«Λεμονάκι μυρωδάτο μην παραμυρίζεις τόσο», λέει το χιλιοτραγουδισμένο δημοτικό τραγούδι. «Από άνθη λεμονιάς αφέθηκαν κάτω απ’ το σεληνόφως, ανάκατες μ’ ακόρεστο έρωτα ευωδιές» έγραψε ο Πάμπλο Νερούδα στο ποίημα του «Ωδή σε ένα λεμόνι», εκφράζοντας, σε μια άλλη ήπειρο, τον πόθο με το ίδιο ακριβώς εσπεριδοειδές, που έχει περάσει πολλές θάλασσες και ωκεανούς. Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν εκείνος που μετέφερε στον Νέο Κόσμο τους σπόρους της λεμονιάς, που κατάγεται από την Ασία –πιθανότατα από την Ινδία– η οποία έγινε γνωστή στη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική μέσω των Αράβων. Οι καρποί του δέντρου που διαδόθηκε σιγά σιγά στα μήκη και στα πλάτη του κόσμου και σε τραγούδια και σε ποιήματα μπήκαν, και στη ζωγραφική έβαλαν την πινελιά τους, και τη ναυτοσύνη προστάτεψαν. Τον 17ο αιώνα οι μισές νεκρές φύσεις των Φλαμανδών ζωγράφων είχαν (εξωτικά τότε στα μέρη τους) λεμόνια να φωτίζουν σκοτεινούς κατά βάση πίνακες και να αποτυπώνουν στον καμβά μια περίοδο μεγάλων ταξιδιών και ανακαλύψεων. Πλούσια σε βιταμίνη C, από το1795, τα λαμπερά κίτρινα φρούτα γλίτωναν τους ναύτες του βρετανικού ναυτικού από το σκορβούτο.
Το πολυγυρισμένο λεμόνι κάνει και άλλες διαδρομές. Μεταξύ γλυκού και αλμυρού. Τόσο στη μαγειρική όσο και στη ζαχαροπλαστική κάνει αισθητή την παρουσία του με διάφορους τρόπους. Φτιάχνουμε μ’ αυτό μαρινάδες, λαδολέμονα και αυγολέμονα. Στάζουμε λίγο στα ωμά όστρακα. Το βάζουμε να πρωταγωνιστήσει στο λεμονάτο κοτόπουλο, το χοιρινό ή το μοσχάρι. Το κάνουμε δροσιστική λεμονάδα, λιμοντσέλο και σπιτικό λικέρ, αλλά και λεμονόκρεμα, κέικ, λεμονόπιτα, μαρμελάδα και γλυκό του κουταλιού. Ο χυμός και το ξύσμα δίνουν σπιρτάδα σε ένα σωρό φαγητά και γλυκά, ενώ κομματάκια από τη φλούδα δίνουν άρωμα στο τσάι ή σε ένα κοκτέιλ. Την τελευταία, όπως γίνεται και με τη φλούδα του πορτοκαλιού και του μανταρινιού, μπορούμε να την αποξηράνουμε σε ένα μέρος που το βλέπει ο ήλιος ή στον φούρνο, αλλά και να την κάνουμε σκόνη στο μπλέντερ και να την ανακατέψουμε με αλάτι και πιπέρι – με αυτό το μείγμα οι πατάτες φούρνου γίνονται απίθανες. Και τον χυμό μπορούμε να τον έχουμε εύκαιρο: γεμίζουμε με φρεσκοστυμμένο λεμόνι μερικές παγοθήκες, τις βάζουμε στην κατάψυξη, κι όποτε χρειαστούμε παίρνουμε ένα-δύο λεμονοπαγάκια.
Κάθε κομμάτι του λαμπερού ευωδιαστού φρούτου με τη χαρακτηριστική φρεσκάδα και την αναζωογονητική ξινάδα, που από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Απρίλιο είναι στα πιο ωραία του, αποδεικνύεται πολύτιμο, οπότε μην πετάξετε τίποτα. Παρακάτω θα βρείτε μερικές ιδέες από τη Lidl Ελλάς και τον Γαστρονόμο για παρασκευές, γλυκές κι αλμυρές, με τον χυμό και το ξύσμα αλλά και με ολόκληρο το λεμόνι. Ό,τι σας περισσέψει μπορείτε να το βάλετε κάπου αλλού.
Μακαρονάδα με λεμόνι, μαϊντανό και πεκορίνο
Είναι ένα πιάτο ζυμαρικών ελαφρύ, σπιρτόζικο κι αρωματικό, που δεν θέλει ούτε χρόνο ούτε κόπο, ιδανικό για τις μέρες που θέλουμε να φτιάξουμε κάτι νόστιμο στα γρήγορα. Τα βήματα της συνταγής είναι πολύ απλά. Βράζουμε ένα πακέτο σπαγγέτι σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας, τα στραγγίζουμε και τα κρατάμε στην άκρη. Ζεσταίνουμε 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά και σοτάρουμε για 1 λεπτό 1 κουτ. γλυκού ξύσμα ακέρωτου λεμονιού και 2 ψιλοκομμένες σκελίδες σκόρδου για περίπου μισό λεπτό. Προσθέτουμε και τα μακαρόνια, 2 κουτ. σούπας χυμό λεμονιού και 2 κουταλιές από το νερό στο οποίο έβρασαν τα μακαρόνια κι ανακατεύουμε. Αποσύρουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε 2 κουτ. σούπας ψιλοκομμένο μαϊντανό, ¼ φλιτζ. τριμμένο πεκορίνο και φρεσκοτριμμένο πιπέρι, ανακατεύουμε άλλη μια φορά και σερβίρουμε αμέσως.
Λεμονάτο χοιρινό με ρεβύθια
Αγαπημένο φαγητό το λεμονάτο, κι αυτό το χοιρινό είναι ό,τι πρέπει για το οικογενειακό τραπέζι. Για να το φτιάξουμε μουλιάζουμε 250 γρ. ρεβύθια αποβραδίς σε ένα μεγάλο μπολ με νερό και την επομένη τα βράζουμε και τα αφήνουμε στην άκρη. Μετά κόβουμε 450 γρ. χοιρινό σε μπουκιές σε ένα ξύλο κοπής (ή παίρνουμε χοιρινό έτοιμο, κομμένο). Βάζουμε 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο σε μια μεγάλη κατσαρόλα, σοτάρουμε τα κομμάτια του κρέατος μέχρι να θωρακιστούν και προσθέτουμε 1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο, 1 σκελίδα σκόρδο και 1 φύλλο δάφνης. Συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 4-5 λεπτά, σβήνουμε με 150 ml λευκό κρασί, αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε ζεστό νερό ίσα-ίσα να τα σκεπάσει. Χαμηλώνουμε τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και αφήνουμε το χοιρινό να σιγομαγειρευτεί για περίπου 1-1½ ώρα. Όταν μαλακώσει το κρέας, προσθέτουμε τα βρασμένα ρεβύθια και μια κουταλιά νερό από την κατσαρόλα όπου έβρασαν, χυμό και ξύσμα από 1 λεμόνι, και μια πρέζα ρίγανη, ανακατεύουμε και σερβίρουμε.
Κέικ με ολόκληρο λεμόνι
Αυτό το no waste κέικ είναι ωραιότατο για πρωινό και συνοδεύει τέλεια τον απογευματινό καφέ ή το τσάι. Για να το ετοιμάσουμε, το πρώτο που κάνουμε είναι να προθερμάνουμε τον φούρνο στους 170°C στον αέρα. Μετά βουτυρώνουμε ένα ταψάκι 27 εκ., το αλευρώνουμε και τινάζουμε να φύγει το περίσσιο αλεύρι. Πλένουμε 2 ακέρωτα λεμόνια μέτριου μεγέθους και τα σκουπίζουμε καλά. Κόβουμε λίγο το πάνω και το κάτω μέρος και μετά τα κόβουμε στα τέσσερα και αφαιρούμε τα κουκούτσια. Τα πολτοποιούμε σε έναν επεξεργαστή τροφίμων και τα αφήνουμε στην άκρη. Σε μεγάλο μπολ ανακατεύουμε καλά με τον αυγοδάρτη 500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις, 300 γρ. ζάχαρη, 4 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ, 2 κουτ. γλυκού εκχύλισμα βανίλιας και 1 γερή πρέζα αλάτι. Σε ξεχωριστό μπολ χτυπάμε με τον αυγοδάρτη 250 γρ. βούτυρο λιωμένο, 4 μέτρια αυγά και 250 ml γάλα και μετά προσθέτουμε τα λιωμένα λεμόνια και ανακατεύουμε καλά. Μεταφέρουμε το μείγμα στα στερεά υλικά και ανακατεύουμε με μια σπάτουλα μέχρι να ενωθούν ελαφρά. Ρίχνουμε τον χυλό στο ταψί και ψήνουμε για 50 λεπτά περίπου. Ξεφουρνίζoυμε και αφήνουμε το κέικ πάνω σε μια σχάρα για 20 λεπτά για να κρυώσει. Ξεφορμάρουμε σε πιατέλα και, όταν κρυώσει εντελώς, το σερβίρουμε σκέτο ή πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη.
Μια κρέμα λεμονιού που πολλά μπορεί να γίνει
Μ’ αυτή τη λεμονάτη κρέμα μπορούμε να κάνουμε πολλά και διάφορα. Μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε ως άλειμμα για κέικ λεμονιού ή γέμιση για τάρτες, μπορούμε και να φτιάξουμε το πιο γρήγορο κι εύκολο γλυκάκι. Χτυπάμε σε ένα μεταλλικό μπολ τον χυμό από 4 λεμόνια και το ξύσμα από τα 2 (το υπόλοιπο ξύσμα το κρατάμε για κάποια άλλη συνταγή), 300 γρ. ζάχαρη άχνη, 8 αυγά και 250 βούτυρο αγελαδινό (σε θερμοκρασία δωματίου), βάζουμε το σκεύος πάνω από μια κατσαρόλα με νερό που βράζει (μπεν μαρί) και ανακατεύουμε συνεχώς με το σύρμα. Περνάμε την κρέμα από μια ψιλή σήτα, τη βάζουμε σε αποστειρωμένα βάζα και την κρατάμε στο ψυγείο. Για το γλυκάκι της στιγμής που λέγαμε, ανακατεύουμε 250 γρ. στραγγιστό γιαούρτι με 1 γεμάτη κουτ. σούπας μέλι, και περνάμε 4-5 τριμμένα παξιμάδια χαρουπιού από τον επεξεργαστή τροφίμων να θρυμματιστούν αλλά να μη γίνουν τελείως σκόνη. Βάζουμε εναλλάξ σε ποτηράκια μια στρώση παξιμάδι, μια στρώση γιαούρτι με μέλι, 1 στρώση λεμονόκρεμα, ξανά παξιμάδι, ξανά γιαούρτι και λεμονόκρεμα και στολίζουμε με μερικά φρέσκα μύρτιλα.
Χειροποίητη μαρμελάδα λεμόνι με τζίντζερ
Τώρα που τα λεμόνια είναι άφθονα, ζουμερά και αρωματικά μπορούμε κάλλιστα να φτιάξουμε μια μαρμελάδα για να τη χαιρόμαστε όλο τον χρόνο. Το τζίντζερ της πάει πολύ. Εναλλακτικά, μπορούμε να την αρωματίσουμε με αρμπαρόριζα. Ή δυόσμο. Πλένουμε καλά 1 κιλό λεπτόφλουδα, ακέρωτα λεμόνια και τα βάζουμε σε μια μεγάλη κατσαρόλα με μπόλικο νερό που βράζει και τα αφήνουμε για 10-12 λεπτά. Αδειάζουμε το νερό αυτό και γεμίζουμε την κατσαρόλα με καινούργιο ζεστό νερό. Επαναλαμβάνουμε άλλες δύο φορές μέχρι να ξεπικρίσουν. Τα αφήνουμε να κρυώσουν λίγο, τα κόβουμε στη μέση, βγάζουμε τα κουκούτσια και τα πολτοποιούμε στο μπλέντερ. Ζυγίζουμε τον πολτό των λεμονιών και υπολογίζουμε τη ζάχαρη – πρέπει να έχει το ίδιο βάρος με τον πολτό. Βράζουμε τον πολτό με τη ζάχαρη και 1 φλιτζ. νερό σε χαμηλή φωτιά για περίπου 30 λεπτά, ανακατεύοντας τακτικά με μια ξύλινη κουτάλα, ούτως ώστε να μην κολλήσει η μαρμελάδα στην κατσαρόλα. Περίπου 5 λεπτά πριν την αποσύρουμε από τη φωτιά, προσθέτουμε 50 γρ. φρέσκο τζίντζερ τριμμένο στη λεπτή πλευρά του τρίφτη. Αφήνουμε την μαρμελάδα να κρυώσει και τη βάζουμε σε αποστειρωμένα βάζα.
Το ξέρατε ότι στα Lidl…
αναγνωρίζουν την ευθύνη που τους αναλογεί και έχουν ενσωματώσει την αποφυγή και τη μείωση σπατάλης τροφίμων στην εταιρική τους στρατηγική βιωσιμότητας; Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόζουν αποδοτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας.
Χρησιμοποιούν συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, ώστε καταστήματα και αποθήκες να παραγγέλνουν προϊόντα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες.
Δίνουν στα κοντόληκτα προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μία δεύτερη ευκαιρία να βρεθούν στο πιάτο, διαθέτοντάς τα με το ειδικό αυτοκόλλητο μειωμένης τιμής.
Από το 2015 δωρίζουν από τα καταστήματά τους προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα προς πώληση, αλλά κατάλληλα προς κατανάλωση στον Οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και στηρίζουν με προϊόντα από τις αποθήκες τους το έργο της Τράπεζας Τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας, μειώνοντας ταυτόχρονα τη σπατάλη τροφίμων.
Στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, της μείωσης σπατάλης τροφίμων και του Zero Waste, συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη ανακυκλώνοντας και επαναχρησιμοποιώντας πρώτες ύλες. Διαχειρίζονται υπεύθυνα στο 100% τα ζωικά υποπροϊόντα και το ψωμί, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνεργασία με εξωτερικό προμηθευτή για την παραγωγή λιπασμάτων, βιοαερίου και ζωοτροφών.
Πρόκειται λοιπόν για μία win-win κατάσταση, καθώς κοινωνία και περιβάλλον βγαίνουν κερδισμένοι από τη στρατηγική μείωσης της απώλειας και σπατάλης τροφίμων της Lidl Ελλάς.