοστάσια του κόσμου.

Τα κακαόδεντρα ευδοκιμούν σε θερμά κλίματα περί τον Ισημερινό και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση: Δυτική Αφρική, Κεντρική και Νότια Αμερική, Ασία, Ωκεανία. Περίπου το 60% της παγκόσμιας παραγωγής είναι όμως αφρικανικής προέλευσης και παράγεται κυρίως σε μικρά αγροκτήματα και συνεταιρισμούς.

Διατροφική αξία

Είναι πολύ σπάνιο να βρεις τόσο πολλά διατροφικά συστατικά συγκεντρωμένα σε ένα και μόνο προϊόν, λένε οι επιστήμονες, επισημαίνοντας τα αντιοξειδωτικά, φλαβονοειδή συστατικά και τις φαινόλες που προλαβαίνουν βλάβες στο γενετικό υλικό των κυττάρων. Παράλληλα, θεωρείται ότι προλαμβάνει την «κακή» χοληστερίνη και την αθηρωματική πλάκα, ενώ μειώνει και την αρτηριακή πίεση. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι κατόπιν μετρήσεων περιεκτικότητας αντιοξειδωτικών σε κόκκινο κρασί, πράσινο τσάι και κακάο, το τελευταίο περιείχε δύο φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά από το πράσινο τσάι και τρεις φορές περισσότερα από το κόκκινο κρασί.