Για κάποιον ανοιχτόκαρδο, που χατίρι δεν χαλάει σε κανέναν λέμε πολλές φορές ότι «έχει καρδιά αγκινάρα». Την ίδια έκφραση έχουν κι οι Γάλλοι, εκείνοι όμως τη χρησιμοποιούν περισσότερο για κάποιον που ερωτεύεται κάθε τρεις και λίγο. Όπως και να το δεις πάντως, όποιον και να περιγράψεις, το αγκαθωτό μπουμπούκι του μεσογειακού φυτού που κατάγεται από τη βόρεια Αφρική και τη Σικελία, κρύβει μια καρδιά μάλαμα. Τρυφερή και νοστιμότατη, μ’ αυτή τη χαρακτηριστική γλυκόπικρη γεύση που την καταλαβαίνεις ακόμη καλύτερα όταν η αγκινάρα είναι ωμή. Κάθε άνοιξη περιμένουμε πώς και πώς τον ερχομό της. Φρέσκια-φρέσκια είναι όνειρο.
Τις αγκινάρες, που Ρωμαίοι συνήθιζαν να τις τρώνε με μέλι και ξίδι και στις ευρωπαϊκές βασιλικές αυλές τις θεωρούσαν αφροδισιακό, τις βάζουμε στο τραπέζι μας με ένα σωρό τρόπους: ωμές με αλάτι και λεμόνι, μαρινάτες, βραστές, τηγανητές, ψητές, μαγειρεμένες στην κατσαρόλα. Φτιάχνουμε αγκιναροκούκια, αγκινάρες α λα πολίτα και αγκιναράτο κατσικάκι φρικασέ, τις κάνουμε γεμιστές με ρύζι και μυρωδικά, την προσθέτουμε στις σαλάτες, σε μια ομελέτα (βάλτε και φρέσκα κρεμμυδάκια και άνηθο), αλλά και σε ένα ριζότο ή σε μια πίτσα, όπως κάνουν οι γείτονές μας οι Ιταλοί. Με πολλά υλικά ταιριάζουν. Μόνο με το κρασί δεν τα πάνε καλά. Ένα οξύ που περιέχουν, η κυναρίνη, επηρεάζει τους υποδοχείς της γεύσης και αλλάζει την αίσθηση του κρασιού στο στόμα. Όταν τρως αγκινάρες, και το νερό ακόμη είναι πιθανό να σου φανεί γλυκό.
Τώρα που είναι η εποχή τους διαλέγουμε αγκινάρες βαριές, συμπαγείς, χωρίς κηλίδες, με τις άκρες τους μπουμπουκιού τους όσο το δυνατόν πιο κλειστές, εξωτερικά φύλλα σκουροπράσινα και κοτσάνι σκληρό. Αν τις βρούμε φρεσκοκομμένες, με κοτσάνι μακρύ, μπορούμε να τις διατηρήσουμε για τέσσερις–πέντε μέρες μέσα σε ένα μπολ με νερό – όπως ένα μπουκέτο λουλούδια στο βάζο. Αν τις βάλουμε στο ψυγείο, σε μια πλαστική σακούλα, κόβοντας τα σκληρά εξωτερικά φύλλα και ένα κομμάτι του κοτσανιού (αφήνουμε 4-5 εκ. από τη βάση), θα κρατήσουν μέχρι και δύο με τρεις εβδομάδες. Αφού τις καθαρίσουμε, τις πλύνουμε και τις στεγνώσουμε καλά, μπορούμε να τις διατηρήσουμε για αρκετούς μήνες στην κατάψυξη.
 |
 |
 |
 |
Συνήθως στα μαγειρέματά μας χρησιμοποιούμε την καρδιά της αγκινάρας, καθαρισμένη από τα πιο σκληρά αγκαθωτά φύλλα. Αλλά και τα κοτσάνια δεν χρειάζεται να πεταχτούν. Κόβοντας το πιο σκληρό τους μέρος και ξεφλουδίζοντάς τα με το εργαλείο με το οποίο καθαρίζουμε τις πατάτες και τα λαχανικά, μπορούμε να τα προσθέσουμε σε οποιοδήποτε φαγητό. Αν τα κόψουμε με ένα μαντολίνο και τα τηγανίσουμε γίνονται πολύ νόστιμα τσιπς. Μπορούμε όμως και να τα βράσουμε μαζί με όσα πιο σκληρά φύλλα έχουν απομείνει όταν καθαρίσουμε τις αγκινάρες και να τα περάσουμε από τον μύλο λαχανικών ή το σινουά για να πάρουμε την πούλπα τους. Σ’ αυτή τη σειρά συνταγών από τη Lidl Ελλάς και τον Γαστρονόμο σάς προτείνουμε να τη χρησιμοποιήσετε για να δώσετε μια διαφορετική νότα στο χούμους, μπορεί όμως κάλλιστα να μπει και σε μια σάλτσα. Με λίγη φαντασία ένα σωρό πράγματα μπορεί να φτιάξει κανείς με ό,τι περισσέψει. Επιστρατεύει τη δημιουργικότητά του, επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον, κάνει και οικονομία.
Αγκινάρες στον φούρνο με γραβιέρα
Σερβιρισμένες αμέσως μόλις βγουν από τον φούρνο με λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό και μερικές σταγόνες εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, αυτές οι ψητές αγκινάρες είναι απλά πεντανόστιμες. Και δεν είναι δύσκολο να τις φτιάξουμε. Λίγο μπελά στο καθάρισμα έχουν μόνο. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C και παίρνουμε 4-6 αγκινάρες κι ένα κοφτερό μαχαίρι. Σε μια λεκανίτσα με νερό στύβουμε δυο λεμόνια. Το πρώτο που κάνουμε είναι να κόψουμε με το μαχαίρι το κοτσάνι – μπορούμε να το βάλουμε στο χούμους της επόμενης συνταγής. Με το χέρι αφαιρούμε τα χοντρά εξωτερικά πέταλα, μέχρι να φτάσουμε στα πιο τρυφερά και πιο ανοιχτόχρωμα εσωτερικά. Τοποθετούμε την κάθε αγκινάρα πλάγια στο ξύλο κοπής και κόβουμε κάθετα την κωνική κορυφή (περίπου το επάνω ⅓ των φύλλων). Με ένα κουτάλι βγάζουμε το χνούδι από την καρδιά της και τη βάζουμε στο λεκανάκι με τον χυμό λεμονιού για να μη μαυρίσει.
Αφού καθαρίσουμε όλες τις αγκινάρες, βάζουμε δύο κουτ. σούπας ελαιόλαδο σε ένα αντικολλητικό τηγάνι και σοτάρουμε 1 ½ φλιτζ. τριμμένο λευκό μπαγιάτικο ψωμί με ½ κουτ. γλυκού ξερή ρίγανη μέχρι να ροδίσει και να τραγανίσει – για περίπου 5 λεπτά. Το ανακατεύουμε σε ένα μεσαίου μεγέθους μπολ με ½ φλιτζ. τριμμένη γραβιέρα, ⅓ φλιτζ ελαιόλαδο, ¼ φλιτζ. μαϊντανό, 2 σκελίδες σκόρδο, ½ κουτ. γλυκού ξύσμα λεμονιού, ½ κουτ. γλυκού αλάτι και ¼ κουτ. γλυκού πιπέρι. Γεμίζουμε τις αγκινάρες με το μείγμα. Τις τοποθετούμε σε ένα ταψί και στη συνέχεια το γεμίζουμε με νερό μέχρι να φτάσει στο επίπεδο των πρώτων φύλλων. Σκεπάζουμε το ταψί με ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο και ψήνουμε τις αγκινάρες στον φούρνο για 30-35 λεπτά ή μέχρι να μαλακώσουν. Μετά το ξεσκεπάζουμε, συνεχίζουμε το ψήσιμο για άλλα 10 λεπτά μέχρι να ροδίσει η επιφάνεια, κι είναι έτοιμες.
Χούμους με ό,τι περίσσεψε
Αφού καθαρίσουμε τις αγκινάρες από την «πανοπλία» τους για να μαγειρέψουμε ό,τι αποφασίσουμε να μαγειρέψουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ό,τι μας έχει περισσέψει για να φτιάξουμε ένα διαφορετικό και πολύ γευστικό no waste χούμους. Θα χρειαστούμε γύρω στα 500 γρ. από τα απομεινάρια στο ξύλο κοπής. Τα φύλλα που έχουν απομείνει τα «κουρεύουμε» λίγο με ένα ψαλίδι για να αφαιρέσουμε το πολύ σκληρό πάνω μέρος. Με το εργαλείο με το οποίο ξεφλουδίζουμε τα λαχανικά αφαιρούμε από το κοτσάνι τις εξωτερικές ίνες. Τα πλένουμε καλά, τα κόβουμε σε μικρά κομμάτια και τα βράζουμε για 30 λεπτά ανακατεύoντάς τα που και που. Τα σουρώνουμε και τα περνάμε από τον χειροκίνητο μύλο λαχανικών για να πάρουμε την πούλπα (εναλλακτικά μπορούμε να τα περάσουμε από ένα σινουά).
Την πούλπα τη βάζουμε στο μπλέντερ μαζί 400 γρ. βρασμένα και καλά στραγγισμένα ρεβύθια, 40 γρ. σπανάκι, 2 κουτ. σούπας ταχίνι, 1 σκελίδα σκόρδο,1 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού, 1 κουτ. γλυκού αλάτι, ½ κουτ. γλυκού κύμινο και 4 κουτ. σούπας ελαιόλαδο και τα χτυπάμε για μερικά λεπτά. Αδειάζουμε το χούμους σε ένα μπολ, το σκεπάζουμε με μεμβράνη και το αφήνουμε μισή ώρα για να δέσουν οι γεύσεις. Μετά το πασπαλίζουμε με λίγο μπούκοβο και λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό και το σερβίρουμε με τραγανές αραβικές πίτες, που τις έχουμε νωρίτερα κόψει σε τρίγωνα, ραντίσει με λίγο ελαιόλαδο και ψήσει για για 4-5 λεπτά στους 220°C.
Κοτόπουλο με αγκινάρες αυγολέμονο
Είναι το τέλειο ανοιξιάτικο φαγάκι. Καθαρίζουμε 3 αγκινάρες με τον τρόπο που είπαμε παραπάνω, κρατώντας και τα κοτσάνια, καθαρισμένα από τις εξωτερικές ίνες. Ζεσταίνουμε 60 ml ελαιόλαδο σε μια φαρδιά κατσαρόλα και σοτάρουμε ένα κοτόπουλο κομμένο σε μερίδες, μέχρι να ροδίσει. Προσθέτουμε 4 μέτρια καρότα κομμένα σε ροδέλες,1 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για άλλα 4-5 λεπτά. Προσθέτουμε τις αγκινάρες, 2 μέτριες πατάτες κομμένες σε κυβάκια. Αλατοπιπερώνουμε. Προσθέτουμε ζεστό νερό τόσο ώστε να φτάσει μέχρι τα ⅔ του φαγητού και μαγειρεύουμε σε χαμηλή φωτιά για 40 λεπτά περίπου. Ρίχνουμε ⅓ από ένα ματσάκι άνηθο και1 ματσάκι μυρώνια ψιλοκομμένα. Μαγειρεύουμε ακόμη 10 λεπτά. Κλείνουμε τη φωτιά κι αφήνουμε την κατσαρόλα στην εστία. Παράλληλα χτυπάμε με τον αυγοδάρτη 2 ασπράδια σε ένα μπολ μέχρι να αφρατέψουν, προσθέτουμε τους κρόκους και ρίχνουμε σταδιακά τον χυμό από 1 λεμόνι, χτυπώντας συνεχώς. Προσθέτουμε σιγά σιγά λίγο από το ζουμί της κατσαρόλας, περιχύνουμε το φαγητό, κουνάμε την κατσαρόλα αριστερά-δεξιά να πάει παντού, αφήνουμε το φαγητό πέντε λεπτά να σταθεί και σερβίρουμε, πασπαλίζοντάς με λίγο ωμό ψιλοκομμένο άνηθο.
Σκιουφιχτά με αγκινάρες και γραβιέρα
Σ’ αυτό το νόστιμο και χορταστικό πιάτο ζυμαρικών, η αγκινάρα συναντά το απάκι. Και δένουν ωραία με τα επίσης κρητικά σκιουφιχτά. Για να το φτιάξουμε, ζεσταίνουμε ½ φλιτζ. ελαιόλαδο σε ένα αντικολλητικό τηγάνι και σοτάρουμε γύρω στα 6-7 λεπτά σε χαμηλή φωτιά 1 μέτριο ψιλοκομμένο κρεμμύδι και 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένη. Προσθέτουμε 6 μέτριες αγκινάρες καθαρισμένες και κομμένες σε φετούλες μαζί με το κοτσάνι, καθαρισμένο και κομμένο, και 200 γρ. απάκι σε λεπτές φέτες. Ανακατεύουμε για 2-3 λεπτά και σβήνουμε με ½ φλιτζ. λευκό κρασί. Μόλις εξατμισθεί το κρασί προσθέτουμε 1 φλιτζ. ζεστό νερό και αφήνουμε τα υλικά να σιγομαγειρευτούν για περίπου 10 λεπτά. Αλατίζουμε και αποσύρουμε από τη φωτιά. Βράζουμε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας, τα σουρώνουμε, τα προσθέτουμε στο τηγάνι, ανακατεύουμε και τα σερβίρουμε με τριμμένη γραβιέρα και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.
Αγκινάρες στο βαζάκι
 |
 |
Ωμές, με μπόλικο λεμόνι, όπως τις τρώνε στην Κρήτη, πίνοντας ρακή, είναι πολύ ωραίες οι αγκινάρες. Από αυτά τα ταπεινά κι υπέροχα μεζεδάκια, που με μερικά ποτηράκια λύνουν γλώσσες και καρδιές. Και διατηρημένες στην άλμη, όμως, είναι θαυμάσιος μεζές για το ούζο ή το τσίπουρο. Έτσι τις χαιρόμαστε και εκτός εποχής. Σε αυτή την περίπτωση, τις καθαρίζουμε από τα σκληρά εξωτερικά φύλλα, ψαλιδίζουμε λίγο τα πιο μαλακά, τις κόβουμε στα τέσσερα και τις βάζουμε σε ένα μπολ με νερό και μπόλικο λεμόνι για να μη μαυρίσουν. Εννοείται ότι χρησιμοποιούμε και το κοτσάνι. Γεμίζουμε με νερό μια κατσαρόλα και τη βάζουμε στη φωτιά. Μόλις το νερό κοχλάσει, ρίχνουμε τις αγκινάρες και τις αφήνουμε να βράσουν όσο χρειάζεται για να αρχίσουν να μαλακώνουν (δοκιμάζουμε τρυπώντας τις με το πιρούνι ή με μια οδοντογλυφίδα). Τις βγάζουμε από το βραστό νερό με μια τρυπητή κουτάλα, τις μεταφέρουμε σε ένα σουρωτήρι και τις αφήνουμε να στραγγίσουν. Τις βάζουμε σε ένα γυάλινο αποστειρωμένο βάζο. Διαλύουμε 30 γρ. αλάτι σε 500 ml νερό και γεμίζουμε το βάζο αφήνοντας κενό περίπου ένα δάχτυλο. Το απογεμίζουμε με λάδι. Όποτε θέλουμε, βγάζουμε μερικές αγκινάρες, τις αφήνουμε σε νερό για λίγες ώρες να ξαλμυρίσουν και τις σερβίρουμε πασπαλισμένες με λίγο άνηθο ή μάραθο.
Το ξέρατε ότι στα Lidl…
αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί και έχουν ενσωματώσει την αποφυγή και τη μείωση σπατάλης τροφίμων στην εταιρική τους στρατηγική βιωσιμότητας; Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόζουν αποδοτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Χρησιμοποιούν συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε καταστήματα και αποθήκες να παραγγέλνουν προϊόντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.
Δίνουν στα κοντόληκτα προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μία δεύτερη ευκαιρία να βρεθούν στο πιάτο, διαθέτοντάς τα με το ειδικό αυτοκόλλητο μειωμένης τιμής.
Από το 2015 δωρίζουν από τα καταστήματά τους προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα προς πώληση, αλλά κατάλληλα προς κατανάλωση στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζουν με προϊόντα από τις αποθήκες τους το έργο της Τράπεζας Τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας, μειώνοντας ταυτόχρονα τη σπατάλη τροφίμων.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, της μείωσης σπατάλης τροφίμων και του Zero Waste, συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη ανακυκλώνοντας και επαναχρησιμοποιώντας πρώτες ύλες. Διαχειρίζονται υπεύθυνα στο 100% τα ζωικά υποπροϊόντα και το ψωμί, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με εξωτερικό προμηθευτή για την παραγωγή λιπασμάτων, βιοαερίου και ζωοτροφών.
Πρόκειται λοιπόν για μία win-win κατάσταση, καθώς κοινωνία και περιβάλλον βγαίνουν κερδισμένοι από τη στρατηγική μείωσης της απώλειας και σπατάλης τροφίμων της Lidl Ελλάς.
