ΕΛΛΑΔΑ

Φάτε, πιείτε ελεύθερα! Τα έθιμα της πρώτης εβδομάδας της Αποκριάς

Διατροφικά, τίποτα δεν απαγορεύεται αυτή την εβδομάδα, που λέγεται Ελεύθερη ή Απολυτή. Ούτε η θρησκεία δεν βάζει περιορισμούς την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου, η οποία συνδέεται με διάφορα έθιμα σε όλη την Ελλάδα.

23.02.2024
Φωτογραφία: Γιώργος Τσάφος/ Ταπουζάρηδες που φορούν τις χαρακτηριστικές ζωόμορφες μάσκες, στο έθιμο των Μπαμπούγερων, στο Βαμβακόφυτο Σερρών.
Φάτε, πιείτε ελεύθερα! Τα έθιμα της πρώτης εβδομάδας της Αποκριάς

Είναι η εβδομάδα που ανοίγει το Τριώδιο, από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου έως την Κυριακή του Ασώτου. Τη λένε Ελεύθερη ή Απολυτή, γιατί διατροφικά γίνεται κατάλυση στα πάντα, δηλαδή καταναλώνονται όλες οι τροφές χωρίς κανέναν περιορισμό, ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή, που τον υπόλοιπο χρόνο, όσοι πιστεύουν δεν καταναλώνουν ούτε λάδι. Τη λένε και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, γιατί αυτή την εβδομάδα συνηθιζόταν να διαλαλούν, να αναγγέλλουν γιορτινά την έναρξη της Αποκριάς και άρα μια περίοδο ευθυμίας και διασκέδασης. Άλλοτε με πυροβολισμούς, άλλοτε με ταμπούρλα και τύμπανα και άλλοτε με τελάλη, που σε κάποιες περιοχές φώναζε «όποιος δεν έχει θρεφτάρι, ν’ αγοράσει», αφού θα ακολουθούσε εβδομάδα μεγάλης κρεοφαγίας και κάθε σπίτι έπρεπε να είναι κατάλληλα εφοδιασμένο με το σφαχτό του. Στη Νάξο έλεγαν «πρωφωνεύγω σε, φτωχέ, κι αν δεν έχεις ν’ αγοράσεις, κλέψε». Ένας άλλος λόγος που λέγεται Απολυτή είναι γιατί «απολύονται οι ψυχές των αποθαμένων και βγαίνουν στον Απάνω Κόσμο», και δεν είναι τυχαίο που μέσα στην Αποκριά έχουμε και Ψυχοσάββατα (φέτος πέφτουν στις 9 και στις 16 Μαρτίου).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΤυρινή εβδομάδα: τα έθιμα και τα φαγητά της ΤυροφάγουΤυρινή εβδομάδα: τα έθιμα και τα φαγητά της ΤυροφάγουΤην εβδομάδα της Προφωνής γίνονται τα δεύτερα χοιροσφάγια της χρονιάς – τα πρώτα ήταν τον Δεκέμβρη, πριν από τα Χριστούγεννα– και ετοιμάζονται λουκάνικα, παστά, μπουμπάρια και οματιές, εδέσματα κυρίως φτιαγμένα από τα εντόσθια των σφαχτών, συχνά με στάρι, τα οποία την ερχόμενη εβδομάδα θα αποτελούν τους βασικούς γιορτινούς μεζέδες.

 

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 216.

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών