Η Πελοπόννησος είναι µια γη αρχαία, με αιώνες ιστορίας άρρηκτα συνδεδεµένους. Κοιτάξτε τη στον χάρτη: µια χερσόνησος στην καρδιά της Μεσογείου που κάποτε αποφάσισε να γίνει νησί, µα το µετάνιωσε κι έµεινε να κρατιέται χαλαρά από τη µάνα-στεριά µε έναν εύθραυστο και ακρωτηριασµένο από τον ισθµό καρπό. Μια παλάµη µε µακριά δάχτυλα που απλώνονται στην Ασία, στην Αφρική, στην Ιταλία, µε τις οποίες έχτισε χιλιόχρονους δεσµούς. Από τους Πελασγούς έως τους Ατρείδες, τους ∆ωριείς και τους Αχαιούς. Από τη Σπάρτη του Λυκούργου έως τη ρωµαϊκή κατοχή, από τις βυζαντινές δόξες έως τον Μοριά των Φράγκων, τον Μοριά των Βενετσιάνων, τον Μοριά των Οθωµανών…
Πρώτη στάση: Νεμέα
Όλα ξεκινούν από τον Ισθµό. Προσπερνώντας τη σκιά του Ακροκόρινθου, ο αέρας αρχίζει να µοσχοβολάει αµπέλι. Προσκυνητές στον µεγαλειώδη ναό του ∆ία στην Αρχαία Νεµέα, εισερχόµαστε στο βασίλειο του Αγιωργίτικου. Αν θεωρείτε πως, έχοντας πιει ένα Μικροκλίµα του Παπαϊωάννου και ένα Κτήµα Γαία του µεταρρυθµιστή της περιοχής Γιάννη Παρασκευόπουλου, έχετε ανακαλύψει τις αρετές της δηµοφιλούς ποικιλίας, θα σας πληροφορήσω ότι πριν από όλους μας, στα ανάκτορα των Μυκηνών ο Αγαµέµνων και οι φίλοι του, αλλά και ο χαροκόπος Αίγισθος µε τη µοιχαλίδα Κλυταιµνήστρα απολάµβαναν τον Φλιάσιο οίνο, τον ίδιο που µάλλον γέµιζε και το χρυσό κύπελλο του Νέστορα το οποίο βρέθηκε στις ανασκαφές. Γιατί ένα τόσο πολυτελές σκεύος σίγουρα προοριζόταν να φιλοξενεί κάτι εξίσου πολύτιµο. Πριν ξεµυαλιστείτε από τα οινοποιεία και τους αµπελώνες, µπείτε στην κωµόπολη και στον κεντρικό δρόµο µε τα βαρέλια-γλάστρες (∆ερβενακίων 30), επισκεφθείτε τον εκθεσιακό χώρο του ΣΟΝ (Σύνδεσµος Οινοποιών Νεµέας) για να ενηµερωθείτε για το Αγιωργίτικο και την παραγωγή της περιοχής. Να έχετε πάντα στον νου τοπωνύµια όπως Κούτσι, Ασπρόκαµπος, Πετρί… Εδώ θα απολαύσετε κρασιά βαθυκόκκινα, µε βελούδινες τανίνες και αρώµατα κερασιών και µπαχαρικών, κρασιά µε επίγευση µύθων και θρύλων.
Στον ανάγλυφο αμπελώνα του Αιγίου
Οι αµπελώνες στις πλαγιές Αιγιαλείας είναι από τους ωραιότερους στην Ελλάδα. Η µία πλαγιά διαδέχεται την άλλη, δηµιουργώντας ένα µαγευτικό ανάγλυφο αµπελώνων µε θέα στη θάλασσα. Η κατεξοχήν ποικιλία της περιοχής είναι ο Ροδίτης, που δίνει υπέροχα κρασιά. Ροδίτης ο µετριοπαθής, Ροδίτης ο µέγας. Η δικιά µου γενιά ορκίστηκε στο Ασπρολίθι του Ρούβαλη, όµως σήµερα µας γοητεύει επίσης το Μαύρο Καλαβρυτινό µε το οποίο ο Τετράµυθος µας συστήνει µια άγνωστη τοπική ποικιλία και μας καλωσορίζει σε µια νέα εποχή µε ξεχωριστά κρασιά. Με µια στάση στην περιοχή Ρίρα και στους οµώνυµους αµπελώνες, παίρνουµε τον δρόµο για την Πάτρα και η µυρωδιά του Μοσχάτου Ρίου Πατρών µάς κάνει πολύ βιαστικούς. Όχι τόσο, όµως, που να µη σταθούµε στην ταβέρνα «Η Παλιά Αγορά» του Αιγίου, για µια «καληµέρα» στην Ελένη και για να κρυφοκοιτάξουµε τις κατσαρόλες της.
Από την Πάτρα στον Πύργο
Για µένα η οινική Πάτρα έχει όνοµα: Θανάσης Παρπαρούσης. Στηρίχθηκε και στήριξε µια άγνωστη ποικιλία, τον Σιδερίτη, τον µεταµόρφωσε σε εκπληκτικό φρέσκο λευκό κρασί, σε παιχνιδιάρικο ροζέ, σε απόσταγµα πρωτοκλασάτο. Έβαλε τη Μαυροδάφνη στην ξηρή τροχιά της και κράτησε και αυτός και οι θυγατέρες του χαµηλό προφίλ, το προφίλ των πραγµατικών ευγενών. Συνεχίζουμε στις παραλίες της Ηλείας, στο διάσηµο Κορακοχώρι και στη δεύτερη οικογένεια ευγενών Πελοποννησίων του Κτήµατος Μερκούρη. Από θυγατέρες συνεχίστηκε η οικογενειακή παράδοση και οι σηµερινοί «Μερκούρηδες» λέγονται Κανελλακόπουλοι. Το επισκέψιµο Κτήµα είναι ένα κοµµάτι του Παραδείσου. Θα σας υποδεχτούν τα παγόνια κι ένα τοπίο µοναδικό, και εδώ θα σας πουν την ιστορία του Refosco, του σταφυλιού που έφερε από το Friuli ο πατριάρχης Μερκούρης το 1860 και το οποίο οι ντόπιοι εδώ και έναν αιώνα ονοµάζουν πια «µερκούρι». Προφανώς µας αρέσουν οι ελληνικές ποικιλίες, όµως δεν είναι λίγες οι φορές που υποκλινόµαστε σε ετικέτες που βασίζονται σε διεθνείς «ντίβες», ξένες ποικιλίες που ρίζωσαν εδώ και απέκτησαν ελληνική ιθαγένεια, όπως το περίφηµο Cabernet Sauvignon Τριλογία από το Κτήµα ∆ύο Ύψη, πρώην Κτήµα Κόκκαλη. ∆ιασχίζουµε τη Μεσσηνία απολαµβάνοντας τις παραλίες στη Βοϊδοκοιλιά και στη Γιάλοβα και µνηµονεύουµε τη ναυµαχία του Ναβαρίνου αλλά και τα κρασιά του οµώνυµου resort. Κι αφού δεν έχουµε µπάρµπα στην Κορώνη ούτε στη Μεθώνη, φεύγουµε για Άκρα Μινώα.
Μονοβασιά, Μονεμβασιά!
«Πάντως το µόνο σίγουρο: τόπος της γέννησής µου η Άκρα Μινώα». Με αυτά τα λόγια ο Γιάννης Ρίτσος ξεκλειδώνει την πύλη για να µπούµε στην καστροπολιτεία, τη γενέτειρά του, και µας κερνάει ένα ποτήρι Μαλβαζία από τα κελάρια της Ιστορίας. Και αντικρίζουµε τους Φράγκους στο λιµάνι να φορτώνουν στα πλοία τους το θαυµάσιο κρασί. Όνοµά του, το όνοµα του τόπου Malvasia, ο ονοµαστός βυζαντινός Μονεµβάσιος οίνος, ο ξακουστός Μαλβαζίας. Οι Φράγκοι θέλουν να καταφέρουν να παράγουν αυτό το ξεχωριστό κρασί σε όλες τους τις κτήσεις. Έτσι φορτώνουν στα καράβια τους κλήµατα από τους µονοβασιώτικους αµπελώνες, ονοµάζοντάς τα Μalvasia, και τα µεταφέρουν στις Κυκλάδες και στην Κρήτη κι από κει σε όλη τη Μεσόγειο. Κι ύστερα ο Μαλβαζίας χάθηκε! Κι άρχισαν οι αγώνες της Σταυρούλας Κουράκου-Δραγώνα [δρ χηµικός µε σπουδές οινολογίας, διευθύντρια επί εικοσαετία (1964-1984) του Ινστιτούτου Οίνου του Υπουργείου Γεωργίας και µε σηµαντικό έργο στη χαρτογράφηση του ελληνικού αµπελώνα και στην κατοχύρωση στην ΕΕ πολλών ελληνικών Ονοµασιών Προελεύσεως] και του Γιώργου Τσιµπίδη (δηµιουργός της Οινοποιητικής Μονεµβασιάς, που αναβίωσε τον Μαλβαζία), για να έρθει η 23η Ιουλίου του 2010, ηµέρα επετείου της απελευθέρωσης της Μονεµβασιάς, για να αναγνωριστούν οι οίνοι Μονεµβασιά-Malvazia ως οίνοι Προστατευόµενης Ονοµασίας Προελεύσεως. Με ένα ποτήρι αρωµατική και δροσερή Κυδωνίτσα του Τσιµπίδη παίρνουµε τον δρόµο προς τη Γέφυρα.
Επίλογος
Πατρίδα θεών, νυμφών, ηρώων, πατρίδα του Πάνα. Ένας τόπος που έρχεται λες από την παιδική ηλικία του κόσμου, φορτισμένος μυθολογικά όσο κανένας άλλος. Τόπος ιδανικής ουτοπίας, σύμβολο ευδαιμονίας, φυσικής ζωής, βουκολικών ερώτων, ενέπνευσε και συσπείρωσε μέρος της ευρωπαϊκής διανόησης από τον 17ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ποιητές και ζωγράφοι «αρκαδιστές» αναφωνούν μαζί με τον Σίλερ και τον Γκαίτε «Et in Arcadia ego!», δηλαδή έζησα κι εγώ στην Αρκαδία ή είμαι κι εγώ από την Αρκαδία. Φουστανέλες, λιανοτούφεκα και μυρωδιά από δημητσανίτικο μπαρούτι μπλέκουν με τα αρώματα του Μοσχοφίλερου και την κνίσα από τις πασχαλιάτικες θυσίες αμνών στην Τρίπολη. Κι εμείς, καθισμένοι στο αρχαίο θέατρο του Ορχομενού, περιμένουμε την τελευταία πράξη του δράματος.
