Ένα κρύο μεσημέρι ή βράδυ μια αχνιστή, βελούδινη κολοκυθόσουπα είναι ό,τι χρειάζεται. Κάθε κουταλιά σε τυλίγει με ζεστασιά. Σε κανακεύει. Δεν είναι όμως μόνο η εν λόγω βελουτέ, που πολύ την έχουμε αγαπήσει. Η κολοκύθα έχει πολλές χάρες και έφεση στις μεταμορφώσεις. Γίνεται ένας πολύ νόστιμος πουρές και συνοδεύει θαυμάσια το κρέας. Μπαίνει στις σαλάτες και στα χειμωνιάτικα τουρλού. Δίνει γεύση και χρώμα στα ζυμαρικά ή σ’ ένα ριζότο, σε πίτες και τάρτες, σε κέικ και σε ψωμιά. Σε διάφορα μεγέθη, στρογγυλό ή αχλαδόμορφο, το λαχανικό με το σκληρό περίβλημα και τη γλυκοφάγωτη, πορτοκαλοκίτρινη ή πορτοκαλοκόκκινη σάρκα, είναι από τα πιο ευέλικτα υλικά αυτής της εποχής. Ό,τι και να αποφασίσετε να φτιάξετε, τα μπαχαρικά μην τα τσιγκουνευτείτε. Η κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το γαρύφαλλο και το κύμινο, το τζίντζερ, το κάρι, η καπνιστή πάπρικα και το καρδάμωμο ταιριάζουν πολύ με την κολοκύθα. Το ίδιο και τα μυρωδικά. Το φασκόμηλο και το φρέσκο θυμάρι, το δεντρολίβανο, η λουίζα.
Διαλέξτε λοιπόν μια κολοκύθα σκληρή, βαριά σχετικά, χωρίς χτυπήματα και ξεκινήστε. Κόψτε τη στη μέση, από πάνω προς τα κάτω, αφαιρέστε τις ίνες και τα σπόρια με ένα κουτάλι και στη συνέχεια κόψτε την σε μικρότερες φέτες και καθαρίστε την με ένα κοφτερό μαχαίρι ή το εργαλείο με το οποίο ξεφλουδίζουμε πατάτες και λαχανικά. Αν δεν την χρησιμοποιήσετε όλη, δεν πειράζει. Θα… σας περιμένει. Τεμαχισμένη και τυλιγμένη με μεμβράνη διατηρείται για μερικές ημέρες στη συντήρηση του ψυγείου κι αν την βάλετε στην κατάψυξη, σε πλαστικά σακουλάκια τροφίμων, για δυο μήνες θα είναι μια χαρά. Άκοπη δε, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. Αν την αποθηκεύσετε σε σκοτεινό και ξηρό περιβάλλον, θα κρατήσει όλο τον χειμώνα. Προσέξτε μόνο όταν την αγοράζετε να είναι καλά στερεωμένο το κοτσάνι της, γιατί αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να προσβληθεί από μύκητες.
Σε κάθε περίπτωση, δεν χρειάζεται να πετάξετε το παραμικρό. Μαγειρέψτε την κολοκύθα και… παίξτε με τα υπόλοιπα. Με τις φλούδες μπορείτε να φτιάξετε τσιπς, τα σπόρια να τα ψήσετε, τις ίνες να τις προσθέσετε σε μια σούπα ή σε χορτοφαγικά μπέργκερ. Σ’ αυτή τη σειρά σειρά προτάσεων, που «φωτίζουν» κάθε φορά ένα διαφορετικό φρούτο ή λαχανικό της εποχής, η Lidl Ελλάς και ο Γαστρονόμος δίνουν κάποιες ιδέες για την αποφυγή της άσκοπης σπατάλης φαγητού, εσείς μπορείτε κάλλιστα να αυτοσχεδιάσετε. Η λογική είναι πάντα η ίδια: αξιοποιούμε κάθε τι διαθέσιμο, όπου μπορούμε, και με ό,τι μένει φτιάχνουμε κάτι άλλο.
 |
 |
 |
 |
Μια κολοκύθα, πολλές no waste μαγειρικές
Τα σπόρια στον φούρνο
Τα σπόρια που θα μείνουν όταν καθαρίσουμε την κολοκύθα δεν χρειάζεται να καταλήξουν στα σκουπίδια. Μπορούν να γίνουν ωραίο σνακ ή συνοδευτικό του ποτού, αλλά και να βάλουν την πινελιά τους σε μια σούπα ή στη σαλάτα. Εύκολο είναι. Με λίγο ανακάτεμα θα μπορέσουμε βγάλουμε τις περισσότερες ίνες – δεν πειράζει αν μείνουν μερικές. Μετά, αφού τα στεγνώσουμε σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας, θα τα ανακατέψουμε σε ένα μπολ με λίγο ελαιόλαδο, αλάτι, πιπέρι, σκόρδο σε σκόνη και πάπρικα (ή τσίλι σε σκόνη, αν τα θέλουμε λίγο πιο πικάντικα). Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C, στρώνουμε ένα ταψάκι με αντικολλητικό χαρτί και απλώνουμε τα σπόρια. Τα ψήνουμε για 12-14 λεπτά, ανακατεύοντάς τα που και που, μέχρι να ροδίσουν. Τα ξεφουρνίζουμε και τα αφήνουμε να κρυώσουν.
 |
 |
Tσιπς από τη φλούδα
Και τη φλούδα της κολοκύθας μπορούμε να την αξιοποιήσουμε. Να φτιάξουμε τσιπς και να τα νοστιμίσουμε με διάφορα μπαχαρικά. Ένα τρόπος είναι να κόψουμε μια κολοκύθα στα τέσσερα, να βγάλουμε τα σποράκια και τις ίνες, να την ραντίσουμε με λίγο ελαιόλαδο και να την ψήσουμε για 30 λεπτά στους 180°C, προσέχοντας να μην μαλακώσει πάρα πολύ. Θέλουμε να χαλαρώσει η φλούδα ώστε να μπορέσουμε να την ξεφλουδίσουμε εύκολα. Με την ψίχα θα κάνουμε σούπα ή πουρέ. Τις φλούδες θα τις κόψουμε σε λεπτές λωρίδες, θα τις αλείψουμε με ένα μείγμα από 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, 1 κουτ. γλυκού αλάτι, 1 πρέζα μοσχοκάρυδο, ½ κουτ. γλυκού κανέλα και ½ κουτ. γλυκιά πάπρικα, και θα τις επιστρέψουμε στον φούρνο για 10 λεπτά. Γίνονται ένα σνακ γλυκοφάγωτο και μυρωδάτο.
Εννοείται, βέβαια, ότι στα τσιπς μπορούμε να βάλουμε ό,τι μπαχαρικά θέλουμε. Μια άλλη ιδέα είναι να αλείψουμε τις φλούδες με 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, 1 κουτ. γλυκού κύμινο και ½ κουτ. γλυκού πιπέρι, να τις ψήσουμε και να τις σερβίρουμε ως ορεκτικό με ένα σκορδάτο ντιπ με ταχίνι και λεμόνι. Σε μερικά λεπτά είναι έτοιμο. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε, είναι να βάλουμε σε ένα μικρό μπολ ¼ φλιτζ. ταχίνι και 2 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού και να τα ανακατέψουμε, ρίχνοντας 2-3 κουταλιές σούπας νερό σιγά-σιγά, μέχρι να δημιουργηθεί μια πυκνή σάλτσα. Θα προσθέσουμε ¼ κουτ. γλυκού αλάτι, ¼ κουτ. γλυκού πιπέρι και 1 σκελίδα σκόρδο λιωμένη και θα συνεχίσουμε το ανακάτεμα − αν θέλουμε το ντιπ πιο αραιό, θα βάλουμε λίγο νερό ακόμη.
Σούπα κολοκύθας με πορτοκάλι
Κανείς δεν λέει όχι σε αυτή την πυκνή, νόστιμη βελουτέ! Για να τη φτιάξουμε, σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο και σοτάρουμε σε χαμηλή φωτιά1 μικρό κρεμμύδι κομμένο σε πολύ λεπτές φέτες, ανακατεύοντας τακτικά, για 6-7 λεπτά περίπου, μέχρι να μαλακώσει. Βάζουμε 500 γρ. κολοκύθα σε κυβάκια, 2 μέτρια καρότα κομμένα σε λεπτές ροδέλες, αλάτι και πιπέρι, και σοτάρουμε για 5 λεπτά ακόμη. Στη συνέχεια προσθέτουμε 1 λίτρο ζωμό λαχανικών και τα αφήνουμε να βράσουν σε μέτρια φωτιά για 20-25 λεπτά. Προσθέτουμε1 κουτ. γλυκού ξύσμα πορτοκαλιού και 1 κουτ. γλυκού φρέσκο τζίντζερ τριμμένο και μαγειρεύουμε για άλλα 5 λεπτά. Αποσύρουμε και πολτοποιούμε με ραβδομπλέντερ μέσα στην κατσαρόλα (αν δεν έχουμε, μεταφέρουμε τα λαχανικά και το ζωμό σε δόσεις στο μπλέντερ) μέχρι η σούπα να αποκτήσει λεία υφή. Αν το τελικό αποτέλεσμα είναι πιο πυκνό από ό,τι θέλουμε, προσθέτουμε λίγο ακόμη ζωμό. Επαναφέρουμε την κατσαρόλα σε χαμηλή φωτιά και ανακατεύουμε καλά τη σούπα. Ελέγχουμε το αλάτι και το πιπέρι. Πασπαλίζουμε με πάπρικα και πιπέρι καγιέν και με μερικά από τα σποράκια που ψήσαμε στον φούρνο ξεφλουδισμένα και τη σερβίρουμε ζεστή-ζεστή.
Κολοκυθόπιτα με καλαθάκι Λήμνου
Μπορούμε να την φτιάξουμε με έτοιμα χωριάτικα φύλλα, μπορούμε και να χρησιμοποιήσουμε φύλλα κρούστας για πίτες. Και έτσι και αλλιώς είναι νοστιμότατη. Σε μια φαρδιά κατσαρόλα, ζεσταίνουμε 40 ml ελαιόλαδο και σοτάρουμε, σε μέτρια φωτιά, 600 γρ. πράσα ψιλοκομμένα μέχρι να μαλακώσουν ελαφρώς – θα μας πάρει γύρω στα 5 λεπτά. Προσθέτουμε 1 κιλό ψίχα κολοκύθας τριμμένη στο χοντρό του τρίφτη και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για άλλα 10 λεπτά μέχρι να μαλακώσει και να εξατμισθούν τα υγρά. Αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει λίγο και προσθέτουμε 3 αυγά ελαφρά χτυπημένα, 300 ml γάλα, 150 γρ. καλαθάκι Λήμνου θρυμματισμένο (εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και φέτα) και 1 κουτ. σούπας δυόσμο φρέσκο ή ξερό, αλατοπιπερώνουμε, ανακατεύουμε καλά κι έχουμε έτοιμη τη γέμιση. Λαδώνουμε ένα ταψί 30 εκ., στρώνουμε 4 φύλλα, λαδώνοντάς τα κι αυτά ένα-ένα με ένα πινελάκι, και καλύπτουμε τη βάση και τα τοιχώματα. Απλώνουμε τη γέμιση και καλύπτουμε με άλλα 4 φύλλα λαδώνοντάς τα και αυτά. Γυρίζουμε προς τα μέσα τις άκρες των φύλλων και χαράζουμε την πίτα σε κομμάτια. Την ψήνουμε για 50 λεπτά με 1 ώρα στο χαμηλό ράφι του φούρνου, μέχρι να ροδίσει.
Ψωμί με κολοκύθα και μπαχαρικά
Αυτό το μυρωδάτο σπιτικό ψωμί που έχει μπόλικα μπαχαρικά αρέσει σε μικρούς και μεγάλους. Για να το φτιάξουμε, προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C. Απλώνουμε 2 φλιτζάνια κολοκύθα κομμένη σε κυβάκια σε λαδωμένο ταψάκι, τα ραντίζουμε με λίγο ελαιόλαδο και τα ανακατεύουμε καλά για να λαδωθούν παντού. Ψήνουμε για περίπου 20 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν. Τα βγάζουμε, τα λιώνουμε με πιρούνι και αφήνουμε τον πολτό στην άκρη. Σε μεγάλο μπολ ανακατεύουμε το 1 ⅔ φλιτζ. τσαγιού αλεύρι για όλες τις χρήσεις, 1 ½ φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη, 1 κουτ. γλυκού μαγειρική σόδα, ¾ κουτ. γλυκού αλάτι, ½ κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ, 1 κουτ. γλυκού κανέλα σε σκόνη, ½ κουτ. γλυκού τριμμένο μοσχοκάρυδο και 1/4 κουτ. γλυκού γαρίφαλο σε σκόνη. Χτυπάμε ελαφρώς 2 αυγά σε ένα μπολ και προσθέτουμε τη λιωμένη κολοκύθα, ½ φλιτζ. τσαγιού ηλιέλαιο και ½ φλιτζ. τσαγιού νερό. Ανακατεύουμε, αδειάζουμε το μείγμα στον κάδο του μίξερ με τα στεγνά υλικά και χτυπάμε με το φτερό. Προσθέτουμε το ½ φλιτζ. τσαγιού καρυδόψιχα, χοντροκοπανισμένη και ½ φλιτζ. τσαγιού μαύρες σταφίδες. Ανακατεύουμε, αδειάζουμε το μείγμα σε μακρόστενη φόρμα για κέικ και ψήνουμε για 1 ώρα ή λίγο περισσότερο, μέχρι να ψηθεί καλά το ψωμί στο κέντρο του. Το αφήνουμε για 10 λεπτά να κρυώσει λίγο, το ξεφορμάρουμε σε μια σχάρα και το αφήνουμε να κρυώσει εντελώς.
Το ξέρατε ότι στα Lidl…
αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί και έχουν ενσωματώσει την αποφυγή και τη μείωση σπατάλης τροφίμων στην εταιρική τους στρατηγική βιωσιμότητας; Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόζουν αποδοτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Χρησιμοποιούν συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε καταστήματα και αποθήκες να παραγγέλνουν προϊόντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.
Δίνουν στα κοντόληκτα προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μία δεύτερη ευκαιρία να βρεθούν στο πιάτο, διαθέτοντάς τα με το ειδικό αυτοκόλλητο μειωμένης τιμής.
Από το 2015 δωρίζουν από τα καταστήματά τους προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα προς πώληση, αλλά κατάλληλα προς κατανάλωση στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζουν με προϊόντα από τις αποθήκες τους το έργο της Τράπεζας Τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας, μειώνοντας ταυτόχρονα τη σπατάλη τροφίμων.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, της μείωσης σπατάλης τροφίμων και του Zero Waste, συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη ανακυκλώνοντας και επαναχρησιμοποιώντας πρώτες ύλες. Διαχειρίζονται υπεύθυνα στο 100% τα ζωικά υποπροϊόντα και το ψωμί, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με εξωτερικό προμηθευτή για την παραγωγή λιπασμάτων, βιοαερίου και ζωοτροφών.
Πρόκειται λοιπόν για μία win-win κατάσταση, καθώς κοινωνία και περιβάλλον βγαίνουν κερδισμένοι από τη στρατηγική μείωσης της απώλειας και σπατάλης τροφίμων της Lidl Ελλάς.
