Η επανάσταση του κρητικού κρασιού: η νέα εποχή ενός αρχαίου αμπελώνα

Δε νομίζω να υπάρχουν πολλές οινοπαραγωγές περιοχές στον πλανήτη που να μπορούν να καυχηθούν για ιστορία αρκετών χιλιετιών. Σίγουρα όμως μία από αυτές είναι η Κρήτη. Η ανασκαφή του Σπύρου Μαρινάτου, το 1949,  δίνει χωρίς κανένα περιθώριο αμφισβήτησης τις αποδείξεις: σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από τις Αρχάνες, στο Βαθύπετρο,  ανακαλύφθηκε ένα Μινωικό Μέγαρο, μια μεγάλη αγροικία του 1600 π.Χ., όπου ανάμεσα στα άλλα υπήρχε ληνός για πάτημα σταφυλιών! Στο πέρασμα των αιώνων η Κρήτη διακρίθηκε για πολλά πράγματα. Αν θέλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς, το κρασί δεν ήταν μέσα σ’ αυτά. Όσο κι αν οι ντόπιοι με τον καλώς εννοούμενο εθνικισμό τους μιλούσαν με περηφάνια για τα υπέροχα «σαν κονιάκ» κρασιά τους, στην πραγματικότητα των ποτηριών βρισκόντουσαν οξειδωμένα λευκά και πλαδαρά κόκκινα κρασιά χωρίς κανένα ενδιαφέρον. Και ξαφνικά πριν από καμιά δεκαπενταριά χρόνια, οι οινικές μαντινάδες άλλαξαν μουσική και στίχους!

Καινούργια αρχή!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΒιδιανό: Είναι η επόμενη σημαντική λευκή ποικιλία;Η κρητική οινική επανάσταση είχε αρχίσει. Πρωτεργάτες, η νέα γενιά των οινοπαραγωγών, που βλέποντας την ανοδική πορεία του ελληνικού κρασιού σπούδασαν, ενημερώθηκαν, εκπαιδεύτηκαν. Ξαναγύρισαν στα πατρογονικά και ως εκ θαύματος για τα ελληνικά δεδομένα οργανώθηκαν και συνεργάστηκαν. Η πρόοδος ήταν αλματώδης! Μπροστά στα έκπληκτα μάτια των απανταχού οινοφιλων το κρητικό… ασχημόπαπο άρχισε να μεταμορφώνεται σε φινετσάτο, όμορφο, κοσμοπολίτη κύκνο! Οι νέοι οινοπαραγωγοί δημιουργούν με πάθος και ένταση κρασιά με χαρακτήρα και μοναδικότητα, που ικανοποιούν κάθε οινική απαίτηση, σε όλες τις κατηγορίες, με κοινό παρανομαστή την ποιότητα. Καταφέρνουν σε χρόνο ρεκόρ να καλύψουν χάσμα αιώνων και να αποτυπώσουν στα μπουκάλια τους την αυθεντικότητα των γηγενών ποικιλιών.

Από τη Βηλάνα στο Δαφνί

Εδώ πρέπει να σταθούμε και να τονίσουμε με έμφαση ότι αν οι περισσότερες γνωστές οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδος έχουν να περηφανευτούν για μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού γηγενείς ποικιλίες, η Κρήτη κόβει πρώτη το νήμα με πολύ περισσότερες.

Ξεκινώντας από τις λευκές, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε στη Βηλάνα το προνόμιο να έχει στεφθεί βασίλισσα του νησιού, μια και θεωρείται ο δεσμός ανάμεσα στον αρχαίο και τον σημερινό αμπελώνα. Όμως ο σημερινός μέγας λευκός πρωταγωνιστής είναι το Βιδιανό, με τον ιδιαίτερα φινετσάτο, βερικοκκένιο, πρωτοκλασάτο πλούτο του, περασμένο ή όχι από βαρέλι. Ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής το Μοσχάτο Σπίνας, το άρωμα και η γεύση του οποίου, ειδικά στις ξηρές οινοποιήσεις, έχει εξωτικές και όχι λουκουμένιες νύξεις, κάτι που του δίνει χαρακτήρα και πλούτο.

Έναν ελαφρά εξωτικό, πασπαλισμένο με τζίντζερ χαρακτήρα έχει και το θαυμάσιο Θραψαθήρι. Το όνομα και μόνο της  ποικιλίας Δαφνί, σε προετοιμάζει για μια μοναδική βοτανικότητα σε άρωμα και γεύση που απευθύνεται σε προχωρημένους  παίκτες! Το ιδιαίτερο Πλυτό δίνει την δική του πινελιά στα χαρμάνια στα οποία συμμετέχει, ενώ η αρωματική Malvasia di Candia κουβαλάει τους μύθους και τους θρύλους του Χάνδακα.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Strataridakis Winery (@strataridakis_winery)

Κοτσιφάλι ή Λιάτικο;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΟ Στέφανος Κουνδουράς μάς ταξιδεύει στα μονοπάτια των αμπελολόγωνΠερνώντας στις κόκκινες ποικιλίες, το πρώτο που έρχεται στο μυαλό μας είναι βέβαια το Κοτσιφάλι. Ευκολόπιοτο, φιλικό και με τους πρωτάρηδες, με μαλακές τανίνες, λίγο πιπεράτο και φρουτώδες. Ακολουθεί η Μανδηλαριά, μια κόκκινη ποικιλία που υπάρχει βέβαια σε ολόκληρο το Αιγαίο, αλλά στην Κρήτη έχει έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα, με πολύ άγριες τανίνες και έντονα ζωικά στοιχεία στο προφίλ της, έτοιμη να «τα βάλει» με δυνατούς ουρανίσκους. Βέβαια οι νέοι αμπελουργοί κάνουν πολλές προσπάθειες, εφαρμόζοντας διάφορες καλλιεργητικές μεθόδους, να την δαμάσουν με χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις και φαίνεται ότι τα καταφέρνουν.

Για μένα όμως το μεγάλο κόκκινο κρητικό χαρτί είναι το Λιάτικο. Οι περισσότεροι θα το αναγνωρίσετε σε πλούσια, βελουδένια λιαστά κρασιά με χαρακτήρα. Θέλω όμως να σας επιστήσω την προσοχή στις ξηρές οινοποιήσεις των καλών παραγωγών που βάζουν στα ποτήρια μας ένα τόσο φινετσάτο, δαντελένιο σχεδόν, μαλακό κρασί, που μόνο με  αντίστοιχες Bουργουνδίες μπορεί να συγκριθεί. Και βέβαια δεν μπορούμε παρά να δώσουμε κι ένα τελευταίο βήμα στο ταπεινό Ρωμαίικο που στα χέρια των βετεράνων δίνει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα γλυκά κρασιά.

Διεθνή κι όχι μόνο

Εκτός όμως από την ενδιαφέρουσα βεντάλια των γηγενών ποικιλιών, οι νέοι παραγωγοί στράφηκαν και σε διεθνείς ποικιλίες, εκτιμώντας ότι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ενδιαφέροντα χαρμάνια. Έτσι κι έγινε! Cabernet sauvignon, Syrah, Merlot, Roussanne, και Mourverde εγκλιματίστηκαν περίφημα στο νησί και έδωσαν χαρμάνια με κρητικό –διεθνή χαρακτήρα, όπως τα πολύ επιτυχημένα Κοτσιφάλι-Syrah.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά στην νέα εποχή του κρητικού αμπελώνα, πρέπει να επισημάνω δύο στοιχεία: πρώτον, ότι η οινική δυναμική του νησιού βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο δεν έχει σε καμία περίπτωση ολοκληρωθεί η ανάδειξη των γηγενών ποικιλιών αλλά και των «πολυεθνικών» χαρμανιών. Δεύτερον, ότι για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι όταν οι παραγωγοί συνεργάζονται μπορούν να έχουν θετικά για όλους αποτελέσματα σε χρόνους που δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν αν δρούσαν μεμονωμένα.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Silva Daskalaki Winery (@silvadaskalakiwinery)

Προτάσεις

Φτιάξτε τον δικό σας κρητικό περίπλου δοκιμάζοντας τα κρασιά που σας προτείνω.

Δουλουφάκης Άσπρος Λαγός λευκό (Βιδιανό) και ερυθρό (Cabernet sauvignon), Δάφνιος λευκό (Βιδιανό) και  ερυθρό (Λιάτικο).

Μπουτάρης Σκαλάνι (Κοτσιφάλι, Syrah), Ιουλιάτικο VII (Λιάτικο).

Στραταριδάκης Μοσχάτο Σπίνας, Βιδιανό.

Οικονόμου Σητεία Ερυθρό, Λιάτικο.

Αλεξάκης Αθήρι, Βιδιανό, Κοτσιφάλι-Syrah.

Μανουσάκης Νόστος Roussanne, Νόστος Μοσχάτο. 

Ιδαία οινοποιητική Ocean Λευκό (Θραψαθήρι) και ερυθρό (Μαντηλαριά, Syrah).

Πατεριανάκης Μοσχάτο Σπίνας, Κοτσιφάλι-Syrah ροζέ.

Λυραράκης Ψαράδες (Δαφνί), Ιππόδρομος (Βιδιανό), Ψαράδες (Πλυτό,) Αρμί (Θραψαθήρι), Πλακούρα (Μανδηλαριά).

Διαμαντάκης Βιδιανό, Διαμαντόπετρα  (Syrah, Μανδηλάρι).

Silva Δασκαλάκη Ψίθυρος (Μοσχάτο), Ένστικτο (Κοτσιφάλι, Syrah).

Λουπάκης Χάδι λευκός (Βηλάνα) και ερυθρός.

Μιχαλάκης Βηλάνα, Gold Cuvée (Μοσχάτο Σπίνας, Chardonnay, Malvasia di Candia), Κοτσιφάλι.

Μηλιαράκης Turtle Vineyard Λευκό (Roussanne, Sauvignon blanc), Turtle Vineyard Ερυθρός (Syrah, Grenache rouge, Mourverde).

Γαβαλάς Έφηβος Λευκός (Sauvignon blanc, Μοσχάτο Σπίνας).

Διγενάκης Υποψία Ροζέ (Μαντηλαριά, Syrah, Grenache rouge), Νυμφαίος Ερυθρός (Merlot, Cabernet Sauvignon).