Νοστιμίζει τα λεμονάτα, το άρωμά της ταιριάζει με τα λευκά κρέατα και τα ψάρια, το αφέψημά της είναι ιδιαίτερα ευεργετικό και στα καλοκαιρινά ποτά δίνει μια νότα εξωτική.
Η λουίζα (Λιππία η κίτροσμος ή Λουίζα ή Ελοΐζα ή Αλοΰσια (L. cittriodora ή Aloysia citriodora), που συχνά έχουμε στο μπαλκόνι ή στον κήπο μας, ενώ καλλιεργείται για το άρωμά της, αγνοείται από πολλούς ως μαγειρική πρώτη ύλη. Ε, λοιπόν, μπορεί να είναι εξαιρετικό εντομοαπωθητικό, αλλά είναι και εκπληκτικό αρωματικό για ποτά, γλυκά και αλμυρά. Είναι ηρεμιστική, βοηθάει το αδυνάτισμα ως αφέψημα σε συνδυασμό με ιβίσκο, μισό μισό με χυμό ανανά, είναι ευστόμαχη, σπασμολυτική, αντιφλεγμονώδης, αλλά ταυτόχρονα παίζει πανέμορφα στα λεμονάτα με τους λεμονάτους τόνους της. Θα έλεγα πως αρωματικά δίνει πινελιές λεμονόχορτου ή μοσχολέμονου. Μαζί με το λεμόνι, ίσως και ξύσμα, πετυχαίνουμε κάτι το εξωτικό.
Λουίζα στη γλάστρα
Μπορείτε να φυτέψετε λουίζα τόσο σε γλάστρα όσο και στο έδαφος, σε περιοχές με ήπιο χειμώνα. Το χώμα πρέπει να είναι αμμώδες και με καλή αποστράγγιση. Επειδή το φυτό έχει ανάγκη από ήλιο και δεν αντέχει το κρύο, είναι καλύτερα στις περιοχές όπου το χειμώνα έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες, να την έχετε σε γλάστρα, ώστε να μπορείτε να τη μεταφέρετε σε κάποιον προστατευόμενο χώρο.
Χρειάζεται συχνά ποτίσματα από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο (το χώμα δεν θα πρέπει να είναι ποτέ στεγνό), ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες θα πρέπει να μειώνονται (μια σχετική υγρασία του χώματος είναι αρκετή). Κάποιο οργανικό λίπασμα την άνοιξη είναι αρκετό για τη θρέψη της. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με παραφυάδες, νωρίς την άνοιξη ή στο τέλος του χειμώνα.
Γλαστράκια με φυτά λουίζας μπορούμε να βρούμε σε σχεδόν όλα τα φυτώρια, ενώ αποξηραμένη στα καταστήματα που πωλούν βότανα.
Μαγειρέματα με λουίζα
Τη λουίζα είναι προτιμότερο να την ψιλοκόβουμε με μαχαίρι, ο πολτοποιητής γενικώς δεν είναι το ιδανικότερο για τα αρωματικά. Αν μαγειρεύετε κοτόπουλο λεμονάτο, για παράδειγμα, ετοιμάστε ένα συμπυκνωμένο αφέψημα λουίζας και σβήστε το κοτόπουλο με αυτό, προσθέστε το λεμόνι ή/και το κρασί και, μόνο στο τέλος, προσθέστε ψιλοκομμένα φύλλα λουίζας. Για το αφέψημα, βάζουμε τη λουίζα στο νερό μόλις βράσει, σβήνουμε τη φωτιά και αφήνουμε 10 λεπτά. Υπολογίζουμε 1 κουταλιά σούπας ψιλοκομμένη λουίζα σε 1 – 1ó ποτήρι νερό. Στη συνέχεια σουρώνουμε, ζουλώντας και ξαναβράζουμε ώσπου να μείνει το μισό υγρό.
Αποφεύγουμε τη σχετική πίκρα που απελευθερώνουν τα παλιά και σκληρά φύλλα, προτιμώντας τις φούντες φρέσκων φύλλων και λουλουδιών της κορφής του φυτού. Μπορούμε να κάνουμε πέστο με τη λουίζα, που όπως έχουμε πει γίνεται από όποιο αρωματικό μας αρέσει και θέλουμε να φυλάξουμε. Αναμειγνύουμε 1 φλιτζάνι φρέσκια λουίζα, 1/4 φλιτζανιού λάδι, 1 πρέζα αλατιού και καλόν είναι να προσθέσουμε και ελάχιστο χυμό λεμονιού. Το φυλάμε σε καλά κλεισμένο βαζάκι, στο ψυγείο. Πριν από κάθε χρήση προσθέτουμε ψιλοκομμένα σκόρδο και κουκουνάρι, αν θέλουμε.
Για το ψήσιμο, «ντύνω» με φύλλα το κρέας, βάζω και στο εσωτερικό και έπειτα τυλίγω σε λαδόκολλα.
Αποξηραμένη λουίζα. Αν δεν έχετε λουίζα στη γλάστρα ή στον κήπο σας, μόνο σε φυτώριο σε γλαστράκι θα βρείτε φρέσκια. Σ’ αυτή την περίπτωση, λοιπόν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αποξηραμένη, που θα τη βρείτε στα μπαχαράδικα ή στα μαγαζιά με είδη υγιεινής διατροφής, σε σακουλάκια μαζί με τα υπόλοιπα βότανα για αφεψήματα. Όπως όλα τα αποξηραμένα αρωματικά έτσι και η λουίζα είναι λιγότερο ισχυρή και βγάζει λίγη χορτίλα, είναι όμως λιγότερο πικρή. Απλώς αυξάνουμε κατά 1/4 τη δόση τόσο στο μαγείρεμα όσο και στο ρόφημα.
Σε τι ταιριάζει; Οπως προείπα, στα λεμονάτα αλλά όχι μόνο. Οι γαρίδες και τα θαλασσινά, αχνιστά ή στο σαγανάκι αποζητούν τη λεπτή αρωματικότητά της, αλλά και τα σιρόπια για γλυκά, το αρνάκι και το κατσίκι στη λαδόκολλα, οι σαλάτες, οι κρέμες επιδόρπια και τόσα άλλα…
Και δύο ποτά με λουίζα: Μοχίτο λουίζα και Λεμονάδα με λουίζα.
