Γιατί σκαλίζουν κολοκύθες το Halloween;

Το αμερικάνικο έθιμο με το σκάλισμα της κολοκύθας εξαπλώνεται σταδιακά από τις αμερικάνικες ταινίες σε όλο και περισσότερα σπίτια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ακόμα και στην Ελλάδα. Άλλωστε οι κολοκύθες–φαναράκια πάνω στις οποίες σκαλίζουν μάτια, μύτη και στόμα είναι ένα τρομακτικό αξεσουάρ που πάει πακέτο με το Halloween. Τα πιτσιρίκια −ήδη ενθουσιασμένα με την ιδέα να ντυθούν μασκαράδες δυό φορές το χρόνο− θα το ευχαριστηθούν αν αποφασίσετε να τις σκαλίσετε παρέα. Πώς προέκυψε όμως αυτή η παράξενη παράδοση;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Παραμονές των Αγίων Πάντων, δηλαδή στις 31 Οκτωβρίου κάθε χρονιάς, οι Άγγλοι, οι Ιρλανδοί, οι Σκωτσέζοι και οι Αμερικανοί γιορτάζουν το Halloween. Η λέξη προήλθε από παραφθορά της φράσης All Hallows’ Eve, που σημαίνει «Παραμονή των Αγίων Πάντων». Η γιορτή πιθανόν να συνδέεται με παγανιστικές τελετές και κέλτικες τελετουργίες που σχετίζονται με τον κύκλο της σποράς.

Μία από αυτές είναι το Samhain, το κέλτικο φεστιβάλ που κυριολεκτικά σήμαινε «το τέλος του καλοκαιριού» και σηματοδοτούσε την παύση της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα. Οι άνθρωποι πίστευαν πως εκείνη τη μέρα οι νεκροί επέστρεφαν στα σπίτια τους, γι’ αυτό και φορούσαν τρομακτικές στολές και άναβαν φωτιές με σκοπό να διώξουν τα κακά πνεύματα.

Σταδιακά η γιορτή έφτασε να περιλαμβάνει και τις σκαλιστές κολοκύθες ή αλλιώς Jack-o’-Lantern. Έτσι ονομάζεται το διάσημο σύμβολο του Halloween, η πορτοκαλί κολοκύθα την οποία αδειάζουν από τη σάρκα της έτσι ώστε να μείνει μόνο το εξωτερικό κέλυφος πάνω στο οποίο χαράσσονται τελικά μάτια, μύτη και στόμα. Στην κούφια πλέον κολοκύθα που θυμίζει κεφάλι μπαίνουν μικρά κεριά ρεσώ και το λαχανικό μετατρέπεται σε φανάρι έτοιμο να στολίσει το σπίτι και να βάλει στο κλίμα της γιορτής τους ενοίκους του.

Ο πρώτος Jack-o’-Lantern ωστόσο δεν ήταν κολοκύθα αλλά, σύμφωνα με έναν ιρλανδικό μύθο, ένας άντρας με το όνομα Τσιγκούνης Jack (Stingy Jack). Συγκεκριμένα ο μύθος μιλάει για έναν μέθυσο σιδερά ο οποίος προσκάλεσε τον διάβολο για ποτό και έπειτα προσπάθησε να τον ξεγελάσει και να του φορτώσει τον λογαριασμό. Όταν ο Jack πέθανε, δεν έγινε δεκτός ούτε στον παράδεισο ούτε στην κόλαση (για ευνόητους λόγους). Έμεινε λοιπόν καταδικασμένος να τριγυρνάει στη γη αιωνίως με μοναδική του συντροφιά ένα φανάρι από γογγύλι να φωτίζει τον δρόμο του. Ναι, γογγύλι!

Τον 19ο αιώνα Σκωτσέζοι και Ιρλανδοί άρχισαν να χρησιμοποιούν γογγύλια, σκαλισμένα με τρομακτικά πρόσωπα για να κρατήσουν τον περιφερόμενο Τσιγκούνη Jack μακριά από τα σπίτια τους. Οι Σκωτσέζοι μετανάστες στην Αμερική συνέχισαν την παράδοση σκαλίζοντας, αντί για γογγύλια, ντόπιες κολοκύθες. Και κάπως έτσι έμεινε σαν έθιμο το σκάλισμα της κολοκύθας!

Δείτε παρακάτω πώς να τη σκαλίσετε…