Σε αμέτρητα φαγητά μπαίνει σάλτσα ντομάτας. Γλυκοφάγωτα κοκκινιστά, μακαρονάδες, πιλάφια, λαδερά. Μετά είναι και η πίτσα, τα αυγά… Οι ντομάτες στην εποχή τους σκορπάνε απλόχερα γεύση και χρώμα, νοστιμίζουν ό,τι και να μαγειρέψεις, λαχανικά, κρεατικά, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά. Για αυτό και όταν είναι στα πιο ωραία τους, τέλη καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου, τις κλείνουμε σε μπουκάλια, βαζάκια ή σακουλάκια και τις διατηρούμε στο ντουλάπι ή στο ψυγείο. Τα πομοντόρια, τα μακρόστενα αρωματικά ντοματάκια με τη μεστή σάρκα, με λίγα υγρά και σπόρια, είναι ό,τι πρέπει για σπιτική σάλτσα, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιες ντομάτες μας αρέσουν, αρκεί να είναι ώριμες, σφιχτές σχετικά, και χωρίς πολλά σπόρια.
Τη σάλτσα που θα φτιάξουμε μπορούμε να αρωματίσουμε αν θέλουμε με ρίγανη, θυμάρι, δάφνη ή βασιλικό. Το πιο απλό πάντως είναι βάλουμε σκέτη σάλτσα ντομάτας στο βάζο – στο μαγείρεμα θα την ενισχύσουμε με όποια μυρωδικά και μπαχαρικά θέλουμε. Πλένουμε λοιπόν πολύ καλά τις ντομάτες και με ένα μικρό κοφτερό μαχαίρι αφαιρούμε το σημείο όπου καταλήγει το κοτσάνι. Τις χαράζουμε σταυρωτά στη βάση τους και τις βουτάμε πρώτα σε νερό που κοχλάζει, για 15 με 20 δευτερόλεπτα, και αμέσως μετά σε ένα μπολ µε πολύ παγωμένο νερό. Έτσι θα χαλαρώσει η φλούδα τους και με ένα τράβηγμα θα βγαίνει. Τις ξεφλουδίζουμε, τις κόβουμε στα τέσσερα, αφαιρούμε µε ένα κουταλάκι τα σπόρια και τις πολτοποιούμε στον επεξεργαστή τροφίμων. Για κάθε 2 κιλά ντομάτας προσθέτουμε 1 κουτ. σούπας χοντρό αλάτι. Βάζουμε τον πολτό σε μια κατσαρόλα να βράσει, αρχικά σε υψηλή θερμοκρασία. Μόλις αρχίσει ο βρασμός, χαμηλώνουμε τη φωτιά και βράζουμε για περίπου 2 ώρες ανακατεύοντας με μια ξύλινη σπάτουλα, ιδίως τα τελευταία 15 λεπτά, για να μην κολλήσει η σάλτσα. Όταν είναι έτοιμη, όπως είναι ζεστή, τη βάζουμε σε αποστειρωμένα βάζα.
Πώς τα αποστειρώνουμε; Πλένουμε τα βάζα και τα καπάκια τους με καυτό νερό, τα τοποθετούμε ανάποδα πάνω σε μια καθαρή βαμβακερή πετσέτα που έχουμε στρώσει μέσα σε ένα ταψί και τα βάζουμε στον φούρνο, μαζί με την πετσέτα, στους 100° C για 15 λεπτά. Ή, αφού τα πλύνουμε, τα βουτάμε σε νερό που βράζει, πιάνοντάς τα με μια καθαρή λαβίδα, για να μην καούμε. Τα γεμίζουμε τη σάλτσα όσο είναι ζεστά αφήνοντας 3-4 πόντους από το χείλος και τα απογεμίζουμε με ελαιόλαδο. Κλείνουμε καλά με το καπάκι και τα αφήνουμε ανάποδα πάνω σε πετσέτα για μια ημέρα. Μετά τα φυλάμε σε σκιερό μέρος. Προσοχή: από τη στιγμή που θα ανοιχτεί το βαζάκι, η σάλτσα πρέπει να μπει στο ψυγείο.
Και πελτέ μπορούμε να φτιάξουμε ακολουθώντας περίπου την ίδια διαδικασία. Ένας εύκολος τρόπος είναι να αδειάσουμε την τριμμένη ή πολτοποιημένη στο μούλτι ντομάτα σε μια βαθιά κατσαρόλα και να τη βράσουμε σε δυνατή φωτιά για περίπου 30 λεπτά, ανακατεύοντας τακτικά με μια ξύλινη σπάτουλα. Τότε θα ρίξουμε το αλάτι (1½ κουτ. σούπας χοντρό θαλασσινό αλάτι ανά 3 κιλά ντομάτες), θα χαμηλώσουμε τη φωτιά και θα σιγοβράσουμε τη ντομάτα για άλλα 30-40 λεπτά, μέχρι να σχηματιστεί ένας πυκνός πουρές. Αδειάζουμε τον πελτέ σε ζεστά, αποστειρωμένα βάζα, σχεδόν μέχρι πάνω, απογεμίζουμε με λίγο ελαιόλαδο και τα σφραγίζουμε καλά με το καπάκι. Τα γυρνάμε ανάποδα, τα αφήνουμε να κρυώσουν και τα αποθηκεύουμε σε σκιερό μέρος. Και εδώ όταν τα ανοίξουμε τα βάζουμε στο ψυγείο – πάντα με την επιφάνεια καλυμμένη με ελαιόλαδο. Είτε σάλτσα κάνουμε είτε πελτέ, τα περισσεύματα μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε: τα φλούδια, τα σπόρια και τα υγρά να τα χτυπήσουμε καλά στο μούλτι να τα σουρώσουμε σε ένα λεπτό σουρωτηράκι και με αυτό το ντοματένιο νερό να εμπλουτίσουμε το λαδολέμονο. Γίνεται πολύ νόστιμο!
Ένας άλλος τρόπος να διατηρήσουμε τις γλυκές ντομάτες της εποχής είναι να τις βάλουμε ολόκληρες στην κατάψυξη, σε σακουλάκια που κλείνουν αεροστεγώς – όποτε τις χρειαστούμε, θα τις βγάλουμε και θα κάνουμε τη σάλτσα μας. Και τριμμένες όμως μπορούμε να τις κλείσουμε σε σακουλάκια. Τις ζουλάμε για να φύγουν τα σπόρια και τα πολλά υγρά και τις τρίβουμε στη χοντρή πλευρά του τρίφτη. Μετά τις βάζουμε σε ένα σουρωτήρι, τις αλατίζουμε ελαφρώς και τις αφήνουμε να στραγγίξουν λίγο από τα πολλά υγρά τους. Μπορούμε να τις παγώσουμε έτσι, σκέτες, μπορούμε και να τις «πλουτίσουμε» λίγο, προσθέτοντάς τους ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι, λιωμένο σκόρδο, ή ψιλοκομμένα φρέσκα μυρωδικά – βασιλικό, ρίγανη, θυμάρι, δυόσμο, μαϊντανό… Όποια οδό και να να επιλέξουμε, μετά μπορούμε να φτιάξουμε πολλά και διάφορα. Παρακάτω θα δείτε μερικές ιδέες από τη Lidl Ελλάς και τον Γαστρονόμο, με υλικά του τέλους του καλοκαιριού και του φθινοπώρου – καθώς θα κρυώνει ο καιρός, τις προσαρμόζουμε αναλόγως.
Μπρουσκέτα με σάλτσα ντομάτας, ελιές και φέτα
Ένα εύκολο και γρήγορο σνακ για το κρασί μας, ένα μεζεδάκι για τους φίλους που ήρθαν ξαφνικά επίσκεψη στο σπίτι, μια νόστιμη λύση για τις ώρες εκείνες που μας πιάνει η πείνα και βαριόμαστε να μαγειρέψουμε… Aυτές οι μπρουσκέτες μπορούν να παίξουν σε πολλά σενάρια. Απλά είναι τα βήματα. Κόβουμε μια μπαγκέτα σε φετούλες. Σε ένα μπολάκι βάζουμε 4 κουτ. σούπας ελαιόλαδο και 1 κουτ. γλυκού ρίγανη, αλάτι και πιπέρι και ανακατεύουμε. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C στον αέρα, αλείφουμε τις φέτες με το ελαιόλαδο, τις τοποθετούμε σε ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα, τη μια δίπλα στην άλλη, και ψήνουμε 2-3 λεπτά από κάθε πλευρά. Απλώνουμε λίγη σάλτσα ντομάτας σε κάθε φετούλα, προσθέτουμε τριμμένη φέτα (θα χρειαστούμε περίπου ½ φλιτζ.), και ¼ φλιτζ. μαύρες ελιές ψιλοκομμένες. Ψήνουμε μέχρι να αρχίσει να λιώνει ελαφρά το τυρί και σερβίρουμε. Mπορούμε αντί για την μπαγκέτα να τις φτιάξουμε με το μπαγιάτικο ψωμί που μας περίσσεψε – είπαμε, δεν πετάμε τίποτα.
Πίτσα με κόκκινη σάλτσα, λουκάνικο, πιπεριές και γραβιέρα
Μια χειροποίητη πίτσα νόστιμη και χορταστική. Θα χρειαστεί να κάνουμε λίγη υπομονή μέχρι να φουσκώσει η ζύμη, αλλά την αξίζει και με το παραπάνω. Όλη η ιστορία άλλωστε είναι να φτιάξουμε τη βάση: Σε ένα μπολ ανακατεύουμε1 κουτ. γλυκού ξηρή μαγιά με 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη και 70 ml χλιαρό νερό. Αφήνουμε το μείγμα σε ζεστό μέρος για 10 λεπτά μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Ρίχνουμε στον κάδο του μίξερ 260 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις, ½ κουτ. γλυκού αλάτι, 50 ml νερό και το μείγμα της μαγιάς και ζυμώνουμε για περίπου 5 λεπτά, μέχρι να σχηματιστεί μια λεία και ελαστική ζύμη. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με τα χέρια, σε ένα βαθύ μπολ. Πλάθουμε τη ζύμη σε μπάλα, τη λαδώνουμε και την αφήνουμε σκεπασμένη για περίπου 30 λεπτά, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο. Την ξεσκεπάζουμε, την ξαναζυμώνουμε ελαφρώς και την αφήνουμε σκεπασμένη σε ζεστό μέρος για άλλα 20 λεπτά, να ξαναφουσκώσει. Ανοίγουμε το ζυμάρι με τον πλάστη, λαδώνουμε ελαφρώς ένα ταψί και απλώνουμε πάνω του τη ζύμη.
Προθερμαίνουμε καλά τον φούρνο στους 200°C, στις αντιστάσεις. Ψιλοκόβουμε ένα χωριάτικο λουκάνικο, ζεσταίνουμε 1 κουτ. σούπας λάδι σε μέτρια φωτιά σε ένα μεγάλο τηγάνι, κατά προτίμηση αντικολλητικό, και το σοτάρουμε μέχρι να πάρει χρώμα και από τις δύο πλευρές. Κόβουμε 1 πιπεριά σε ροδέλες. Καλύπτουμε τη ζύμη ομοιόμορφα με ½ φλιτζ. τσαγιού έτοιμη σάλτσα ντομάτας αρωματισμένη με θυμάρι ή ρίγανη, το λουκάνικο, την πιπεριά και 200 γρ. τριμμένη γραβιέρα. Ψήνουμε για περίπου 15-20 λεπτά, στη χαμηλότερη θέση του φούρνου, μέχρι να ροδίσει στην επιφάνεια, αλλά να ψηθεί η ζύμη και από κάτω.
Κοτόπουλο κοκκινιστό με μελιτζάνες, σερβιρισμένο με χυλοπίτες
Είναι ό,τι πρέπει για το οικογενειακό τραπέζι αυτό το φαγητό. Και μεσοβδόμαδα και το Σαββατοκύριακο. Ιδίως τώρα το φθινόπωρο που οι μελιτζάνες είναι στα καλύτερά τους. Μπορούμε να τις τηγανίσουμε, μπορούμε και να τις ψήσουμε στον φούρνο για πιο ελαφρύ αποτέλεσμα. Κόβουμε 4 μελιτζάνες φλάσκες, σε φέτες, τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε για 30 λεπτά σε ένα σουρωτήρι. Τις ξεπλένουμε και τις σκουπίζουμε καλά. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160° – 170° C, τις αλείφουμε με ελάχιστο ελαιόλαδο, τις απλώνουμε σε ένα ρηχό ταψί και τις ψήνουμε για 15 λεπτά. Όταν κρυώσουν τις κόβουμε σε κύβους. Σε μια ρηχή και φαρδιά κατσαρόλα ζεσταίνουμε 60 ml ελαιόλαδο σε δυνατή φωτιά και σοτάρουμε 700 γρ. φιλέτο κοτόπουλο στήθος, κομμένο και αυτό σε κύβους, για 3 – 4 λεπτά, σε δόσεις, ανακατεύοντας, μέχρι να ροδίσουν ομοιόμορφα, τους βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα και τους αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και στο λάδι που έμεινε στην κατσαρόλα προσθέτουμε 400 ml από τη σάλτσα ντομάτας που έχουμε φτιάξει και 1 κουτ. γλυκού πελτέ, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και σιγομαγειρεύουμε για10 λεπτά. Βάζουμε στην κατσαρόλα τις μελιτζάνες και 100 ml ζεστό νερό. Αλατοπιπερώνουμε, σκεπάζουμε ξανά το σκεύος και μαγειρεύουμε για περίπου 15 λεπτά ακόμη, πάντα σε χαμηλή φωτιά. Ρίχνουμε στην κατσαρόλα το κοτόπουλο, μερικά φυλλαράκια φρέσκου βασιλικού, ανακατεύουμε προσεκτικά και συνεχίζουμε το μαγείρεμα για άλλα 5 λεπτά. Σερβίρουμε με χυλοπίτες βρασμένες σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας και πασπαλισμένες με πεκορίνο ή κεφαλοτύρι τριμμένο.
Ινδικό νταλ με φακές, κολοκύθα και καρότα
Είναι εντυπωσιακό πως ένα απλό όσπριο μετατρέπεται σε ένα φαγητό με βαθιά νοστιμιά, πικάντικο, μυρωδάτο, χορταστικό. Το ετοιμάζουμε ως εξής: Πλένουμε 1 φλιτζ. τσαγιού ψιλές φακές, τις στραγγίζουμε και τις βάζουμε σε ένα κατσαρολάκι με 2 φλιτζ. νερό. Βράζουμε για 5 λεπτά, προσθέτουμε 1 καρότο καθαρισμένο και κομμένο σε φέτες και ½ κουτ. γλυκού αλάτι, και 10 λεπτά αργότερα προσθέτουμε 1 φλιτζ. τσαγιού κολοκύθα σε κυβάκια. Βράζουμε 10 λεπτά ακόμη ή μέχρι να αισθανθούμε στο πιρούνι ότι είναι αρκετά μαλακιά. Σε ένα άλλο κατσαρολάκι βάζουμε 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο και σοτάρουμε 1 κουτ. σούπας τζίντζερ τριμμένο, ½ κουτ. γλυκού κόλιανδρο, ½ κουτ. γλυκού κύμινο, ¼ κουτ. γλυκού καρδάμωμο, ¼ κουτ. γλυκού καπνιστή πάπρικα ή πιπέρι καγιέν, μια πρέζα κανέλα, να βγάλουν τα αρώματά τους. Ψιλοκόβουμε 1 κρεμμύδι και το βάζουμε και αυτό στην κατσαρόλα, το σοτάρουμε μέχρι να γυαλίσει, προσθέτουμε 1 ψιλοκομμένη κόκκινη πιπεριά και την σοτάρουμε και αυτή για 2 λεπτά. Προσθέτουμε ½ φλιτζ. σάλτσα ντομάτας, και αλάτι. Μόλις πάρουν μια βράση, βάζουμε και τις φακές με τα λαχανικά με όσο υγρό τους έχει μείνει και ½ φλιτζ. νερό. Ανακατεύουμε καλά και τα αφήνουμε να πάρουν μια βράση. Διορθώνουμε το αλάτι. Συνεχίζουμε το μαγείρεμα για μερικά λεπτά ακόμη για να γίνει το νταλ μας όσο πυκνό το θέλουμε, γαρνίρουμε με ψιλοκομμένο κόλιανδρο και 1-2 κουτ. σούπας γιαούρτι. Σερβίρουμε με ρύζι basmati.
Το ξέρατε ότι στα Lidl…
αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί και έχουν ενσωματώσει την αποφυγή και τη μείωση σπατάλης τροφίμων στην εταιρική τους στρατηγική βιωσιμότητας; Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόζουν αποδοτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Χρησιμοποιούν συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε καταστήματα και αποθήκες να παραγγέλνουν προϊόντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.
Δίνουν στα κοντόληκτα προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μία δεύτερη ευκαιρία να βρεθούν στο πιάτο, διαθέτοντάς τα με το ειδικό αυτοκόλλητο μειωμένης τιμής.
Από το 2015 δωρίζουν από τα καταστήματά τους προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα προς πώληση, αλλά κατάλληλα προς κατανάλωση στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζουν με προϊόντα από τις αποθήκες τους το έργο της Τράπεζας Τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας, μειώνοντας ταυτόχρονα τη σπατάλη τροφίμων.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, της μείωσης σπατάλης τροφίμων και του Zero Waste, συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη ανακυκλώνοντας και επαναχρησιμοποιώντας πρώτες ύλες. Διαχειρίζονται υπεύθυνα στο 100% τα ζωικά υποπροϊόντα και το ψωμί, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με εξωτερικό προμηθευτή για την παραγωγή λιπασμάτων, βιοαερίου και ζωοτροφών.
Πρόκειται λοιπόν για μία win-win κατάσταση, καθώς κοινωνία και περιβάλλον βγαίνουν κερδισμένοι από τη στρατηγική μείωσης της απώλειας και σπατάλης τροφίμων της Lidl Ελλάς.