ΟΙΝΟΣ

Η Νεμέα με βορινή ματιά

Η οινική ιστορία της Νεμέας έχει βαθιές ρίζες στον χρόνο, ενώ το Αγιωργίτικο είναι η ποικιλία που εκφράζει τον χαρακτήρα και τη μοναδικότητα του τόπου.

22.12.2021
Στέφανος Κόγιας
Η Νεμέα με βορινή ματιά

Η αμπελουργική ζώνη ΠΟΠ Νεμέα θεσμοθετήθηκε το 1971 και είναι η μόνη ζώνη οίνων ΠΟΠ που εκτείνεται σε δύο περιφερειακές ενότητες: στο νότιο/κεντρικό τμήμα της Κορινθίας και σε μια πολύ μικρότερη περιοχή της Αργολίδας. Με έκταση που πλησιάζει τα 30.000 στρέμματα και σε υψόμετρα που κυμαίνονται από 200 μ. έως και 1.050 μ., είναι αναμενόμενο το Αγιωργίτικο, μέσα από ένα τεράστιο εύρος διαφορετικών ανάγλυφων, κλιματολογικών συνθηκών και εδαφών, να εκφράζεται με ποικίλους τρόπους. Πολύ περισσότερο, όταν έρχονται να προστεθούν σε όλα τα παραπάνω το στιλ της περιοχής και η επιρροή της δρυός και, κυρίως, του ίδιου του οινοποιού. ΠΟΠ Νεμέα μπορεί να είναι ένα Αγιωργίτικο που καλλιεργείται και οινοποιείται στην οριοθετημένη ζώνη της, είτε παρέμεινε για μόλις μερικές εβδομάδες σε ανοξείδωτη δεξαμενή είτε ωρίμασε σε καινούργια δρύινα βαρέλια για 12, 24 ή 36 μήνες. Επιπλέον, μια ΠΟΠ Νεμέα μπορεί να είναι ένας οίνος ερυθρός ξηρός, ημίγλυκος ή γλυκύς. Και επειδή όλα αυτά θολώνουν αρκετά το τοπίο, σε μια προσπάθεια ακριβέστερου καθορισμού των στιλ της περιοχής, μόλις πρόσφατα έγινε υποβολή φακέλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για ορισμένες τροποποιήσεις. Έτσι:
Η Νεμέα ΠΟΠ θα πρέπει να ωριμάζει το πολύ έξι μήνες, ενώ η μέγιστη απόδοση του αμπελώνα δεν θα ξεπερνά τα 1.200 κιλά το στρέμμα. Για τη Νεμέα Classic ΠΟΠ η μέγιστη ωρίμανση θα πρέπει να είναι 12 μήνες, με αποδόσεις παρόμοιες με της απλής Νεμέας. Η πιο ενδιαφέρουσα από όλες είναι η Νεμέα Lions ΠΟΠ. Αυτή θα πρέπει να προέρχεται από αυστηρώς επιλεγμένα αμπέλια ηλικίας άνω των 10 ετών και η μέγιστη απόδοση του αμπελώνα να μην ξεπερνά τα 800 κιλά ανά στρέμμα. Θα έχει το δικό της σήμα ποιότητας πάνω στο καψύλιο και ουσιαστικός στόχος της προσπάθειας φαίνεται να είναι η δημιουργία μιας premium κατηγορίας, πέραν, βέβαια, των κατηγοριών Reserve και Grand Reserve που σχετίζονται με τους χρόνους ωρίμανσης και παλαίωσης.

Σήμερα παράγονται πάνω από 130 οίνοι ΠΟΠ Νεμέα, από 82 δηλωμένους οινοπαραγωγούς, οι οποίοι δραστηριοποιούνται εντός της ζώνης. Διαλέξαμε και δοκιμάσαμε τυφλά 14 Νεμέες και 2 Αγιωργίτικα από τη Νεμέα, από 16 διαφορετικά οινοποιεία, στις τρέχουσες σοδειές της αγοράς, επιλέγοντας τη βασική ετικέτα του καθενός. Μπορεί να μην υπήρξαν πυροτεχνήματα, αλλά το γενικό επίπεδο των κρασιών ήταν από καλό έως πολύ καλό. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι η συνέπεια που έδειξαν όλα ανεξαιρέτως, τόσο σε χαρακτήρα όσο και σε στιλ. Εκτός από ένα κρασί, ο αλκοολικός βαθμός όλων άγγιζε ή ξεπερνούσε τους 14, η οξύτητά τους ήταν μέτρια και οι τανίνες ώριμες και βελούδινες. Αρωματικά, στις περισσότερες περιπτώσεις κυριαρχούσαν τα ώριμα έως υπερώριμα μαύρα φρούτα, η σταφίδα και κάποια, αποξηραμένα συνήθως, βότανα, ενώ σε πολύ λίγες περιπτώσεις το γαρίφαλο και το μαύρο πιπέρι προσέθεταν πολυπλοκότητα. Τα περισσότερα κρασιά είχαν ωριμάσει σε δρύινα βαρέλια, ενσωματώνοντας τις χαρακτηριστικές νότες των γλυκών μπαχαρικών, της βανίλιας και της σοκολάτας, μερικά ίσως με λιγότερο κομψό τρόπο.

★★★★ ΝΕΜΕΑ 2016 GRANDE CUVÉE ΚΤΗΜΑ ΣΚΟΎΡΑ 14% abv. Καθαρός αρωματικός χαρακτήρας λουλουδιών, κόκκινων φρούτων και καπνού. Υψηλή συμπύκνωση και ο- ξύτητα, πολυπλοκότητα και στιβαρή δομή συνθέτουν ένα εξαιρετικό κρασί.

★★★★ ΝΕΜΕΑ 2018 ΚΤΗΜΑ ΓΚΟΦΑ 14% abv. Νεαρό και εκφραστικό. Αρώματα μαύρου πιπεριού, βύσσινα και βατόμουρα με νότες γλυκών μπαχαρικών. Τραγανή και φινετσάτη αίσθηση στο στόμα, με καλή δομή για παλαίωση.

 

★★★★ ΝΕΜΕΑ 2018 ΚΤΗΜΑ ΔΡΎΟΠΗ 14% abv .Ευχάριστο στη μύτη, με τα φρέσκα μαύρα φρούτα σε αρμονία και κάποιες νύξεις φυτικότητας. Πιο εκφραστικό το φρούτο στο στόμα, υψηλή οξύτητα, απαλές τανίνες και ωραία φρουτώδης επίγευση.

★★★ΝΕΜΕΑ 2016 ΚΤΗΜΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΎ 14% abv. Αν και κλειστό αρχικά, ξεδίπλωσε τις αρετές του στο στόμα με γλυκό μαύρο φρούτο, βανίλια και νότες μαύρης σταφίδας, που το έκαναν ιδιαίτερα ευχάριστο και στρογγυλό.

★★★ΝΕΜΕΑ 2016 ΚΤΗΜΑ ΜΠΑΪΡΑΚΤΑΡΗ 14% abv .Το μαύρο φρούτο σε ισορροπία με τα αρώματα των γλυκών μπαχαρικών από το βαρέλι. Καλοδομημένο, με στιβαρές τανίνες και ωραία συμπύκνωση φρούτου.

★★★ΝΕΜΕΑ 2017 ΚΤΗΜΑ ΡΑΠΤΗ 14% abv .Κεράσια, φράουλες και βύσσινα σε αφθονία, με το βαρέλι όμορφα ενσωματωμένο. Ισορροπημένο, με απολαυστική επίγευση.

★★★ΝΕΜΕΑ 2019 ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΣΕΛΛΑΣ 14% abv. Μαύρα ώριμα φρούτα, βότανα και νότες βανίλιας συνθέτουν ένα πολύπλοκο κρασί, με νεύρο και χαρακτήρα. Οι κάπως επιθετικές τανίνες μπορεί να στρογγυλέψουν σε βάθος χρόνου.

★★★ΝΕΜΕΑ 2019 ΚΤΗΜΑ ΑΪΒΑΛΗ 14% abv Έντονα κόκκινα ώριμα φρούτα, άνθη που θυμίζουν βιολέτα και κέδρος. Ένα αρμονικό κρασί με πιο έντονη την αίσθηση της δρυός στο τελείωμα.

★★★ ΝΕΜΕΑ 2019 ΚΤΗΜΑ ΓΑΙΑΣ 14% abv. Αρκετά νεαρό, με καθαρότητα φρούτου στη μύτη, ενώ στο στόμα η ωρίμανσή του σε δρύινο βαρέλι είναι πιο εμφανής, αλλά καλά ενσωματωμένη.

★★★ ΝΕΜΕΑ 2019 ΚΤΗΜΑ ΜΗΤΡΑΒΕΛΑ 14% abv. Κομψά αρώματα κερασιών, βύσσινων, πιπεριού και καραμέλας. Δίνει μια αίσθηση γλύκας που ισορροπεί με την υψηλή του οξύτητα.

★★★ ΝΕΜΕΑ 2019 ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΣΤΡΟΦΙΛΙΑ 14% abv. Ένα καθ’ όλα ισορροπημένο κρασί, με καθαρό φρέσκο μαύρο φρούτο στη μύτη, γεμάτο σώμα και ευχάριστη φρουτώδη διάρκεια.

★★★ ΝΕΜΕΑ 2018 ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΖΑΧΑΡΙΑ 14% abv. Τυπικός αρωματικός χαρακτήρας της ποικιλίας, με αρώματα κόκκινων φρούτων και βοτάνων. Οι χαμηλές, ώριμες τανίνες και η μέτρια οξύτητα το κάνουν έτοιμο για κατανάλωση.

★★★ ΝΕΜΕΑ 2018 ΚΤΗΜΑ ΠΑΛΎΒΟΎ 14,5% abv. Ευχάριστα αρώματα ώριμων μαύρων φρούτων, σουλτανίνας, γλυκών μπαχαρικών και κέδρου. Στο στόμα είναι πληθωρικό, με βανιλάτη και μπαχαρένια επίγευση.

★★★ ΝΕΜΕΑ RESERVE 2017 ΚΤΗΜΑ ΣΕΜΕΛΗ 14% abv. Έντονα αρώματα μύρτιλων, κερασιών και λικέρ από κράνα. Γεμάτο σώμα και υψηλό αλκοόλ προσδίδουν μια αίσθηση γλύκας στο στόμα.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ:

Από μια τέτοια γευσιγνωσία δεν θα μπορούσαν να λείπουν και δύο εξαιρετικά δείγματα Αγιωργίτικου, τα οποία, αν και προέρχονται από τη Νεμέα, για διαφορετικούς λόγους το καθένα δεν είναι ΠΟΠ. Δοκιμάστηκαν, αξιολογήθηκαν, αλλά δεν περιλήφθηκαν στη διαδικασία της βαθμολόγησης και έδωσαν τη δική τους, ξεχωριστή νότα στη γευσιγνωσία. Ιδού:

DAEMON 2016 ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΙΕΡΟΠΟΎΛΟΎ 13% abv. Ντελικάτα αρώματα από άνθη γαρίφαλου, κόκκινα δαμάσκηνα και κεράσια, με τα γλυκά μπαχαρικά του βαρελιού σε άριστη ισορροπία. Νεύρο, καλοδουλεμένες τανίνες και νόστιμο φρουτένιο τελείωμα.

ΠΑΛΙΕΣ ΡΙΖΕΣ 2019 LA TOUR MELAS 13% abv. Συμπυκνωμένα αρώματα μαύρου πιπεριού, κερασιών, γλυκόριζας, βιολέτας και ένα κομψό άγγιγμα βαρελιού. Τανίνες, οξύτητα και αλκοόλ σε πολύ ωραία ισορροπία.
Αγιωργίτικο 2018 ΚΤΗΜΑ ΠΑΥΛΙΔΗ, ΔΡΑΜΑ

Πολύ λίγες περιοχές εκτός Νεμέας έχουν πάρει στα σοβαρά το Αγιωργίτικο. Τελευταία, όμως, παρατηρούμε ότι ο αριθμός των μονοποικιλιακών Αγιωργίτικων μεγαλώνει όλο και περισσότερο, κυρίως στη Μακεδονία. Πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά το Αγιωργίτικο 2018 του Κτήματος Παυλίδη, και ο λόγος που αναφερόμαστε σε αυτό δεν είναι απλώς η κυκλοφορία, αλλά το μεγαλείο του κρασιού, που μας εντυπωσίασε σε τρεις διαφορετικές γευστικές δοκιμές, και μάλιστα… τυφλές. Θελήσαμε, λοιπόν, να μάθουμε και να μοιραστούμε μαζί σας λεπτομέρειες για το αμπέλι, την οινοποίηση και τη φιλοσοφία πίσω από το συγκεκριμένο κρασί. Το ενιαίο αμπέλι 90 στρεμμάτων στην Περιχώρα Δράμας δεν είναι καινούργιο, αφού φυτεύτηκε 18 χρόνια πριν, για να αποτελέσει μέρος του πολύ επιτυχημένου blend μαζί με το Syrah στο ερυθρό Thema του κτήματος. Βρίσκεται στα 250 μ. υψόμετρο, σε αμμο-αργιλώδες κοκκινόχωμα. Από την αρχή ξεχώρισε ένα μικρότερο τμήμα δέκα στρεμμάτων στο ψηλότερο και λιγότερο εύφορο τμήμα του, για τα μικρότερα, αραιόραγα και πιο χοντρόφλουδα τσαμπιά, τα οποία άρχισαν να συλλέγονται και να οινοποιούνται ξεχωριστά. Όταν έχεις μια τόσο ποιοτική πρώτη ύλη, δεν μένουν και πολλά να κάνεις στο οινοποιείο. Ζύμωση με απαλή ανάμειξη των φλοιών και του χυμού με τα χέρια (pigeage) σε πεντακοσάρια δρύινα βαρέλια και ωρίμανση της μισής ποσότητας του κρασιού σε δρύινα βαρέλια για 14 μήνες. Το άλλο μισό παραμένει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, μέχρι τη στιγμή της ανάμειξης των δύο μερών. Αυτή η διαδικασία, με λιγότερες ή περισσότερες παραλλαγές, ξεκίνησε το 2012, αλλά μέχρι πέρυσι ο περιορισμένος αριθμός φιαλών διοχετευόταν μόνο στις αγορές του εξωτερικού. Από φέτος, με τη σοδειά του 2018, μια μικρή ποσότητα θα κυκλοφορεί και στην Ελλάδα. Το κρασί εντυπωσιάζει από την πρώτη στιγμή. Είναι πυκνό και ρουμπινί στην όψη, με έντονα αρώματα μαύρων βατόμουρων, δαμάσκηνων και κερασιών, πλαισιωμένα από νότες γαρίφαλου, μαύρου πιπεριού, γλυκόριζας και πικρής σοκολάτας. Έντονα γευστικό και φρουτώδες στο στόμα, με υψηλές αλλά ώριμες τανίνες, μέτρια οξύτητα και αλκοόλ που ανεβάζει ελαφρά τη θέρμη, αλλά ισορροπεί απόλυτα με τον έντονα γευστικό του χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα «θηριώδες» κρασί, με πολύ υψηλή συμπύκνωση, μακριά διάρκεια και δομή που κάνει να έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η εξέλιξή του τα επόμενα οκτώ με δέκα χρόνια.

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Οινοχόος, τεύχος 61.

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών