Αν δεν ήταν η ντομάτα, που ήρθε από την Κεντρική Αμερική στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα, εμείς δεν θα είχαμε χωριάτικη και γεμιστά, οι Ιταλοί δεν θα είχαν τη διάσημη ναπολιτάνα τους και οι Ισπανοί δεν θα δροσίζονταν με το που πιάνουν οι ζέστες με γκασπάτσο. Το κατακόκκινο γλυκόξινο φρούτο –ναι, φρούτο είναι, κι ας την έχουμε στο μυαλό μας ως λαχανικό– έβαλε για τα καλά τη σφραγίδα του στις κουζίνες της Μεσογείου. Χοντροκομμένες, λεπτοκομμένες, σε καρεδάκια, περασμένες από τον τρίφτη, οι ντομάτες είναι δεμένες με αμέτρητα φαγητά. Από τη στραπατσάδα –με δύο αυγά και δυο ντομάτες κάνεις φαγητό- και τους μυρωδάτους ντοματοκεφτέδες, στα μακαρόνια, στα λαδερά και από κει σε πολλών λογιών φαγητά της κατσαρόλας, με μοσχάρι, με κοτόπουλο, με κουνέλι, με αρνί… Χωρίς αυτές, κακά τα ψέμματα, καλοκαίρι δε νοείται.
Από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να τις χαρούμε φρέσκες φρέσκες, ζουμερές και μυρωδάτες. Αλλά και να τις διατηρήσουμε για αργότερα. Να φτιάξουμε σάλτσα και πελτέ. Να τις καταψύξουμε. Ή να τις αποξηράνουμε είτε ψήνοντάς τις στον φούρνο, στους 75˚C, είτε απλωμένες στον ήλιο –κόκκινο γιορντάνι– είτε σε μια λαμαρίνα πασπαλισμένες με αλάτι, φροντίζοντας να τις γυρίζουμε μια φορά τη μέρα. Σε τρεις με τέσσερις μέρες που θα έχουν εξατμιστεί τα υγρά τους, θα τις βάλουμε σε αποστειρωμένα βαζάκια και θα τις καλύψουμε με λάδι, προσθέτοντας αν θέλουμε και τα μυρωδικά που προτιμάμε. Θα δώσουν πλούτο και βάθος σε πολλά πιάτα.
 |
 |
 |
 |
Παρακάτω θα βρείτε διάφορες συνταγές με ντομάτες από τη Lidl Ελλάς και τον Γαστρονόμο και μερικούς κλασικούς τρόπους συντήρησης, γνωστούς από τα παλιά. Κι αν θέλετε να μην μείνει ούτε κομματάκι αναξιοποίητο, έχετε υπόψη ότι η ζουμερή, μυρωδάτη σάρκα τους δεν είναι η μόνη που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Τα κοτσάνια μπορούμε να τα προσθέσουμε στην κατσαρόλα σε ένα μαγειρευτό, για να αποκτήσει πιο έντονο άρωμα ντομάτας, και μετά να τα αφαιρέσουμε. Και τις φλούδες, μια που αρκετές συνταγές απαιτούν να τις βγάλουμε, αντί να τις πετάξουμε, μπορούμε να τις απλώσουμε σε ένα ταψί που έχουμε στρώσει με λαδόκολλα, προσέχοντας να έχουν κενό μεταξύ τους και να τις βάλουμε στον φούρνο στους 90 ˚C για τρεις-τέσσερις ώρες, γυρίζοντάς τις στα μισά. Όταν στεγνώσουν, τις χτυπάμε στο γουδί ή τις αλέθουμε στον μύλο λαχανικών για να πάρουμε μια ντοματένια σκόνη – εναλλακτικά τις περνάμε από τον πολυκόφτη κι έχουμε ντοματένιες νιφάδες. Δίνουν γεύση στην πίτσα, στις σούπες, σε ένα σάντουιτς, ακόμη και στο ποπ κορν. Σε ένα βάζο που κλείνει ορμητικά μπορούν να διατηρηθούν μέχρι 2 μήνες.
Καλοκαιρινή ντοματοσαλάτα με καρπούζι και φέτα
Η φέτα πάει και με τη ντομάτα, πάει και με το καρπούζι, και αυτή η δροσερή και φρουτένια σαλάτα, που κοντράρει ωραία αλμυρό και γλυκό και είναι ό,τι πρέπει για τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, έχει και τα δύο και ετοιμάζεται στο πι και φι. Πρώτα κόβουμε 4 ώριμες αλλά σφιχτές ντομάτες σε μέτρια κομμάτια. Παίρνουμε μια φέτα καρπούζι, αφαιρούμε τα κουκούτσια του και το κόβουμε σε κυβάκια. Καθαρίζουμε ένα 1 αγγούρι και το κόβουμε και αυτό σε καρεδάκια. Μετά κόβουμε 1/2 κρεμμύδι σε λεπτές φέτες και ψιλοκόβουμε τα φύλλα από 3 κλωναράκια δυόσμο. Σε ένα βαζάκι με καπάκι χτυπάμε 80 ml. ελαιόλαδο, 50 ml χυμό λάιμ,1 κουτ. γλυκού μέλι, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Κόβουμε 120 γρ. φέτα σε κύβους, την προσθέτουμε στη σαλάτα, περιχύνουμε με το ντρέσινγκ και σερβίρουμε.
Ντομάτες γεμιστές με πλιγούρι, μυρωδικά και καλαθάκι Λήμνου
Πολλά μπορείς να κρύψεις μέσα στις ντομάτες. Ρύζι, κιμά, τραχανά, μοτσαρέλα και βασιλικό… Εμείς θα σας προτείνουμε να δοκιμάσετε και αυτά τα τα γεμιστά με πλιγούρι, μπόλικα φρέσκα μυριστικά και καλαθάκι Λήμνου. Την επόμενη μέρα, είναι ακόμη πιο νόστιμα! Για να τα φτιάξουμε πλένουμε καλά 12 ντομάτες μεσαίου μεγέθους, ώριμες, αλλά σφιχτές, κόβουμε με ένα μαχαίρι το «καπάκι» τους, τις αδειάζουμε προσεκτικά με ένα κουτάλι και τις τοποθετούμε σε ένα ταψί. Αλέθουμε την ψίχα στον πολυκόφτη –την αφήνουμε σχετικά χοντροκομμένη– και τρίβουμε 2 μέτρια κρεμμύδια στο χοντρό μέρος του τρίφτη. Σε ένα μπολ βάζουμε την αλεσμένη ψίχα, 2 φλιτζ. πλιγούρι, ½ φλιτζ. ψιλοκομμένο μαϊντανό, ½ φλιτζ. ψιλοκομμένο δυόσμο, ½ φλιτζ. ψιλοκομμένο άνηθο, το τριμμένο κρεμμύδι και ½ φλιτζ. ελαιόλαδο. Μετά αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε 1½ φλιτζ. καλαθάκι Λήμνου θρυμματισμένο και ανακατεύουμε. Γεμίζουμε τις ντομάτες όχι μέχρι πάνω, στα ¾ τους περίπου, γιατί το πλιγούρι θα φουσκώσει, τις καπακώνουμε τις αραδιάζουμε στο ταψί. Ραντίζουμε τα γεμιστά με ½ φλιτζ. ελαιόλαδο και τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στις αντιστάσεις, στους 180˚C για 1 ώρα περίπου με σκεπασμένο το ταψί. Ξεσκεπάζουμε το ταψί και αφήνουμε τις ντομάτες στον φούρνο για άλλα 20 λεπτά.
Πίτσα με ντομάτα, μελιτζάνες, ελιές και γραβιέρα
Κανείς δε λέει όχι σε ένα κομμάτι χειροποίητη πίτσα, ποσό μάλλον όταν είναι «κεντημένη» με μεσογειακά υλικά – ντομάτα, μελιτζάνες, ελιές… Και με μοτσαρέλα μπορείτε να τη φτιάξετε, αλλά με τη γραβιέρα αποκτά γεύση πιο ελληνική.
Για να ετοιμάσουμε το ζυμάρι, σε ένα μπολ ανακατεύουμε 1 κουτ. γλυκού ξηρή μαγιά με 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη και 70 ml χλιαρό νερό. Αφήνουμε το μείγμα σε ζεστό μέρος για 10 λεπτά μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Ρίχνουμε στον κάδο του μίξερ 260 γρ. αλεύρι, ½ κουτ. γλυκού αλάτι, 50 ml νερό και το μείγμα της μαγιάς και ζυμώνουμε για περίπου 5 λεπτά, μέχρι να σχηματιστεί μια λεία και ελαστική ζύμη. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με τα χέρια, σε ένα βαθύ μπολ. Πλάθουμε τη ζύμη σε μπάλα, τη λαδώνουμε και την αφήνουμε σκεπασμένη για περίπου 30 λεπτά, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο. Την ξεσκεπάζουμε, την ξαναζυμώνουμε ελαφρώς και την αφήνουμε σκεπασμένη σε ζεστό μέρος για άλλα 20 λεπτά, να ξαναφουσκώσει. Την ανοίγουμε με τον πλάστη, λαδώνουμε ελαφρώς ένα ταψί και την απλώνουμε.
Για να φτιάξουμε τη σάλτσα περνάμε 1 ώριμη ντομάτα από τον τρίφτη. Ψιλοκόβουμε ½ σκελίδα σκόρδου και τη σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά για 2 λεπτά. Προσθέτουμε 1 κουτ. γλυκού πελτέ, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 1 λεπτό, ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα, ρίχνουμε τη ντομάτα, ανακατεύουμε και μαγειρεύουμε για περίπου 15 λεπτά, μέχρι να δέσει.
Τώρα μένει η… συναρμολόγηση. Κόβουμε μια μικρή, όχι πολύ ώριμη ντομάτα σε καρεδάκια και 5 ελιές σε ροδέλες και τα αφήνουμε στην άκρη. Καθαρίζουμε 2 φλάσκες μελιτζάνες και τις κόβουμε σε κύβους 1 εκ. Ζεσταίνουμε 40 ml ελαιόλαδο σε ένα τηγάνι και σοτάρουμε τις μελιτζάνες με 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένο για 3 – 4 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν ελαφρώς. Αλατοπιπερώνουμε και αποσύρουμε από τη φωτιά. Απλώνουμε στη ζύμη τη σάλτσα ντομάτας, ½ κουτ. γλυκού ρίγανη, τις μελιτζάνες, τη ντομάτα, τις ελιές κι από πάνω βάζουμε 200 γρ. τριμμένη γραβιέρα. Ψήνουμε στους 220° C στη λειτουργία του αέρα για 16- 18 λεπτά ή μέχρι να λιώσει το τυρί και να ροδίσει η ζύμη και από κάτω. Τέλεια γίνεται αυτή η πίτσα.
Κοτόπουλο κοκκινιστό με χυλοπίτες και κεφαλοτύρι
Κανείς δεν λέει όχι σε ένα φαγητό νόστιμο, μαμαδίστικο, όπως το κοκκινιστό. Κι αν το φτιάξουμε με κοτόπουλο ετοιμάζεται πιο γρήγορα. Ξεφλουδίζουμε και ψιλοκόβουμε 4 μέτριες ώριμες ντομάτες και τις αφήνουμε στην άκρη. Κόβουμε ένα κοτόπουλο σε 8 κομμάτια. Σε μια πλατιά κατσαρόλα ζεσταίνουμε 50 ml ελαιόλαδο σε μέτρια προς δυνατή φωτιά και σοτάρουμε τα κομμάτια του κοτόπουλου μέχρι να ροδίσει, για περίπου 8 λεπτά. Καθαρίζουμε και σπάμε δύο σκελίδες σκόρδο και τις προσθέτουμε στο σκεύος μαζί 1 δαφνόφυλλο, 3 κρόκους μπαχάρι κι ένα ξυλάκι κανέλας και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 1 λεπτό ακόμη. Ρίχνουμε τις ντομάτες, αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε 250 ml ζεστό νερό. Μετριάζουμε τη φωτιά και μαγειρεύουμε τη σάλτσα για περίπου 40 λεπτά, ανακατεύοντας που και που. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο νερό. Βράζουμε ένα πακέτο χυλοπίτες 1 λεπτό λιγότερο από την ώρα που συνίσταται στη συσκευασία. Αφαιρούμε το δαφνόφυλλο και την κανέλα και ρίχνουμε τις χυλοπίτες στη σάλτσα. Ανακατεύουμε για να ποτίσουν και σερβίρουμε με τριμμένο κεφαλοτύρι.
Σάλτσα ντομάτας στο βαζάκι
 |
 |
Τη φτιάχνουμε τους μήνες που οι ντομάτες είναι στην εποχή τους, σαρκώδεις και γευστικές, και την έχουμε εύκαιρη για τις μακαρονάδες, τα κοκκινιστά, τα λαδερά και ό,τι άλλο θέλει να… κοκκινίσει. Χρειαζόμαστε 3 κιλά ντομάτες. Το πρώτο που κάνουμε είναι να αφαιρέσουμε τα κοτσάνια και το πρασινωπό σημείο τριγύρω τους και να τις χαράξουμε σταυρωτά στη βάση. Βουτάµε κάθε ντοµάτα σε νερό που κοχλάζει για 20 δευτερόλεπτα και αµέσως µετά τη βουτάµε µέσα σε ένα µπολ µε κρύο νερό με παγάκια. Έτσι, η φλούδα βγαίνει εύκολα με το χέρι. Τις κόβουμε σε κομμάτια, τις πολτοποιούμε στον πολυκόφτη και βγάζουμε όσο πιο πολλά σπόρια γίνεται. Βάζουμε τον πολτό σε μια βαθιά κατσαρόλα προσθέτοντας 1½ κουτ. αλάτι και μετά τον σιγοβράζουμε για1 ώρα περίπου, μέχρι να πιει το νερό του και να δέσει. Αφήνουμε τη σάλτσα να κρυώσει και τη διατηρούμε σε καλά κλεισμένα, αποστειρωμένα βάζα, στο ψυγείο.
Σπιτικός ντοματοπελτές
 |
 |
Θέλει λίγη υπομονή η συμπύκνωση, αλλά αξίζει τον χρόνο και τον κόπο ο σπιτικός πελτές. Για να τον φτιάξουμε παίρνουμε 3 κιλά ντομάτες και ακολουθούμε την διαδικασία με το νερό που κοχλάζει και τα παγάκια για να τις ξεφλουδίσουμε. Τις κόβουμε στα τέσσερα και με ένα κουταλάκι αφαιρούμε το σπόρια. Τις πολτοποιούμε στο μπλέντερ ή στον πολυκόφτη, αδειάζουμε τον πολτό σε μια κατσαρόλα με 1½ κουτ, σούπας χοντρό αλάτι και τις βράζουμε σε δυνατή φωτιά με ανοιχτό καπάκι για 30 λεπτά, ανακατεύοντας τακτικά με μια ξύλινη κουτάλα. Στη συνέχεια, χαμηλώνουμε τη φωτιά και συνεχίζουμε το βράσιμο για περίπου 40 λεπτά ή μέχρι να πήξει ο πελτές. Τον αδειάζουμε σε ένα βάζο, το απογεμίζουμε με ελαιόλαδο, το κλείνουμε καλά με καπάκι και τον διατηρούμε στο ψυγείο.
Το ξέρατε ότι στα Lidl…
αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί και έχουν ενσωματώσει την αποφυγή και τη μείωση σπατάλης τροφίμων στην εταιρική τους στρατηγική βιωσιμότητας; Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόζουν αποδοτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Χρησιμοποιούν συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε καταστήματα και αποθήκες να παραγγέλνουν προϊόντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.
Δίνουν στα κοντόληκτα προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μία δεύτερη ευκαιρία να βρεθούν στο πιάτο, διαθέτοντάς τα με το ειδικό αυτοκόλλητο μειωμένης τιμής.
Από το 2015 δωρίζουν από τα καταστήματά τους προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα προς πώληση, αλλά κατάλληλα προς κατανάλωση στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζουν με προϊόντα από τις αποθήκες τους το έργο της Τράπεζας Τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας, μειώνοντας ταυτόχρονα τη σπατάλη τροφίμων.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, της μείωσης σπατάλης τροφίμων και του Zero Waste, συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη ανακυκλώνοντας και επαναχρησιμοποιώντας πρώτες ύλες. Διαχειρίζονται υπεύθυνα στο 100% τα ζωικά υποπροϊόντα και το ψωμί, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με εξωτερικό προμηθευτή για την παραγωγή λιπασμάτων, βιοαερίου και ζωοτροφών.
Πρόκειται λοιπόν για μία win-win κατάσταση, καθώς κοινωνία και περιβάλλον βγαίνουν κερδισμένοι από τη στρατηγική μείωσης της απώλειας και σπατάλης τροφίμων της Lidl Ελλάς.
