Συναντηθήκαμε στην πλατεία Ιατρείου στην Κέρκυρα. Στην πατρίδα του, εκεί όπου του έλαχε να περάσει την πρώτη καραντίνα πέρυσι τον χειμώνα. Ένας από τους πιο γνωστούς και διακεκριμένους οινοκριτικούς του κόσμου γεννήθηκε στον ίσκιο του νέου φρουρίου της Κέρκυρας, τέκνο μιας πανέμορφης Αγγλο-Ιρλανδέζας που παντρεύτηκε τον Θόδωρο Μάνεση. Τα παιδικά του χρόνια θυμίζουν, λέει, το φελινικό «Άμαρκορντ». «Η νόνα μου γεννήθηκε στην Ινδία. Γι’ αυτό σας λέω ότι είμαι ξώφαλτσος Κερκυραίος και ξώφαλτσος Έλληνας».
Ο Νίκος Μάνεσης είναι ο πρώτος γραφιάς περί του ελληνικού κρασιού ο οποίος δημιούργησε αγγλόφωνο οδηγό ελληνικών οίνων το 1995. Ο χειμαρρώδης λόγος του, ο ασυγκράτητος ενθουσιασμός για το αντικείμενό του, το γεγονός ότι δεν μασάει τα λόγια του ούτε φοβάται να πει τη γνώμη του ακόμα κι αν είναι ριζοσπαστική, είναι παράγοντες που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους πιο σημαντικούς και έγκριτους οινοκριτικούς παγκοσμίως.
Διά βίου πάθος με το κρασί
Ο Νίκος μετακόμισε στο Λονδίνο για να σπουδάσει διαχείριση ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Η αλλαγή πλεύσης ήρθε το 1976, όταν βρέθηκε στην Ιταλία τετ α τετ με ένα μπουκάλι Maurizio Fracassi Barolo του 1967. Τα τελευταία 20 χρόνια τα αφιέρωσε στη μελέτη και στην προώθηση του ελληνικού κρασιού ως δημοσιογράφος, εισηγητής και συγγραφέας. Αυτό το κεφάλαιο της ζωής του το ονομάζει χαριτολογώντας «Κάνοντας τη ζωή μου δύσκολη – Περιπέτειες στον ελληνικό αμπελώνα» και παραδέχεται ότι οι δονκιχωτικά υψηλές προσδοκίες του έναντι της πραγματικότητας συχνά τον απογοητεύουν.
Η πατρίδα του, η Κέρκυρα, είναι γι’ αυτόν terra incognita – λογικό θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς, δεδομένου ότι αυτός ο τόπος ουδέποτε απασχόλησε τον σύγχρονο οινικό κόσμο. Αλλά αυτό είναι κάτι που σύντομα θα διορθωθεί, αφού ο Νίκος πέρασε εκεί την καραντίνα και μάλλον ήταν η καλύτερη ευκαιρία που θα μπορούσε να του δοθεί για να ανακαλύψει πρώτα εκείνος, κι αργότερα ο κόσμος όλος, το αν και το γιατί το πανέμορφο νησί του Ιονίου μπορεί να ενταχθεί στον παγκόσμιο οινικό χάρτη. «Η Κέρκυρα ξυπνάει οινικά. Το νησί έχει περί τα οκτώ οινοποιεία, κάποια εκ των οποίων κάνουν εξαιρετική δουλειά. Προ Βενετοκρατίας, ήταν ένας απέραντος αμπελώνας με ποικιλίες όπως ο Κακοτρύγης, το Βέρτζαμο, η Μαυρορομπόλα».
Ο ελληνικός αμπελώνας εκπέμπει SOS
Ενθουσιώδης, λάτρης της γαστρονομίας, καλοφαγάς, καλλιεργημένος. Χωρίς ανάσα μάς διηγήθηκε ιστορίες της παλιάς Κέρκυρας και αναμνήσεις από τα χρόνια της νιότης του. Έπιασε να μας λέει για το μιράκολο του Αγίου Σπυρίδωνα, για την μπεβάντα, ένα χαμηλόβαθμο κρασί από πατημένα σταφύλια που έπιναν οι φτωχοί Κερκυραίοι, για το χρηματιστήριο των μπαχαρικών στη Βενετία, και αφορμής δοθείσης μας εξήγησε τι είναι οι τζίντζολες ή τζίτζιφα, κάτι φρούτα σαν μικρά μήλα που ήρθαν στην Κέρκυρα από την Κίνα και την Κορέα, μαζί με άλλα απίθανα πράγματα που έφεραν ταξιδευτές στο νησί.
Σοβαρεύει και εκπέμπει σήμα κινδύνου. «Τα οινοποιεία της χώρας αυξάνονται, αλλά ο αμπελώνας συρρικνώνεται. Το 1995 ήμασταν 13οι στον παγκόσμιο οινικό χάρτη από άποψη ποσοτήτων, σήμερα είμαστε 18οι και σύντομα θα είμαστε έξω από την πρώτη εικοσάδα – σας μεταφέρω επίσημα στοιχεία. Πεθαίνει ο ελληνικός αμπελώνας. Πρέπει κάτι να γίνει».
Στιγμές θερμής οινοποσίας
Αργότερα που βράδιασε κι όπως είπε ο ίδιος «ήρθε η ώρα της θερμής οινοποσίας», μας βομβάρδισε με χρήσιμες πληροφορίες, όπως και με μερικά αιρετικά τσιτάτα του τύπου:
«Το Ξινόμαυρο το έφτιαξε η φύση για τα μανιτάρια».
«Τι εννοείς natural wines; Όλα τα κρασιά είναι φυσικά. Αν πάνε με το φαγητό; Ναι. Σπάνια όμως βρίσκω κάποιο που να είναι πολύ αξιόλογο. Συνεχίζω τις δοκιμές».
«Η Σαντορίνη είναι άσπρο κρασί μόνο σε χρώμα, ειδάλλως είναι ένα κόκκινο κρασί, ένα φρικιό με οξύτητες και τανίνες».
«Το κρασί φτιάχνεται στο αμπέλι. Μία ολόκληρη αμπελουργική χρονιά βρίσκεται σε μία ρώγα».
«Όσο μεγαλώνω θέλω μαύρα κρασιά, με τανίνες και υψηλές οξύτητες. Το ένστικτό μου μου λέει “πιες το, είναι καλό για σένα”».
«Δεν έχω αγαπημένη ποικιλία. Ό,τι είναι αντιπροσωπευτικό μιας ποικιλίας μού αρέσει».
«Το μαγικό σε ένα κρασί είναι να κλείνεις τα μάτια σου και να βλέπεις τον τόπο»
