Στο παλαιότερο παιχνιδάδικο της Αθήνας, φτιάξαμε γιορτινά μπισκότα!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος του Γαστρονόμου «Χριστούγεννα στην παλιά Αθήνα». Το ρεπορτάζ και η φωτογράφιση έγιναν στο ιστορικό κατάστημα του Δαμίγου, στην οδό Λυκούργου, λίγες εβδομάδες πριν το φημισμένο παιχνιδάδικο της πόλης μετακομίσει στη νέα του διεύθυνση (Νικίου 6 & Κολοκοτρώνη) όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΤα πιο ωραία ρετρό κεράσματα των αθηναϊκών ζαχαροπλαστείων«Τα εγγόνια μου με λένε: ο παππούς με το καπέλο. “Με-το-καπέλο” έγινε το επώνυμό μου», λέει ο κύριος που έχει μπει να αγοράσει ξύλινες και μεταλλικές σβούρες για τα εγγόνια του, ένας από τους πιο πιστούς πελάτες του καταστήματος. Στο παλαιότερο κατάστημα παιχνιδιών της Αθήνας, που βρίσκεται στο ίδιο σημείο της Ομόνοιας σε ένα στενάκι δίπλα από την πλατεία Κοτζιά, τα τελευταία 97 χρόνια έχουν κάνει στάση γενιές και γενιές για να γιορτάσουν με ένα καλό παιχνίδι γενέθλια, χαρές και Χριστούγεννα.

Η σκουροπράσινη παλιά επιγραφή «Δαμίγος» με το ζωγραφιστό τρενάκι και οι κομψές βιτρίνες με τα κουκλοθέατρα, τα μουσικά κουτιά, τα καρουζέλ και τα μολυβένια στρατιωτάκια (όλα φτιαγμένα στο χέρι) θυμίζουν σε πολλούς πελάτες την εποχή που οι ίδιοι ήταν παιδιά και έρχονταν κρατώντας το χέρι των γονιών τους στην οδό Λυκούργου. Σήμερα δεν είναι λίγοι από αυτούς τους ίδιους πελάτες που θα ψωνίσουν για τα δικά τους παιδιά και τα εγγόνια. Υπάρχουν και εκείνοι που έρχονται για πρώτη φορά: νέοι γονείς ή συλλέκτες που στέκονται να χαζέψουν κάτι από την παλιά ζωή της πόλης και να πάρουν φεύγοντας ένα από τα ιδιαίτερα αντικείμενα του μαγαζιού.

Λίγες εβδομάδες πριν από τα Χριστούγεννα, ανάμεσα σε παραγγελίες και παραλαβές, η οικογένεια Δαμίγου μάς υποδέχτηκε στο κατάστημα. Μαζί με τη ζαχαροπλάστρια Κατερίνα Λιβά, που έφερε για όλους γιορτινά μπισκότα, ακούσαμε την ιστορία του από την αρχή, όπως μας την αφηγήθηκαν οι αδερφές Μαρίνα και Μυρτώ Δαμίγου, μαζί με τον κύριο Βασίλη Καλογερόπουλο, που εργάζεται εκεί τα τελευταία πενήντα χρόνια. «Ο παππούς μας, Αντώνης Δαμίγος, με καταγωγή από τη Σαντορίνη, ήταν εκείνος που ξεκίνησε το μαγαζί. Πήγε σχολείο μόνο μέχρι την Δ ́ Δημοτικού και μετά, σε ηλικία περίπου δέκα ετών, ήρθε στην Αθήνα για μια καλύτερη τύχη. Είχε έρθει από το νησί πάμφτωχος, αλλά είχε επιχειρηματικό δαιμόνιο. Στην αρχή δούλεψε σαν “μπακαλόγατος” σε ένα μαγέρικο στην Ομόνοια και μετά σαν γυρολόγος με καροτσάκι στους γύρω δρόμους», λέει η Μαρίνα. «Γρήγορα όμως εξελίχθηκε, έκανε χονδρεμπόριο και άνοιξε το μαγαζί, αρχικά ως αποθήκη ψιλικών.

Στη συνέχεια άνοιξε ένα μικρό εργοστάσιο όπου κατασκεύαζε σκελετούς για ματογυάλια, τσατσάρες και χτενάκια. Είχε μάθει μόνος του αγγλικά και κατάφερε να ξεκινήσει εισαγωγές πρώτων υλών, ψιλικών και παιχνιδιών από τη Γερμανία και την Ιαπωνία. Όταν όμως ξέσπασε ο Β ́ Παγκόσμιος Πόλεμος, σταμάτησε τις εισαγωγές και έκλεισε το εργοστάσιο, καθώς δεν διενοείτο να συνεργαστεί με τον κατακτητή. Μετά τον πόλεμο το μαγαζί συνέχισε, πουλώντας ό,τι είχε απομείνει από το στοκ. Σιγά σιγά μετατράπηκε σε κατάστημα λιανικής, με οπτικά και παιχνίδια, και τελικά μόνο παιχνίδια, εγχώριας κατασκευής. Ξύλινα καραβάκια, αυτοκίνητα και καροτσάκια, ξύλινες κουνιστές πάπιες, λαστιχένια τόπια, πιστολάκια με χάρτινα καψούλια, ήταν μερικά απ’ όσα πουλούσε τότε», αφηγείται η ίδια.

Στα διαλείμματα της αφήγησης, όταν χτυπάει κάποιο τηλέφωνο, όταν χρειάζεται να τυλίξει ένα δώρο ή να εξυπηρετήσει κάποιον πελάτη, βρίσκουμε ευκαιρία να επεξεργαστούμε τα παιχνίδια που γεμίζουν σήμερα το κατάστημα. Δεν διαφέρουν πολύ από τα παλιά. Τσίγκινα κουρδιστά βατραχάκια αρχίζουν να ξεπηδάνε από τα ράφια με διασκεδαστικά, αδέξια άλματα. Ο κύριος Βασίλης βγάζει από το σκρίνιο τη μεγάλη ρόδα με τα πολύχρωμα φώτα που ανάβουν. «Είναι από τα πιο δυσεύρετα κομμάτια που έχουμε. Της εταιρεία Wilesco, με έτος ίδρυσης το 1890. Είναι παιχνίδια που απευθύνονται κυρίως σε συλλέκτες. Τα τρενάκια, ακριβώς από κάτω, λειτουργούν με ξηρό οινόπνευμα, έχουν μηχανές εσωτερικής καύσης και με αυτόν τον τρόπο κινούνται», εξηγεί.

Μασουλώντας τα μπισκότα της Κατερίνας, βουτυρένια σκαντζοχοιράκια με «αγκάθια» από κροκάν φουντουκιού, ταράνδους με φιστικοβούτυρο, μπαστουνάκια, δέντρα σοκολάτας με πολύχρωμες μπάλες, στήνουμε στα πρόχειρα ένα επίσημο απογευματινό τσάι με τσίγκινα και πορσελάνινα σερβίτσια. Καλεσμένοι: ένας λούτρινος δράκος, μια πάνινη λέαινα, ένας γκρίζος κύκνος, μια γάτα Σιάμ και ένας ροζ παπαγάλος. Α! Και μια κούκλα «Χελώνα». «Είναι οι κούκλες της εταιρείας Schildkröt που είχαν παλιά τα πλούσια κορίτσια, πριν από την κατοχή.

Τις λένε έτσι γιατί το υλικό τους μοιάζει με ταρταρούγα. Έρχονται μεγάλες κυρίες και τις παίρνουν για τον εαυτό τους. Και κύριοι τις κάνουν δώρο στις συζύγους τους. Πολύς κόσμος έχει συγκινηθεί στο μαγαζί επειδή έχει τύχει να δει κάποιο παιχνίδι που είχε παιδί. Τότε, εποχές ανέχειας, κάθε παιδί είχε μόνο ένα παιχνίδι. Δεν είναι απλά αντικείμενα, υπάρχει συναισθηματικό δέσιμο», λέει ο κ. Βασίλης. Στον πάγκο δίπλα στην είσοδο, ένα ξύλινο μπλε-κίτρινο μικρό ποδήλατο είναι το τελευταίο παιχνίδι που τους έχει απομείνει από τον Κουβαλιά, έναν από τους ελάχιστους, παγκόσμιας φήμης, Έλληνες κατασκευαστές παιχνιδιών, το εργοστάσιο του οποίου έκλεισε πριν από είκοσι χρόνια. «Τη δεκαετία του ’70 ανέλαβε το μαγαζί ο πατέρας μας, ο Νίκος Δαμίγος. Εμείς μεγαλώσαμε μέσα στα παιχνίδια», λέει η Μυρτώ, που θυμάται τη βιτρίνα γεμάτη με ηλεκτρικά τρενάκια. Από το 2000, με τη συνταξιοδότηση του πατέρα της, ανέλαβε μαζί με την αδερφή της τη συνέχιση της οικογενειακής επιχείρησης. Τα φετινά Χριστούγεννα είναι όμως για την οικογένεια Δαμίγου λίγο διαφορετικά, καθώς είναι η τελευταία χρονιά που το ιστορικό κατάστημα λειτουργεί στην ίδια διεύθυνση. «Στις αρχές του χρόνου ενημερωθήκαμε ότι το κτίριο αλλάζει χρήση και πρέπει να φύγουμε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΚρουασάν, παγωτό ή κορμός; Το μελομακάρονο όπως δεν το έχουμε ξαναδείΑρχικά απογοητευτήκαμε. Σκεφτήκαμε να κρατήσουμε μόνο το eshop, αλλά επειδή νιώθουμε ότι έχουμε ισχυρό λόγο ύπαρξης το βάλαμε πείσμα να διατηρήσουμε το φυσικό κατάστημα», λέει η Μαρίνα. Μέχρι το τέλος της χρονιάς ο «Δαμίγος» θα λειτουργεί στο ίδιο πόστο που βρίσκεται από το 1925, Λυκούργου 3, Ομόνοια, Τ/210-32.47.969, ενώ από τον Φεβρουάριο του νέου έτους θα μετακομίσει τον γεμάτο αναμνήσεις κόσμο του σε νέα διεύθυνση, Νικίου 6 & Κολοκοτρώνη και πάλι στο κέντρο της πόλης.

Νικίου 6 & Κολοκοτρώνη, Τ/210-32.47.969