Ο πρωτοπόρος οινοποιός μάς υποδέχεται στο κτήμα του, στο Μαλανδρένι Άργους, και μας μιλάει για τα νέα, μεγάλα «στοιχήματά» του.
«Είχα εκπληκτικούς δασκάλους. Κάποιοι με έμαθαν πώς να φτιάχνω κρασί, άλλοι πώς να ονειρεύομαι με το κρασί, υπήρχαν και άνθρωποι που με έμαθαν πώς να κάνω ό,τι θέλω χωρίς να έχω τίποτα στα χέρια μου. Ναι, καλά ακούσατε!» λέει ο Γιώργος Σκούρας, διαβάζοντας την απορία στο βλέμμα μου. «Μα πώς γίνεται να κάνεις ό,τι θέλεις χωρίς τίποτα;» τον ρωτάω. «Όλα γίνονται», απαντά εκείνος κοφτά. «Και το απόλυτο παράδειγμα είμαι εγώ, που βρίσκομαι απέναντί σας».
Είναι ένα ζεστό ηλιόλουστο πρωινό και καθόμαστε σε ένα φωτεινό και καλόγουστα διακοσμημένο γραφείο, όπου υπερισχύει το ξύλο, στο υπερσύγχρονο οινοποιείο του στο Μαλανδρένι Άργους – περίπου μιάμιση ώρα από την Αθήνα. Απέναντί μου έχω έναν άνθρωπο που, αν βιαστείς να τον χαρακτηρίσεις, μπορεί να μπερδέψεις την αυτοπεποίθηση με την έπαρση ή το δημιουργικό πείσμα με την ξεροκεφαλιά. Όμως, ο Γιώργος Σκούρας είναι ιδιαίτερη περίπτωση: ευγενής και καλλιεργημένος, κομψός και κοσμοπολίτης. Απολαμβάνεις τη συζήτηση μαζί του. Καλός «αγωγός» νέων ιδεών και αμφισβητίας κατεστημένων αντιλήψεων, βρίσκεται αρκετά κοντά σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε «αναγεννησιακός άνθρωπος»…
Σε ένα… γκαράζ, με δανεικό εξοπλισμό, ο Γιώργος Σκούρας έφτιαξε το πρώτο του κρασί. Σήμερα, διαθέτει ένα υπερσύγχρονο οινοποιείο.
«Έχω πείσμα γαϊδουρινό!»
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Άργος. Ο πατέρας του ήταν έμπορος. «Μια μέση οικογένεια ήταν η δική μου», εξηγεί. «Κι αν κανείς παίρνει ορισμένα πράγματα από την οικογένειά του, πέραν των αρχών της κοινωνικής συμπεριφοράς, εγώ από τον πατέρα μου κληρονόμησα τη γνώση τού τι σημαίνει εμπόριο, πώς ανοίγει και πώς κλείνει μια δουλειά. Τι σημαίνει «υπογράφω μια επιταγή» και «τιμώ την υπογραφή μου», και κυρίως πώς πρέπει κανείς να στέκεται με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στους ανθρώπους που εξαρτώνται οικονομικά από αυτόν. Όλα αυτά είναι η περιουσία μου, και τα έμαθα από πολύ μικρός».
Με αυτή την «κληρονομιά», λοιπόν, ο Γιώργος Σκούρας μετέβη στη Γαλλία, για να σπουδάσει στον κλάδο της γεωργίας. Μέχρι που γνώρισε έναν παραγωγό στη Βουργουνδία και… πήραν τα μυαλά του αέρα. Επέστρεψε στην Ελλάδα με το πτυχίο του οινολόγου. «Γυρίζω, λοιπόν, στο Άργος και λέω στους γονείς μου: θα γίνω οινοποιός. Εκείνοι -τι να κάνουν;- μου δάνεισαν ένα πολύ μικρό κεφάλαιο, γιατί δεν είχα τίποτα· ούτε κτήματα, φυσικά. Νοίκιασα 30 στρέμματα από συναδέλφους οινοποιούς της Νεμέας, την εταιρεία Λαυκιώτη συγκεκριμένα, έκανα οινοποίηση σε ξένες δεξαμενές, εμφιάλωση σε χώρους οι οποίοι δεν είχαν προδιαγραφές -σε γκαράζ για παράδειγμα- και, ναι, έφτιαξα κρασί! Ο στόχος μου ήταν εξαρχής ένας και αδιαπραγμάτευτος: να παραγάγω κρασί, και μάλιστα υψηλής ποιότητας. Δύο πράγματα με χαρακτηρίζουν και με έχουν φέρει έως εδώ: το γαϊδουρινό πείσμα μου και η κεφάλα μου, που γεννάει ιδέες σαν κουνέλα!»
Το κτήμα παράγει 850.000 φιάλες ετησίως. το 45% εξάγεται. “Οι αγορές του εξωτερικού θέλουν κόπο και χρόνο”, λέει ο Γιώργος Σκούρας.
«Έφαγα τα μούτρα μου πολλές φορές και σε πολλά επίπεδα. Ευτυχώς, ποτέ η ζημιά δεν ήταν ανεπανόρθωτη. Υπήρξαν πολλές διορθωτικές κινήσεις και πολλή δουλειά στην πορεία μου. Γιατί, πιστέψτε με, δεν είναι εύκολο να ξεκινάς από το πουθενά και να βρίσκεσαι στις κορυφαίες αγορές, ανταγωνιζόμενος επιχειρήσεις με παράδοση δεκάδων ετών. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να λες “είμαι κι εγώ εδώ!” – αλλά όχι ακατόρθωτο».
Η πρώτη οινοποίησή του έγινε το 1983. Το 1988 παρουσίασε για πρώτη φορά τον Μέγα Οίνο, ένα πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη κρασί από Αγιωργίτικο και Cabernet Sauvignon, που αποτελεί τη «ναυαρχίδα» του οινοποιείου μέχρι και σήμερα. «Είναι το χαϊδεμένο μου, η πρώτη μου αγάπη», εξομολογείται. «Αλλά και το μεγαλύτερο στοίχημα του οινοποιείου κάθε χρόνο. Τα χτυποκάρδια μου για τον Μέγα Οίνο είναι απίστευτα, γιατί, όταν έχεις γράψει ιστορία με ένα κρασί, δεν μπορείς στη συνέχεια να κάνεις βλακείες. Το 2009, που ήταν μια χρονιά μεγάλης απόδοσης των αμπελώνων, έβρεξε πολύ, οι ρώγες ήταν πολύ μεγάλες και τα κρασιά έγιναν… νερόκρασα, αποφασίσαμε να μη βγάλουμε στην αγορά τη συγκεκριμένη ετικέτα. Το να έχεις κάτι all time classic είναι ό,τι σημαντικότερο στο χώρο μας και απαιτεί μεγάλη συνέπεια».
Υπάρχουν και άλλες πρωτιές στο βιογραφικό του… Ήταν ο πρώτος οινοποιός στην Ελλάδα που εισήγαγε τη μέθοδο εμφιάλωσης Stelving (βιδωτό καπάκι) σε λευκό κρασί και ο πρώτος που κυκλοφόρησε φιάλες Magnum (χωρητικότητας 1,5 λίτρου). Τελευταία του καινοτομία, η παλαίωση κρασιών με τη μέθοδο Solera, με την οποία παλαιώνεται, σε ειδικά βαρέλια, το φίνο Sherry στην Ισπανία.
Εσωτερική άποψη του οινοποιείου.
«Θα τα πουλήσουμε όλα στην Κίνα»
Σήμερα, ο Γιώργος Σκούρας βλέπει τους καρπούς της δουλειάς του να αποδίδουν τα μέγιστα. Το οινοποιείο έχει πλέον φτάσει σε μια παραγωγή περίπου 850.000 φιαλών (16 ετικέτες). Οι εξαγωγές αποτελούν το 45%, κάτι που, όπως τονίζει, «επιτεύχθηκε με μεγάλο αγώνα». Τα κρασιά του ταξιδεύουν στην Αμερική, στον Καναδά, στο Βέλγιο, στη Σουηδία, την Αγγλία.
Οι εξαγωγές είναι μια σημαντική ασφαλιστική δικλίδα στην εποχή της κρίσης; «Είναι», απαντά, «αλλά ενώ μιλάμε για το θαύμα του ελληνικού κρασιού, ξεχνάμε να πούμε ότι θαύμα ήταν και το γεγονός ότι εκπαιδεύσαμε τους Ελληνες να πίνουν κρασί. Και αυτοί οι καταναλωτές δεν χάνονται ξαφνικά. Η ελληνική αγορά είναι που φέρνει κερδοφορία στις επιχειρήσεις μας. Οι αγορές του εξωτερικού θέλουν κόπο και χρόνο».
Συζητώντας για τις αγορές του κόσμου, φτάσαμε και στο θέμα της Κίνας. Αυτός ο… νέος Νέος Κόσμος είναι απειλητικός; «Ό,τι έχει μέσα του δράση έχει και αντίδραση», λέει ο Γιώργος Σκούρας. «Όλες οι οινοπαραγωγοί χώρες θα βιώσουμε μια ευμάρεια που θα έρθει από την αγορά της Κίνας. Γιατί θα πουλήσουμε σε αυτήν όλα τα προϊόντα μας. Η ζήτηση θα είναι τόση, που θα φυτέψουμε αμπέλια ακόμη και στις γλάστρες! Μέχρι που κάποια στιγμή οι Κινέζοι θα κάνουν το δικό τους κρασί και θα αρχίσουν να το πουλάνε σ’ εμάς. Είναι μια τράπουλα που μοιράζεται και ξαναμοιράζεται, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να έχει κανείς μέτρο στη ζωή του – και στις δουλειές του».
Οι αμπελώνες -στην Αργολίδα, την Κορινθία, τη Μαντίνεια και τη Νεμέα- είναι φυτεμένοι με Ροδίτη, Μοσχοφίλερο, Αγιωργίτικο αλλά και Chardonnay, Viognier κ.ά.
Το μέτρο είναι κάτι που διέπει όλη τη φιλοσοφία του ίδιου. Λίγο πριν πάρω το δρόμο της επιστροφής, τον ρωτάω ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι του. «Να είμαι καλά εγώ και η οικογένειά μου: η γυναίκα μου Στέλλα και τα δύο παιδιά μας, που είναι 17 χρόνων και ετοιμάζονται για το πανεπιστήμιο». Και η δουλειά; «Το οινοποιείο συνεχίζει να λειτουργεί με το μοντέλο μια μικρής επιχείρησης. Εγώ είμαι από τους οινοποιούς που βιοπορίζονται από το κρασί. Κι έτσι οι στόχοι μου δεν μπορούν παρά να είναι: το να ζω από την επιχείρησή μου, να εξελίσσεται το οινοποιείο και να είναι εξασφαλισμένες οι θέσεις εργασίας των άξιων ανθρώπων που δουλεύουν εδώ…»
Κτήμα Σκούρα, 10ο χλμ. Αργους-Στέρνας, Μαλανδρένι, τηλ. 27510 23 688, fax: 27510 23 159, www.skouras.gr. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο.
Δείτε ακόμη:
Διαβάστε περισσότερα στο www.oinoxoos.net
