Τυριά παλαιωμένα και καπνιστά, αλοιφωτά γεμάτα δροσιά ή σκληρά και στιβαρά της σπηλιάς, μπίρες και καφέδες κάθε λογής, ψωμιά με παμπάλαια προζύμια με συνταγές αγιορείτικες, αλλαντικά και λουκάνικα παλαιωμένα και καλοκαπνισμένα, σάλτσες και μαρμελάδες από βιολογικούς ορεινούς κήπους, τσικουδιές με συνταγές αιώνων.
Αυτή ήταν μία μικρή εικόνα από το γαστρονομικό φεστιβάλ «Ηράκλειο – Μέρες Κρητικής Γαστρονομίας 2019» που πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2019 και σημείωσε τεράστια επιτυχία τόσο στην οργάνωση όσο και στην ανταπόκριση του κόσμου και των παραγωγών, φιλοδοξώντας να τοποθετήσει το Ηράκλειο στις πρώτες θέσεις των αμιγώς γαστρονομικών προορισμών της Ελλάδας. Το φεστιβάλ ήταν πολύπλευρο και σύνθετο. Αν και πραγματοποιήθηκε για μόλις δεύτερη χρονιά, το μεράκι και ο αγώνας των διοργανωτών (με κυριότερο από αυτούς το Δήμο Ηρακλείου και «ψυχή» της άρτιας διοργάνωσης την Υπεύθυνη Τμήματος Τουρισμού, Δέσποινα Διαλυνά), κατέστησε το φεστιβάλ πληρέστατο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Συνδιοργανωτές επίσης ήταν τα Επιμελητήρια του νομού, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σύλλογοι ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων, σύλλογοι από το χώρο της εστίασης, της γαστρονομίας και του οίνου, πολιτιστικοί σύλλογοι και οργανισμοί.
Επίκεντρο του φεστιβάλ ήταν οι γαστρονομικές (και καλλιτεχνικές) εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Παλιά Λαχαναγορά της πόλης και διήρκεσαν τέσσερις ημέρες, από τις 26 έως τις 29 Σεπτεμβρίου. Παραγωγοί από κάθε γωνιά του νομού Ηρακλείου έκαναν γνωστά στους χιλιάδες επισκέπτες τα εξαίρετα προϊόντα τους -μια αξιοθαύμαστη ποικιλία εκλεκτών αγαθών από τα βουνά, τους κάμπους και τις ακτές του Ηρακλείου. 
Στόχος του φεστιβάλ ήταν η ανάδειξη ακριβώς αυτών των προϊόντων και των συνταγών που είναι εμπνευσμένες από αυτά και την ηρακλειώτικη και γενικά κρητική γαστρονομική παράδοση, μέσα από μια ευρύτατη συνεργασία όλων των φορέων και των ιδιωτών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της γαστρονομίας. Γυναίκες-μέλη συνεταιρισμών μαγείρεψαν ζωντανά παραδοσιακές συνταγές του τόπου τους, περιέγραψαν το ιστορικό και λαογραφικό υπόβαθρο κάθε συνταγής και κέρασαν τους επισκέπτες τα καλούδια τους. Μαζί τους, επώνυμοι σεφ που αποδεδειγμένα έχουν αγαπήσει και προβάλλει την κρητική κουζίνα, όπως ο σεφ Γιάννης Μπαξεβάνης που ετοίμασε νοστιμότατες συνταγές βήμα-βήμα, επιλέγοντας κρητικές τεχνικές και τοπικά υλικά, και περιγράφοντας αναλυτικά κάθε μυστικό τους.
Το Ηράκλειο αναπτύσσεται ταχύτατα ως γαστρονομικός προορισμός και προσπαθεί μέσα από οργανωμένες δράσεις ειδικών και επιστημόνων από κάθε σχετικό τομέα, να προβάλει τη σπάνια γαστρονομική του παράδοση, έχοντας ως κύριο στόχο την ανάδειξη των προϊόντων αυτών και την επέκταση της τουριστικής περιόδου πολύ πέραν των καλοκαιρινών μηνών. Τα εμπόδια είναι ακόμη αρκετά, κυρίως εντοπισμένα στη συνήθη ελληνική νοοτροπίας της επιφυλακτικότητας απέναντι σε συνεργασίες, όμως τα πρώτα βήματα της καλά οργανωμένης αυτής δράσης έχουν ήδη δώσει καρπούς. Και αναμένεται συνέχεια. Οι προοπτικές αυτής της μορφής ανάπτυξης του νομού, μέσω της γαστρονομίας του, παρουσιάστηκαν σε ημερίδα με θέμα «Κρήτη/Ηράκλειο/Γαστρονομία/Τουρισμός/ με εισηγητές επιστήμονες και ειδικούς της Επικοινωνίας, του Τουρισμού και του Branding. Το branding του Ηρακλείου έχει ήδη σχεδιαστεί και καθιερωθεί. Είναι το Η που συμβολίζει αφενός το αρχίγραμμα της πόλης και αφετέρου τα ιερά κέρατα του ταύρου, ζώου-συμβόλου του μινωικού πολιτισμού (μην ξεχνάμε ότι η Κνωσός απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου. Πέρα από το branding, μένει να γίνουν πολλά ακόμη, όπως να στραφεί το τουριστικό προϊόν σε αγροτουριστικό, π.χ. με επισκέψεις σε φάρμες και ελαιώνες και μαθήματα μαγειρικής ώστε να πάψει η μονοδιάστατη τουριστική εικόνα του Ηρακλείου. Παράλληλα να βελτιωθεί η ποιότητα των γαστρονομικών εμπειριών και να γίνεται διαρκής επιμόρφωση και συμβουλευτική των εμπλεκόμενων με τον τουρισμό και την εστίαση επαγγελματιών.
Στόχος είναι το αυθεντικό, όχι απλά το φολκόρ, είναι το σύνθημα όλων των ομιλητών της ημερίδας. Ήδη πολλά από τα υψηλού επιπέδου καταλύματα έχουν σχεδόν καθιερώσει αποκλειστικά το Ελληνικό Πρωινό, αντικαθιστώντας πλήρως το τυπικό κοντινένταλ και επιβάλλοντας διακριτικά στον επισκέπτη την επαφή του με την τοπική γαστρονομία.
Τι δοκιμάσαμε
Η Λέσχη Αρχιμαγείρων Κρήτης ετοίμασαν πιάτα της τοπικής κουζίνας που οι επισκέπτες είχνα την ευκαιρία να δοκιμάσουν και να γνωρίσουν. Ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος Αγ. Τριάδας ετοίμασε αγνόπιτες και το μεζεδοπωλείο «Ο Τεμπέλης» ετοίμασε ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα και κολοκυθανθούς.
Ο Αγροτικός Οικοτεχνικός Συνεταιρισμός Γυναικών Μαράθου ετοίμασε το τοπικό «ξομπλιαστό κουλουράκι» ενώ ο Σύλλογος Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας μας έδειξε πώς ανοίγουν φύλλο για πίτες, φτιάχνοντας έφτιαξαν κολοκυθόπιτες που μοιράστηκαν με τους επισκέπτες, ενώ μας έμαθαν τις ζαχαρωτές μαντινάδες (γλυκίσματα μέσα σε χάρτινα χωνάκια πάνω στα οποία γράφονται ευχές, κάτι σαν κρητικά fortune cookies) και ετοίμασαν μουσταλευριά. 
Σεφ όπως ο Γιάννης Μπαξεβάνης μας έφτιαξε κεφτεδάκια από ξινόχοντρο, γεμιστά με ξινομυζήθρα και σάλτσα από φρέσκια μυζήθρα, καθώς και γεύρο τηγανητό με αρωματικό εφτάζυμο ψωμί και πράσινο πουρέ από σαλατικά και μυρωδικά.
Ο σεφ Παναγιώτης Βρανάκης ετοίμασε τα κρητικά ζυμαρικά σκιουφηκτά με λαχανικά αλλά και παραδοσιακό αντικριστό αρνί, ενώ ο Ηλίας Μαμαλάκης μαγείρεψε κρητική ψαρόσουπα. Υπολογίστε τις γευστικές δοκιμές από τυριά, αλλαντικά και απάκια, ζυμαρικά όπως ξινόχοντρο και χυλοπίτες εξαίρετα ψωμιά και προϊόντα με προζύμι, καφέ και μπίρες όλα κρητικά, τσικουδιές, γλυκά και μαρμελάδες, όλα από μικρούς παραγωγούς και οικοτεχνίες, όλα πλαισιωμένα από εξαίρετους Κρήτες καλλιτέχνες μουσικούς κι έχετε μια πλήρη εικόνα για την σοβαρότητα και οργάνωση που χαρακτήρισε το σύνολο του φεστιβάλ. Μιλώντας με αριθμούς, το φεστιβάλ «Cretan Gastronomy Days 2019» προσέλκυσε άνω των 13.000 επισκεπτών, συμμετείχαν 24 επιχειρήσεις και παραγωγοί, 65 σεφ, μάγειροι και οι ομάδες τους και έγιναν 3.000 γευστικές δοκιμές.
