ΟΙΝΟΣ

Δοκιμάζουμε τα πιο εκκεντρικά κρασιά της Πελοποννήσου

Κρασιά παλαιωμένα σε αμφορείς, «σαμπάνιες» από Αγιωργίτικο, Ρετσίνες και φυσικοί οίνοι για όσους αντέχουν την περιπέτεια. Μια συναρπαστική γευσιγνωσία.

24.05.2021| Updated: 23.02.2022
Φωτογραφίες: Δημήτρης Βλαΐκος Εικονογράφηση: Φίλιππος Αβραμίδης
Δοκιμάζουμε τα πιο εκκεντρικά κρασιά της Πελοποννήσου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΗ Μαυροδάφνη στα καλύτερά τηςΗ Μαυροδάφνη στα καλύτερά της

Διαθέτει μεγαλειώδη terroir, με όρη και πεδιάδες, και θάλασσες και λίμνες και ποτάμια, και περηφανεύεται για δύο από τις τέσσερις σημαντικότερες, διεθνώς αναγνωρισμένες, ονομασίες προέλευσης κρασιού της Ελλάδας – βλ. Μαντινεία και Νεμέα. Ο πελοποννησιακός αμπελώνας είναι ένας οινικός προορισμός με δύο δρόμους. Ο ένας στρωτός, καλοτάξιδος και απολαυστικός, και ο άλλος μια περιφερειακή διαδρομή γεμάτη συναρπαστικές συγκινήσεις και απρόοπτα. Σε αυτή τη γευσιγνωσία ακολουθούμε τον δεύτερο και μαζί με τη δημοσιογράφο και σύμβουλο έκδοσης του περιοδικού «Οινοχόος» Μερόπη Παπαδοπούλου και τον οινολόγο-οινοχόο Άρη Σκλαβενίτη δοκιμάζουμε τα πιο παράξενα και πειραματικά κρασιά της Πελοποννήσου. Τέτοιες προσπάθειες τις επιβάλλει ο παγκόσμιος ανταγωνισμός, τις επιτρέπουν τα terroir, τις υποστηρίζει ο πλούτος των γηγενών ποικιλιών και τις προσυπογράφουν οι ταλαντούχοι επαγγελματίες.

Και ναι μεν η Πελοπόννησος έχει καθιερωθεί ως οινική χάρτα με τις Μαντινείες και τις Νεμέες της, όμως μας έδινε πάντοτε ευκαιρίες για καινούργιες γευστικές απολαύσεις. Άλλοτε δανειζόμενη ποικιλίες των Ιονίων, όπως το Βερτζαμί (παλιότερα από τους Αμπελώνες Αντωνόπουλου και πιο πρόσφατα από το Κτήμα Μαρκόγιαννη), και τώρα το σπάνιο, ζακυνθινό Μαυρομπούμπουκο (από τους «Strange Bird», τον οινολόγο Σοφοκλή Πετρόπουλο και τα Φυτώρια Μπακασιέτα, οι οποίοι φτιάχνουν πειραματικά κρασιά από άγνωστες ελληνικές ποικιλίες, σε περιορισμένο αριθμό φιαλών). Άλλοτε πάλι δοκιμάζοντας σταχώματά της διεθνείς ποικιλίες μας έχει χαρίσει σπουδαίες οινοποιήσεις όπως για παράδειγμα τα Viognier του Σκούρα, το Traminer του Τσέλεπου, το Refosco του Μερκούρη. Παράλληλα με μια σειρά από άγνωστες, ακυκλοφόρητες ποικιλίες, τα οινοποιεία της Πελοποννήσου βάλθηκαν να εμφιαλώνουν μονοποικιλιακά τη Σκλάβα, τον Τινακτορώγο, το Κολινιάτικο, την Κυδωνίτσα, τη Σανταμεριάνα, το Μαυρόστυφο, τον Σιδερίτη–που έχει καθιερωθεί μετά από τόσα χρόνια από το οινοποιείο Παρπαρούση–, κι ένα σωρό άλλα σπάνια σταφύλια.

Nαι μεν η Πελοπόννησος έχει καθιερωθεί ως οινική χάρτα με τις Μαντινείες και τις Νεμέες της, όμως μας έδινε πάντοτε ευκαιρίες για καινούργιες γευστικές απολαύσεις.

Από μια άλλη οπτική γωνία, πέρα από τα οινοποιεία της Νεμέας και της Μαντινείας και παραγωγούς όπως η Οινοποιητική Μονεμβασιάς που βάζουν πλάτες διατηρώντας στην επικαιρότητα ιστορικά κρασιά όπως ο Μαλβάζιας οίνος, θα βρούμε και εκείνους που προσαρμόζονται στις σύγχρονες τάσεις και ικανοποιούν μια ειδική κατηγορία σύγχρονων καταναλωτών που επιλέγουν κρασιά «natural». Τέτοια είναι για παράδειγμα τα οινοποιεία Τετράμυθος με τη σειρά κρασιών Nature ήπιων παρεμβάσεων, και το Sant’Or, που παράγει πιστοποιημένα βιοδυναμικά και vegan κρασιά.

Πετρουλιανός, Αμπελώνες Βατίστα, Λακωνία

Τι λόγους έχουν οι Μαλαγουζιές και τα Μοσχοφίλερα να φοβούνται για αρωματική αποκαθήλωση από τον Πετρουλιανό; Βασισμένοι στα έξοχα αρωματικά χαρακτηριστικά του οίνου που παράγει το κτήμα Βατίστα, με νότες ανθικές, εσπεριδοειδή, πράσινα φρούτα, αλλά και τροπικές λεπτομέρειες από μάνγκο, παπάγια, πεπόνι και ροδάκινο, θα λέγαμε πως οι λόγοι είναι αρκετοί. Ωστόσο, η μοναδική μονοποικιλιακή έκφρασή του, μια και δεν τον βρίσκουμε εμφιαλωμένο από άλλους παραγωγούς, δεν αρκεί για να ταυτοποιήσουμε με ασφάλεια τα χαρακτηριστικά του. Πάντως, η εκδοχή του οινοποιείου στη Νεάπολη Βοιών Λακωνίας είναι μια ευχάριστη έκπληξη, ένα αρωματικό κρασί με φρεσκάδα, ωραίο απεριτίφ και συνοδευτικό για μεζεδάκια.

Τινακτορώγος, Κτήμα Μπριντζίκη, Ηλεία

Παίζει μπάλα χωρίς αντίπαλο το κτήμα της Αρχαίας Ολυμπίας που δοκιμάζεται με την παλιά, γηγενή ποικιλία εδώ και πάνω από 20 χρόνια, χωρίς να βρίσκει μιμητές. Από ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του Τινακτορώγου, ότι κατά την περίοδο της άνθισης το αμπέλι ρίχνει μεγάλο αριθμό λουλουδιών και πραγματοποιεί έναν πράσινο τρύγο, προκύπτει το γλαφυρό όνομά του. Ο Τινακτορώγος του Μπριντζίκη έχει μια ορεκτική αρμύρα στο στόμα και απαλά αρώματα φράουλας, είναι στρογγυλό και λιπαρό, καθημερινό, ευχάριστο κρασί με ωραία πυρηνόκαρπα και εσπεριδοειδή αρώματα.

Lexis K, Κυδωνίτσα, Αμπελώνες Ζαχαριά, Νεμέα

Πάνω που μάθαμε την Κυδωνίτσα και το εκλεπτυσμένο στιλ της, οι αμπελώνες Ζαχαριά μάς έδωσαν καινούργιο κοσκινάκι, βάζοντας τη δική τους εκδοχή της σπάνιας ποικιλίας σε βαρέλι, και μάλιστα με πολύ αξιόλογα αποτελέσματα. Παρομοιάζοντάς την (καταχραστικά μεν) με κάποια πιο οικεία γεύση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι παραπέμπει σε βαρελάτο Chardonnay ή Sémillon. Chapeau! στο μικρό οινοποιείο της Νεμέας, γι’ αυτό το μοναδικό κόσμημα με τον ώριμο χαρακτήρα, με ευδιάκριτο βαρέλι, πυρηνόκαρπα αρώματα και γεμάτο, γινωμένο στόμα με οξύτητες και υπόσταση. Ένα γαστρονομικό κρασί για το αρνάκι φρικασέ, για τη μαγειρίτσα και τις ανοιξιάτικες λαχανόπιτες.

Sant’ Or Σανταμεριάνα Orange, Σανταμεριάνα, Sant’ Or, Αχαΐα

Το οινοποιείο της Αχαΐας πειραματίζεται στα άκρα. Δοκιμάζει τη σπάνια ποικιλία Σανταμεριάνα, την οποία μάλιστα οινοποιεί με αυθόρμητη ζύμωση με ιθαγενείς ζύμες, με τις φλούδες της σε πήλινους αμφορείς, χωρίς θερμοκρασιακό έλεγχο, σε μια σούπερ νάτουραλ προσέγγιση. Το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς λιγότερο συνηθισμένο. Είναι σχεδόν πρωτόγονο, με τα καλά και τα κακά που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Αυτό το θολό πορτοκαλί κρασί, με την ώριμη μύτη, απευθύνεται στους λάτρεις των extreme γεύσεων. Δεν πίνεται σκέτο. Θέλει μαζί του φαγητά με τσαμπουκά, όπως τζατζίκι, σκορδαλιά, παστουρμά, αγκινάρες, σπαράγγια.

Orange, Ροδίτης, Οινοποιία Μαρκόγιαννη, Ανδρίτσαινα

Δεν ησυχάζουν εκεί στην Ανδρίτσαινα σε ένα από τα πιο δραστήρια από άποψη πειραματισμών οινοποιεία της Πελοποννήσου. Το Orange είναι ένας Ροδίτης από κλήματα 30 ετών, που μένει με τα στέμφυλα για 12 ημέρες όπως γίνεται στην ερυθρή οινοποίηση, ζυμώνει σε ανοξείδωτη δεξαμενή κι εμφιαλώνεται χωρίς θειώδη. Σκληροπυρηνικό κρασί γεμάτο δυσκολίες, για ουρανίσκους μυημένους σε natural wines, με μύτη φουλ ζωική, οξύτητα υπερτονισμένη, για κάποιους εξ ημών σχεδόν δυσάρεστη. Πίσω από όλα αυτά, θα νιώσετε τις ρωμαλέες τανίνες και τις γλυκόπικρες νύξεις από φλούδες εσπεριδοειδών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΖήτω τα φλοράλ ΜοσχοφίλεραΖήτω τα φλοράλ Μοσχοφίλερα

Μοσχοφίλερο, Κτήμα Τσέλεπου, Μαντινεία

Το πρώτο κόκκινο Μοσχοφίλερο, με μύτη τυπική της ποικιλίας, αλλά με πιο γλυκές λεπτομέρειες φράουλας, ροδοζάχαρης και μπαχαρικών. Αναπάντεχη γεύση. Είναι η πρώτη πειραματική orange μικρο-οινοποίηση για το εμβληματικό κτήμα στις Ρίζες της Αρκαδίας, από τον φέρελπι οινολόγο, τον υιό Τσέλεπο, Άρη. Επιλεγμένα υπερώριμα σταφύλια του ερυθρωπού Μοσχοφίλερου από το αμπελοτόπι Περπατιάρα, σε ήπια οινοποίηση, με αυθόρμητη ζύμωση από γηγενείς ζύμες και τεχνικές ερυθρής οινοποίησης. Το κρασί ωριμάζει σε πήλινους αμφορείς για περίπου 6 μήνες και στη συνέχεια παλαιώνει στη φιάλη για δύο χρόνια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΤα Αγιωργίτικα  που πρέπει να δοκιμάσετεΤα Αγιωργίτικα που πρέπει να δοκιμάσετε

Retsina Amphore naturε, Ροδίτης & Μαύρο Καλαβρυτινό Naturε, Τετράμυθος, Καλάβρυτα

Λόγος για να αναθεωρήσουν οι αμφισβητίες της ό,τι ήξεραν έως τώρα για τη ρετσίνα. Ένας υποδειγματικά φτιαγμένος Ροδίτης, σαν φρεσκοκομμένο φρούτο, υπέρκομψος και κρυστάλλινος, με το ρετσίνι να μοιάζει κερασάκι στην τούρτα της απόλαυσης. Αυτό το κρασί διαθέτει εξαιρετική βοτανικότητα, χωρίς όμως να παραπέμπει με προφανή τρόπο σε ρετσίνα, εκτός ίσως αν έχεις τόσο εκπαιδευμένη μύτη όσο ο Άρης Σκλαβενίτης. Στο στόμα, πάλι, η ρητίνη είναι αρκετά πιο ευδιάκριτη. Ένα κρασί αλατοπίπερο για το φαγητό μας. Κι άλλη μια οινική αποκάλυψη από το οινοποιείο της ορεινής Αιγιαλείας, το Μαύρο Καλαβρυτινό του είναι το μοναδικό μονοποικιλιακό κρασί από αυτή την ποικιλία. Χωρίς να είναι η κάθε χρονιά του εξίσου συναρπαστική, είναι κατά κανόνα ένα φίνο, μεταξωτό και ντελικάτο κρασί, πάντα ευγενικό και καλόπιοτο, με μια γαλλική φινέτσα. Πικάντικη μύτη με φρούτο, ολοστρόγγυλο στόμα και καλή οξύτητα με ελαφριά μεταλλικότητα.

Strange Bird Bubbles, Αγιωργίτικο ροζέ αφρώδες, Strange Bird, Κορινθία

Στο πλαίσιο των γόνιμων πειραματισμών του, ο οινολόγος Σοφοκλής Πετρόπουλος δοκιμάζει το Αγιωργίτικο σε ροζέ, αφρώδη εκδοχή, σε έναν μοναδικό τύπο κρασιού που κυκλοφορεί σε άλλη μια κορυφαία έκφραση με το όνομα Amalia από το κτήμα Τσέλεπου. Ο αφρώδης του Σοφοκλή είναι μια σοβαρή περίπτωση στην κατηγορία των αφρωδών, με μια πολύ αξιόλογη οξύτητα, ώριμο φρούτο, βοτανικότητα και πικάντικο χαρακτήρα. Σε συνεργασία με τα Φυτώρια Μπακασιέτα, κυκλοφορούν κι άλλα ενδιαφέροντα πειραματικά limited editions, που σκοπό έχουν την ανάδειξη σπάνιων ποικιλιών του ελληνικού αμπελώνα, με προσεγμένες οινοποιητικές τεχνικές.

Route 111, Αγιωργίτικο-Μαυροδάφνη, Οινοποιείο Τρουπή, Μαντινεία

Ένα απολαυστικό χαρμάνι των δύο τυπικών ποικιλιών της Πελοποννήσου, το οποίο θα θέλαμε να συναντάμε πιο συχνά. Οι δύο στιβαρές ποικιλίες μπλέκονται εξαιρετικά σε ένα ρωμαλέο κρασί που έχει όλα τα φόντα για blockbuster. Με ζουμερό, φρέσκο φρούτο και νύξεις από φασκόμηλο στη μύτη, είναι πικάντικο, με τανίνες αγέρωχες και αδάμαστες. Φυλάξτε το στην κάβα σας σίγουρα για τα επόμενα δύο χρόνια, ώστε να μαλακώσει και να στρογγυλέψει.

Τιτάνας, Μαυρόστυφο, Κτήμα Σκούρα, Νεμέα

Εδώ το οινοποιείο του Άργους έχει πετύχει ένα κορυφαίο Αμαρόνε, ένα αριστουργηματικό Ρετσιότο. Η γλυκιά εκδοχή του σπάνιου Μαυρόστυφου, το οποίο θα δούμε τα επόμενα χρόνια και σε ξηρή εκδοχή από το κτήμα Σκούρα, είναι μια παρλιαρικού επιπέδου πάστα μπλακ φόρεστ στο ποτήρι μας. Έχει πρασινάδες στη μύτη, με ευκάλυπτο, γλυκάνισο, μέντα και πεύκο, αλλά και μανιτάρι, καβουρδισμένο καφέ και δέρμα. Μεγάλη συμπύκνωση στο στόμα, είναι ρωμαλέο και γεμάτο, ισορροπημένο και λαχταριστά γλυκόξινο. Μια κορυφαία εμπειρία, που στα 46€ (τα 500 ml) είναι εντελώς value for money.

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 180.

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών