Τσάντες από καλαμπόκι; Κι όμως! Και είναι θρακιώτικες!

Είναι υφαντές, καλοδουλεμένες, με γήινα χρώματα και σε διάφορα σχέδια και μεγέθη, από τσάντα-φάκελο μέχρι καθημερινή τσάντα ώμου. Τα ονόματά τους; Οργάνη, Ίμερος, Μαυρομάτι, Δειλινά, Βρυσικά, Αύρα, μεταξύ άλλων, εμπνευσμένα από θρακιώτικα τοπωνύμια. Η ιδιαιτερότητά τους; Είναι υφασμένες αποκλειστικά στο χέρι με φύλλα καλαμποκιού, από γυναίκες της Θράκης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑγγελική Γιαννακίδου, η ξενομερίτισσα που φώτισε τον πολιτισμικό πλούτο της ΘράκηςΗ ιδέα γεννήθηκε στο Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στην Αλεξανδρούπολη από την αεικίνητη και ακάματη ιδρύτρια και διευθύντριά του, Αγγελική Γιαννακίδου και το Δίκτυο Τεχνουργών Θράκης «Ρίζα». Τα τεχνουργήματα των μελών του δικτύου εκτίθενται και διατίθενται στο πωλητήριο του Μουσείου και περιλαμβάνουν μια μεγάλη γκάμα διακοσμητικών και χρηστικών αντικειμένων, ρούχων και αξεσουάρ, που τώρα πλέον εμπλουτίζονται και με τις ιδιαίτερης αισθητικής υφαντές τσάντες.

Η Αγγελική Γιαννακίδου επιμόρφωσε και επιστράτευσε για την κατασκευή τους τρεις, μέχρι στιγμής, γυναίκες από τον ορεινό όγκο της Ξάνθης και τον βόρειο Έβρο, τα δύο άκρα της Θράκης. Η κατασκευή κάθε τσάντας είναι μια διαδικασία πολύπλοκη και χρονοβόρα. Η πρώτη ύλη, τα φύλλα καλαμποκιού, θα πρέπει να πλυθούν και να στεγνώσουν ξανά και ξανά, να κοπούν και να υφανθούν όσο είναι νωπά. Μετά την ύφανση και από τα κεντίδια ακολουθεί η ραφή από τις γυναίκες με επένδυση από ύφασμα βαμβακερό, ελληνικής κατασκευής. Τα μεταλλικά διακοσμητικά στοιχεία με τα κεντίδια, που συμπληρώνουν την εμφάνιση κάθε τσάντας, είναι έμπνευση της ίδιας της Αγγελικής Γιαννακίδου, η οποία και τα φτιάχνει στο χέρι. Η ίδια άλλωστε κάνει τον σχεδιασμό κάθε τσάντας, εκπαίδευσε και τις ίδιες τις υφάντρες στην τεχνική αυτή και τελευταία εξελίσσει μαζί τους μια ακόμα τεχνική για ακόμη πιο πυκνή και λεπτή ύφανση που θα θυμίζει ύφασμα. Μέχρι στιγμής, τα προϊόντα που κατασκευάζονται με αυτό το υλικό και την τεχνική είναι γυναικείες τσάντες σε διάφορα σχέδια, αλλά και σουπλά σερβιρίσματος.

Στόχος της ιδέας για την κατασκευή αυτών των σπάνιων, μοναδικών αξεσουάρ είναι, όπως επισημαίνει η Αγγέλα Γιαννακίδου, «μέσα από το πλέγμα της βιώσιμης ανάπτυξης να γίνει αξιοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής, του φυσικού πλούτου και του ανθρώπινου δυναμικού μιας περιοχής».

Γιατί όμως το καλαμπόκι; Διότι η καλλιέργειά του στις εύφορη γη της Θράκης είναι πολύ διαδεδομένη μετά τη σταδιακή αλλά σταθερή υποχώρηση της κτηνοτροφίας στην περιοχή και την επιδότηση των αγροτών στην καλλιέργεια καλαμποκιού.ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑγγέλα Γιαννακίδου: «Το μαύρο χώμα του Έβρου καθόρισε τις ζωές των ανθρώπων εδώ»Άλλωστε η χρήση του ως υφαντική ύλη ήταν γνωστή από τον περασμένο αιώνα, κυρίως για την κατασκευή χαλιών. «Εμείς επανερχόμαστε σε μία χρήση τους τέτοια ώστε να προκύπτουν αξεσουάρ», εξηγεί η Αγγέλα Γιαννακίδου. «Η χρήση σήμερα αυτής της τεχνικής για την κατασκευή μιας μοντέρνας τσάντας αποτελεί μια άλλη αντίληψη του πολιτιστικού αποθέματος, εν προκειμένω της χρήσης του καλαμποκιού και την κατασκευή χαλιών. Βλέπουμε ξανά τη χρήση των υλικών και των τεχνικών μέσα από μια καινούρια αισθητική και τα ζητούμενα της αγοράς».

Η πώλησή τους μέχρι στιγμής πηγαίνει θαυμάσια, καθώς το φύλλο του καλαμποκιού είναι ένα όμορφο υλικό, με χρώμα φυσικό, δίνοντας ένα αξεσουάρ που ταιριάζει σε κάθε στιλ ντυσίματος, ενώ είναι και εξαιρετικά ανθεκτικό (τα σουπλά που κατασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο δοκιμάστηκαν με λεκέδες λαδιού και καθάρισαν με ένα απλό πέρασμα με υγρό πιάτων και στέγνωμα στον αέρα χωρίς την παραμικρή φθορά).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑπό τον Έβρο μέχρι την Κάσο: Οι ακρίτες παραγωγοί που βράβευσε φέτος ο ΓαστρονόμοςΗ Αγγέλα Γιαννακίδου εξηγεί πως η πρωτοβουλία αυτή εξυπηρετεί πολλαπλά τις τοπικές απομονωμένες κοινότητες της Θράκης και ειδικότερα τις γυναίκες, καθώς αξιοποιούνται οι δεξιότητές τους και παράλληλα ενισχύονται οικονομικά. Το εισόδημά τους από την πώληση της κάθε τσάντας είναι αρκετά υψηλό, επιτρέποντας στις γυναίκες αυτές μια σημαντική οικονομική ανεξαρτησία. Το να πεισθούν ωστόσο να ξεκινήσουν αυτή την απασχόληση δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Χρειάστηκε σχεδόν ένας χρόνος για να πάρουν τελικά την απόφαση, αλλά όταν πήραν το θέμα ζεστά και είδαν τα απτά αποτελέσματα τόσο μέσω της αναγνώρισης της δουλειάς τους όσο και μέσω της οικονομικής απολαβής, ενθουσιάστηκαν. Καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι και θα ξεκινήσει και πάλι η συγκομιδή του καλαμποκιού, οπότε και μεγάλες ποσότητες από φύλλα θα είναι και πάλι διαθέσιμες, οι υφάντρες θα καταπιαστούν και πάλι με τη νέα φουρνιά των αξεσουάρ. Το επιχείρημα ξεκίνησε πιλοτικά αλλά επειδή δεν απαιτείται περισσότερη ειδίκευση παρά μόνον τα σεμινάρια που οργάνωσε η Αγγέλα Γιαννακίδου στις ήδη έμπειρες υφάντρες, είναι βέβαιο ότι θα ενδιαφερθούν και άλλες, από την περιοχή Διδυμοτείχου.

Πού θα τις βρούμε

–Πωλητήριο Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, 14ης Μαΐου 63, Αλεξανδρούπολη, Τ/25510-36.663
-E-shop: riza.emthrace.org/tsantes/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΣοκολατένια αυγά: Ποιοι φτιάχνουν φέτος τα καλύτερα στην Αθήνα;