Παντελώς άγνωστη εκτός Λακωνίας μόλις δεκαπέντε χρόνια πριν, η Κυδωνίτσα είναι σήμερα μία από τις πιο γρήγορα διαδιδόμενες γηγενείς ποικιλίες. Στον τόπο της αναμειγνυόταν κυρίως με άλλες λευκές ή αξιοποιούνταν σε χωρικές οινοποιήσεις. Ακόμη όμως και αν είχε μείνει μέχρι πρόσφατα εντός των συνόρων του νομού, αναπόφευκτα θα είχε τραβήξει την προσοχή των ανθρώπων της αμπελουργίας για έναν σημαντικό λόγο: είναι εξαιρετικά ανθεκτική στην ξηρασία, ιδιότητα που θα την κάνει μία από τις πιο περιζήτητες ποικιλίες για τα επόμενα χρόνια της κλιματικής κρίσης.
Την Κυδωνίτσα τη συναντάμε πια σχεδόν σε όλη την Πελοπόννησο, ενώ τελευταία εξαπλώνεται σε όλο και πιο βόρειες περιοχές. «Παρά τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των τόπων όπου τη βρίσκουμε, η Κυδωνίτσα παραμένει συνεπής στον φινετσάτο χαρακτήρα της», παρατήρησε κατά τη διάρκεια της γευσιγνωσίας η Κική Παναγιώτου. Ο Αλέξανδρος Μπουζίκας, από την πλευρά του, υποστηρίζει πως η ποικιλία δίνει εκφραστικά κρασιά, με καθαρότητα γεύσης και αρώματα πράσινων φρούτων, θυμίζοντας κυρίως κυδώνι και αχλάδι, αλλά και ξύσμα εσπεριδοειδών, ενώ στις πιο ώριμες εκδοχές της κυριαρχούν τα πιο έντονα αρώματα των πυρηνόκαρπων και των τροπικών.
Ο Θανάσης Εξάρχου θεωρεί πως στο μέλλον θα δούμε ακόμη πιο αξιόλογα κρασιά, καθώς τα περισσότερα από τα δείγματα που δοκιμάστηκαν προέρχονται από νεαρά αμπέλια και γι’ αυτό υστερούν προς το παρόν σε συμπύκνωση. Σύμφωνα με τον Βασίλη Γαλανό, είναι νωρίς ακόμα να μιλάμε για δυναμικό παλαίωσης, ωστόσο κάποια δείγματα που προέρχονται από μεγαλύτερης ηλικίας αμπέλια έδειξαν ότι μπορούν να ευεργετηθούν με το πέρασμα τριών, τεσσάρων ή και περισσότερων χρόνων.
Σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά περίπου είκοσι μονοποικιλιακές εκδοχές της Κυδωνίτσας, με την εγχώρια ζήτηση να δείχνει ότι σύντομα ο αριθμός αυτός θα μεγαλώσει. Κυκλοφορούν όμως και μερικά υπέροχα χαρμάνια της, κυρίως με Ασύρτικο, με το οποίο φαίνεται να ταιριάζει, διατηρώντας τον αρωματικό της χαρακτήρα, ενώ η δομή της ενισχύεται από την πιο χαρισματική ελληνική ποικιλία.
Οι γηγενείς μας ποικιλίες, όπως η Κυδωνίτσα, είναι το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα έναντι των άλλων οινοπαραγωγών χωρών. Αν δεν τις καλλιεργήσουμε, δεν τις κατανοήσουμε καλύτερα και δεν δοκιμάσουμε τις δυνατότητές τους στον τόπο τους, δεν θα μάθουμε ποτέ τι πραγματικά αξίζουν.
Οινοποιείο Νικολάου, 2022
13% abv
Στη μύτη ξεχωρίζουν τα εσπεριδοειδή και τα ώριμα βερίκοκα και νεκταρίνια. Καλά δομημένο κρασί, με μέτρια οξύτητα και μακρά φρουτώδη διάρκεια. Βάλτε το δίπλα σε μια πράσινη σαλάτα με τροπικά φρούτα και σος εσπεριδοειδών. Β.Γ.
Κόστος: 6€
Κτήμα Παλυβού, Διάσελο 2022
14% abv
Ντελικάτα αρώματα λευκών λουλουδιών, μαρμελάδας πορτο- καλιού και κουμκουάτ. Κρασί ευχάριστα φρουτώδες και ισορροπημένο στο στόμα. Θα ταίριαζε πολύ με σπαγκέτι alle vongole. Κ.Π.
Κόστος: 21€
Papagiannakopoulos Winery, 2022
13% abv
Κομψά αρώματα πράσινων φρούτων –όπως κυδώνι– και εσπεριδοειδών, με νύξεις φυτικότητας. Ένα κρασί με ικανοποιητικό φρούτο στο στόμα, ισορροπημένη οξύτητα και νεύρο. Δίπλα του θα απογειωνόταν μια τάρτα με μαλακά λευκά τυριά και τραγανά τσιπς μπέικον. Σ.Κ.
Κόστος: 8€
Κτήμα Θεοδωρακάκου, 2022
12,5% abv
Αν και δεν εντυπωσιάζει με την ένταση των αρωμάτων του, η κομψή παρουσία του πράσινου φρούτου και της ορυκτότητας το κάνει αρκετά ενδιαφέρον κρασί. Θα του πήγαινε ένα ριζότο άγριων μανιταριών. Α.Μ.
Κόστος: 8€
Monemvasia Winery Tsimbidi, 2021
13% abv
Έντονα αρώματα μοσχολέμονου, ώριμου αχλαδιού και κυδωνιού. Στο στόμα είναι εξαιρετικά δομημένο κρασί, με επίγευση ελαφρώς βοτανική. Θα του πήγαινε πολύ ένα φρέσκο ψητό καλαμάρι με πέστο μαϊντανού. Κ.Π.
Κόστος:13€
Κτήμα Λίγας, Barrique 2021
13% abv
Μια ήπιας παρέμβασης Κυδωνίτσα, που εκφράζεται με αποξηραμένα κίτρινα φρούτα και μαρμελάδα πορτοκαλιού στη μύτη. Η αιχμηρή οξύτητα και οι ευδιάκριτες τανίνες στο στόμα απαιτούν ένα πιάτο λιπαρό, όπως το μυλοκόπι –ή άλλο παρόμοιο ψάρι–, στη λαδόκολλα. Κ.Π.
Κόστος: 45€
Αμπελώνες Ζαχαριά, Lexis K 2021
14% abv
Αν και είναι εμφανής η επίδραση του δρύινου βαρελιού, η ένταση των λευκών λουλουδιών, των πυρηνόκαρπων φρούτων και του κυδωνόπαστου βρίσκονται σε ισορροπία. Ένα πολυδιάστατο κρασί με νεύρο, χαρακτήρα και μακρά επίγευση. Μια σφυρίδα στα κάρβουνα με πράσινη σαλάτα θα απογείωναν την εμπειρία. Σ.Κ.
Κόστος:14€
Ieropoulos Family Winery, 2021
13% abv
Ευχάριστα αρώματα πράσινου φρούτου –κυρίως κυδώνι– με νότες βοτάνων. Στο στόμα διαφαίνονται
και κάποιες νότες πράσινης πιπεριάς που, σε συνδυασμό με την τραγανή του οξύτητα, του δίνουν χαρακτήρα. Οι γεμιστές πιπεριές θα του ταίριαζαν τέλεια. Σ.Κ.
Κόστος:12€
Μητραβέλας Émigré 2021
13,5% abv
Έντονος ο αρωματικός χαρακτήρας των εσπεριδοειδών, με μια δόση ορυκτότητας, χάρη στο Ασύρτικο. Το φρούτο στο στόμα τονίζεται και φαντάζει άγουρο, λόγω της υπερισχύουσας οξύτητας. Αρκετά νεαρό ακόμα. Θα ήταν πολύ ωραίος ο συνδυασμός του με ψητές γαρίδες και σος vinaigrette λεμόνι. Σ.Κ.
Κόστος:15€
Κτήμα Μπαϊρακτάρη, Rarus K 2022
13% abv
Μια ενδιαφέρουσα μείξη από πυρηνόκαρ- πα φρούτα, λευκά άνθη και αρωματικά βότανα. Αναδίδει φρεσκάδα και στο στόμα, χάρη στην υψηλή του οξύτητα και το φρέσκο φρούτο. Ένα κριθαρότο με γαρίδες του πάει γάντι. Θ.Ε.
Κόστος:13€
Vatistas Ioannis, 2021
13% abv
Μέτριας έντασης, με πολύπλοκα αρώματα χαμομηλιού, ώριμων εσπεριδοειδών και τροπικών φρούτων. Περισσότερο έντονο και εκφραστικό στο στόμα, με καλή διάρκεια. Ένα μυδοπίλαφο αποτελεί τον ιδανικό σύντροφό του. Θ.Ε.
Κόστος:10€
Aslanis Family Winery, 2021
14% abv
Εκφραστική μύτη με ωριμότητα φρούτου και νότες λουλουδιών. Διακριτικό στο στόμα, με καθαρότητα, ελαφριά λιπαρή δομή και καλή επίγευση, ελαφρώς αλκοολική. Μια ντελικάτη γλώσσα meunière θα του πήγαινε υπέροχα. Α.Μ.
Κόστος:14€
Oenops 2021
12,8% abv
Κομψά λευκόσαρκα και πυρηνόκαρπα φρούτα με ανθικά στοιχεία στη μύτη. Συμπυκνωμένο στο στόμα, με ζωηρή οξύτητα, που κάνει το φρούτο να φαίνεται πιο άγουρο και με εντυπωσιακά μακρά διάρκεια. Συνοδεύστε το με μια παραδοσιακή πίτα με ανοιξιάτικα χόρτα. Β.Γ.
Κόστος:13€
Κτήμα Δύο Ύψη, Διάλογος 2022
13,5% abv
Κομψός χαρακτήρας με έντονα αρώματα κυδωνιού, πυρηνόκαρπων φρούτων και νότες λεμονανθών. Η τραγανή οξύτητα του Ασύρτικου ενισχύει το ζουμερό και φρέσκο στοιχείο του φρούτου σε ένα διαρκές τελείωμα. Θα αναδείκνυε εξαιρετικά αρνάκι φρικασέ με άγρια χόρτα. Σ.Κ
Κόστος:15€
Δοκίμασαν οι γευσιγνώστες
Σ.Κ. Στέφανος Κόγιας, DipWSET, αρθρογράφος οίνου
Κ.Π. Κική Παναγιώτου, αρθρογράφος οίνου, Digital Storyteller
Θ.Ε. Θανασής Έξαρχου, οινολόγος (Κτήμα Παυλίδη)
Α.Μ. Αλέξανδρος Μπουζίκας, Certified Advanced Sommelier
Β.Γ. Βασίλης Αλανος, δημοσιογράφος, σύμβουλος γεύσης & οίνου