ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Κάρι ή ρας ελ χανούτ; 5 αγαπημένα μείγματα μπαχαρικών και πώς τα χρησιμοποιούμε

Η γοητεία των μπαχαρικών είναι αναμφισβήτητη. Κι όταν «μπλέκονται» είναι ακόμη πιο έντονη. Αυτά τα πλούσια σε γεύση και αρώματα μείγματα, το αποδεικνύουν και με το παραπάνω.

28.06.2023| Updated: 29.06.2023
Φωτογραφία: Prchi Palwe (Unsplash)
Κάρι ή ρας ελ χανούτ; 5 αγαπημένα μείγματα μπαχαρικών και πώς τα χρησιμοποιούμε

Γι’ αυτά έγιναν πόλεμοι, σε αυτά χρωστάμε την εξέλιξη των χαρτών και της γεωγραφίας, αυτά καθόρισαν το κοινωνικό status σε διάφορες εποχές, υπήρξαν πηγή πλούτου αλλά και περιπέτειας. Τα ταξίδια για την αναζήτησή τους οδήγησαν στη σημερινή εικόνα του κόσμου. Ο λόγος για τα μπαχαρικά. Είναι ένας κόσμος ολόκληρος ή, καλύτερα, ολόκληρος ο κόσμος. Καθένα από αυτά μαρτυρεί για τον τόπο του περισσότερα ίσως από τα λόγια. Η ζεστή και μαλακή κανέλα και το ισχυρό τζίντζερ μιλούν για τη γεωγραφία, τον πολιτισμό, τον λαό και τις προτιμήσεις του. Ο κέδρος του Λιβάνου βρίσκεται στη σημαία της χώρας του, όπως ο καφές στη σημαία της Βραζιλίας. Είναι προϊόντα που καθόρισαν τον ρου της Ιστορίας. Η γοητεία τους αδιαμφισβήτητη, είναι αυτή που τα καθιστά τόσο επιθυμητά, ώστε να θεωρούνται αναγκαία. Οι γεύσεις, τα αρώματα, τα χρώματά τους. Κι όταν συνταντιούνται, όταν «μπλέκονται», είναι ακόμη πιο ωραία.

Ras el hanout: Μείγμα μπαχαρικών

Κάρι, η πεμπτουσία της ινδικής κουζίνας

Το όνομα περιλαμβάνει τις μαγειρικές παρασκευές καθώς και το μείγμα μπαχαρικών. Αν σε άλλα μείγματα μπορούμε να δώσουμε κάποια έστω βασικά συστατικά, στο κάρι αυτό είναι σχεδόν αδύνατον. Κάθε περιοχή των Ινδιών, από τον Βορρά έως τον Νότο, έχει το δικό της κάρι. Υπολογίζουμε γύρω στα 20 διαφορετικά μείγματα ανά περιοχή, ενώ παραμένει δεδομένο ότι κάθε σπίτι και κάθε μάγειρας παρασκευάζει το δικό του μείγμα ανάλογα με τις προτιμήσεις του. Και πρόκειται μόνο για τα κάρι των Ινδιών, γιατί και οι Κινέζοι, και οι Ινδονήσιοι, και οι Βιετναμέζοι, και οι Πακιστανοί, και γενικώς όλοι οι λαοί της κεντρικής, ανατολικής και νότιας Ασίας περιλαμβάνουν το κάρι στη μαγειρική τους. Μια λύση στο πρόβλημά μας είναι το έτοιμο μείγμα που πωλείται στο εμπόριο και συνήθως περιλαμβάνει σκόνη καυτερής πιπεριάς, κουρκουμά, κύμινο, κόλιανδρο, διάφορα πιπέρια, σκόρδο, δάφνη και διάφορα άλλα μυρωδικά και μπαχαρικά. Υπάρχει γλυκό κάρι, δηλαδή μείγμα όχι πολύ καυτερό, μεσαίο και καυτερό κάρι.

To κάρι μπορεί να είναι ήπιο ή καυτερό / Φωτογραφία: Shutterstock

Φτιάχνω το δικό μου κάρι

Ακολουθεί μια δοκιμασμένη συνταγή που έδωσε πριν από χρόνια Ινδός μάγειρας στη σεφ Νένα Ισμυρνόγλου. Το αποτέλεσμα είναι ένα καυτερό κάρι. Αν το θέλουμε πιο ήπιο, μειώνουμε την ποσότητα του πιπεριού. Αν θέλουμε να αποκτήσει πιο φωτεινό κίτρινο χρώμα, βάζουμε περισσότερο κουρκουμά.

Υλικά (για1 μέτριο βάζο)

  • 2 κουταλιές της σούπας σπόροι κόλιανδρου
  • 11⁄2 κουτ. σούπας σπόροι κύμινου
  • 1/4 κουτ. σούπας σπόροι μουστάρδας
  • 1/4 κουτ. σούπας σπόροι μάραθου
  • 1/4 κουτ. σούπας ολόκληρα γαρίφαλα
  • 1 – 2 κουτ. σούπας μαύρα ολόκληρα πιπέρια
  • 1/4 κουτ. σούπας μοσχοκάρυδο σε σκόνη (ιδανικά φρεσκοτριμμένο)
  • 1 κουτ. σούπας κανέλα, σε σκόνη (ιδανικά φρεσκοτριμμένη)
  • 1/2 κουτ. σούπας καρδάμωμο σε σκόνη (ιδανικά φρεσκοτριμμένο)
  • 1/2 κουτ. σούπας κουρκουμάς σε σκόνη
  • 1/2 κουτ. σούπας σκόνη τζίντζερ σε σκόνη
  • 1 κουτ. γλυκού καγιέν ή καυτερή πάπρικα (ή όσο θέλουμε)

 

Διαδικασία

Βάζουμε τα σπόρια και τα ολόκληρα μπαχαρικά σε ένα μεγάλο τηγάνι, προτιμότερο αντικολλητικό. Το βάζουμε σε μέτρια προς δυνατή φωτιά. Καβουρδίζουμε ελαφρώς τα μπαχαρικά μέχρι να ροδίσουν ελαφρώς και να σκορπίσουν το άρωμά τους. Ανακατεύουμε συνεχώς με μια ξύλινη κουτάλα για να ροδίσουν τα μπαχαρικά ομοιόμορφα από όλες τις πλευρές. Προσέχουμε να μην καούν γιατί θα πικρίσουν. Μόλις ροδίσουν, τα χτυπάμε πολύ καλά στο μπλέντερ μαζί με τα τριμμένα μπαχαρικά. Εναλλακτικά, τα μεταφέρουμε σε ένα μεγάλο γουδί, μαζί με τα τριμμένα μπαχαρικά στο γουδί και τα κοπανίζουμε όλα μαζί μέχρι να γίνουν λεπτή σκόνη. Χρειάζεται υπομονή, αλλά το αποτέλεσμα θα μας ανταμείψει. Μόλις κρυώσει το μείγμα, το φυλάμε σε βάζο που κλείνει ερμητικά.

Κάρι σε σκόνη, ήπιο και καυτερό, βρίσκουμε στα μπαχαράδικα και στα σούπερ μάρκετ. Υπάρχουν και πάστες κάρι (διάφορων χρωμάτων και βαθμών καυστικότητας), που φτιάχνονται με διάφορα μπαχαρικά, φρέσκα λαχανικά (π.χ. τζίντζερ, πιπεριές, σκόρδο) και λάδι.

κοτόπουλο με κάρυ βίντεο
Κοτόπουλο με κάρι/ Φωτογραφία: Digital Minds

Σούπα λαχανικών με κάρι / Φωτογραφία: Μανώλης Καραμανώλης

Μαγειρεύοντας με το ινδικό κάρι

  • Σε φαγητά stir-fry (γρήγορο τηγάνισμα μικρών κομματιών σε λίγο λάδι), με κοτόπουλο, γαρίδες, χοιρινό, μοσχάρι, λαχανικά. Ταιριάζει να προσθέσουμε λεμόνι, κρέμα γάλακτος ή γάλα καρύδας.
  • Μπορεί να μας ξενίζει, αλλά δίνει σπιρτάδα σε σάλτσες ντομάτας.
  • Χρωματίζει και «ανεβάζει» γευστικά πιλάφια με σταφίδες ή άλλα ξερά φρούτα.
  • Κιτρινίζει και νοστιμίζει κιμάδες (τύπου κεμπάπ, κεφτέδες κ.λπ.), κυρίως από πουλερικά, αρνί και χοιρινό.
  • Μη διστάσετε να το χρησιμοποιήσετε σε μαγιονέζες (π.χ. για ρώσικες και γενικά για πατατοσαλάτες). Επίσης, σε λαδολέμονα για πράσινες σαλάτες και πατατοσαλάτες.
  • Επίσης, σε σούπες με πατάτα, καρότο, πράσο, κουνουπίδι. Σε σούπες με κόκκινες αλλά και καφετιές φακές. Στις ρεβυθάδες.
  • Σε πουρέδες οσπρίων, τύπου χούμους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΠώς μαγειρεύουμε με μπαχαρικά: 6 συμβουλές και τα απαραίτητα εργαλείαΠώς μαγειρεύουμε με μπαχαρικά: 6 συμβουλές και τα απαραίτητα εργαλεία

Γκαράμ μασάλα: το έντονο μείγμα των Ινδών

Ινδικό μείγμα μπαχαρικών που απαντά σε όλη την ινδική μαγειρική, από τις βόρειες έως τις νότιες Ινδίες. Κατά λέξη σημαίνει «έντονο» (η λέξη «γκαράμ» δεν αναφέρεται στο καυτερό αλλά μάλλον στο έντονο) μπαχαρικό. Ισχύει και εδώ ό,τι για όλα τα μείγματα. Δεν υπάρχει μία αυθεντική συνταγή. Η κάθε περιοχή, ο κάθε μάγειρας, δημιουργεί το δικό του μείγμα.

Γκαραμ μασάλα σημαίνει έντονο μπαχαρικό / Φωτογραφία: Shutterstock

Πώς το φτιάχνουμε;

Το μείγμα θα το βρούμε στο εμπόριο, κυρίως στα μπαχαράδικα. Αν θέλουμε να το φτιάξουμε μόνοι μας, ιδού μία απλή σύνθεση: 2 κουτ. γλυκού κόλιανδρος, 1 κουτ. γλυκού μαύρο πιπέρι, 2 κουτ. γλυκού καρδάμωμο, 1/2 κουτ. γλυκού γαρίφαλο, 1/2 κουτ. γλυκού κανέλα, 2 κουτ. γλυκού κύμινο, όλα σε σκόνη. Ιδανικά, καβουρδίζουμε ολόκληρα τα μπαχαρικά και τα κοπανίζουμε στο γουδί.

Πού το χρησιμοποιούμε;

  • Σε κοτόπουλο και γαρίδες με λαχανικά, τύπου τηγανιές (stir- fry).
  • Είναι τέλειο σε μείγματα για κεμπάπ, ειδικά αν είναι ο κιμάς είναι αρνίσιος.
  • Από λαχανικά «λατρεύει» τις μελιτζάνες. Δοκιμάστε το σε ιμάμ και γενικά σε μελιτζάνες μαγειρεμένες με κρεμμύδι και ντομάτα, αλλά και στον κιμά για παπουτσάκια – το πάντρεμα είναι θεσπέσιο.
  • Άλλα λαχανικά που μπορούμε να καρυκεύσουμε με το μείγμα: πατάτες (π.χ. γιαχνί), πράσα (π.χ. σε πρασόρυζο), λάχανο (σοτέ με χυμό πορτοκάλι).
  • Το χρησιμοποιούμε, ανακατεμένο με λάδι, για να αλείψουμε ψητά κρεατικά, π.χ. παϊδάκια, κοτόπουλο, μπριζόλες, και ψητά θαλασσινά (π.χ. γαρίδες, καλαμάρια κ.λπ.).
  • Το ανακατεύουμε με γιαούρτι και λάδι και το σερβίρουμε δίπλα σε ψητά κρεατικά και κεμπάπ.
  • Γενικά, σε κρεμώδεις σάλτσες με γάλα καρύδας, κρέμα γάλακτος, γιαούρτι. Επίσης, σε σάλτσες ντομάτας με σκόρδο ή με τζίντζερ.

Koτόπουλο tikka masala
Κοτόπουλο tikka masala / Φωτογραφία: Νίκος Καρανικόλας

Μελιτζάνες και κολοκυθάκια τηγανητά με ζάαταρ /Φωτογραφία: Θεοδόσης Γεωργιάδης

Στο ζάαταρ το σουμάκι συναντά τα μυρωδικά

Μείγμα μπαχαρικών και μυρωδικών της Μέσης Ανατολής που, όπως όλα τα μείγματα, δεν έχει «σταθερή» συνταγή και δοσολογίες. Συνήθως αποτελείται από θυμάρι, ρίγανη, δεντρολίβανο, λευκό σουσάμι, μαυροκούκι, σουμάκι και χοντρό αλάτι. Στην πιο συνηθισμένη συνταγή το σουμάκι υπερτερεί (4 κουτ. σούπας), ενώ από τα υπόλοιπα υλικά βάζουμε 2 κουτ. σούπας και 1 κουταλιά σούπας χοντρό αλάτι. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι κοινή για τα περισσότερα μείγματα. Σ’ ένα τηγάνι που έχει κάψει καλά βάζουμε τα μυρωδικά και τα μπαχαρικά (όχι το αλάτι) και τα καβουρδίζουμε ελαφρώς μέχρι να ροδίσει λίγο το σουσάμι και έπειτα τα κονιορτοποιούμε. Αν δεν θέλουμε να το φτιάξουμε μόνοι μας, μπορούμε να το προμηθευτούμε από καλά μπαχαράδικα.

Ζάαταρ / Φωτογραφία: Shutterstock

Πού το χρησιμοποιούμε;

  • Σε μείγματα κιμάδων, σε μαρινάδες ή για να πασπαλίσουμε κρεατικά πριν ή μετά το ψήσιμο. Ταιριάζει με όλα τα κρεατικά.
  • Πασπαλίζουμε με αυτό ντοματοσαλάτες, φασολάκια σαλάτα ή λαδερά, μελιτζάνες λαδερές ή ψητές, κολοκυθάκια ψητά.
  • Αλείφουμε πίτες για σουβλάκι με λάδι, τις πασπαλίζουμε με ζαάταρ και τις ψήνουμε ελαφρώς.
  • Σε ντιπ λευκών τυριών. Για παράδειγμα λιώνουμε 200 γρ. φέτα στο μούλτι με 3-4 κουταλιές γάλα, 1 κουταλιά λάδι και 1 κουταλιά ζαάταρ.
  • Στη γέμιση για τυρόπιτες, κοτόπιτες, πρασόπιτες, σπανακόπιτες.
  • Το σερβίρουμε σε μπολάκι και δίπλα βάζουμε ένα μπολάκι με ελαιόλαδο: βουτάμε το ψωμί μας πρώτα στο λάδι και μετά στο ζαάταρ.

Το αραβικό ρας ελ χανούτ

Τα μπαχαρικά του ρας ελ χανούτ / Φωτογραφία: Henry Perks (Unsplash)

Το μείγμα αυτό δίνει την τόσο χαρακτηριστική γεύση στα φαγητά της μαροκινής κουζίνας. Στα Αραβικά σημαίνει «η κεφαλή του καταστήματος», όπως λέμε στα ελληνικά «η κολόνα του σπιτιού». Αυτό που στηρίζει το μαγαζί και τις πωλήσεις του. Για το μείγμα αυτό δεν υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή. Κάθε μαγαζάτορας, κάθε μάγειρας ή νοικοκυρά φτιάχνει το δικό του ρας ελ χανούτ. Κάποιοι λένε ότι χρειάζονται 50 μπαχαρικά για την παρασκευή του. Θα περιοριστούμε στα 10 κοινότερα συστατικά του μείγματος που θεωρούνται απαραίτητα: κόλιανδρος, κουρκουμάς, καρδάμωμο, πιπέρι, γαρίφαλο, κανέλα, πιπέρι καγιέν, τζίντζερ, μοσχοκάρυδο και μπαχάρι. Αν βρούμε (πωλούνται σε ορισμένα μπαχαράδικα), βάζουμε και μερικά τριανταφυλλάκια Μαρόκου. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ίσες ποσότητες από κάθε μπαχαρικό ή να ρυθμίσουμε την αναλογία σύμφωνα με το άρωμα που θέλουμε να υπερισχύει. Ιδανικά, τα καβουρδίζουμε ολόκληρα (περά από την κανέλα, τον κουρκουμά και το μοσχοκάρυδο) και μετά τα κονιορτοποιούμε. Αν δεν θέλουμε να το φτιάξουμε μόνοι μας, μπορούμε να το προμηθευτούμε από ενημερωμένα μπαχαράδικα.

Για αυτό μείγμα που χρησιμοποιείται πολύ στην μαροκινή κουζίνα δεν υπάρχει μία συνταγή / Φωτογραφία: Shutterstock

Πού ταιριάζει;

  • Σε κουσκούς και πιλάφια με ξερά φρούτα και δυόσμο.
  • Σε ζεστές πατατοσαλάτες: βράζουμε τις πατάτες καθαρισμένες σε νερό ίσα που να τις σκεπάζει, λάδι και ρας ελ χανούτ. Ταιριάζει να προσθέσουμε σταφίδες. Σε πουρέδες και πατάτες γιαχνί.
  • Σε αρνάκι ή κοτόπουλο μαγειρευτό στη γάστρα.Ταιριάζει να χρησιμοποιήσουμε χυμό και ξύσμα πορτοκαλιού, φρέσκα ή ξερά φρούτα (π.χ. μήλα, σύκα, χουρμάδες, δαμάσκηνα) και σουσάμι.
  • Σε μείγματα κιμάδων από πουλερικά. Επίσης σε κρεατόσουπες με κρεμμύδι και λίγη ντομάτα. Σε πορτοκαλοσαλάτες με μαϊντανό και ελαιόλαδο.

Κινέζικο μείγμα 5 μπαχαρικών

Το πλέον κλασικό μείγμα της κινέζικης κουζίνας. Διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, καθώς προστίθενται κάποια μπαχαρικά, όμως υπάρχουν πέντε που είναι η βάση: αστεροειδής γλυκάνισος, κανέλα, μαραθόσπορος, γαρίφαλο, πιπέρι σιτσουάν. Επιπλέον, κάποιοι προσθέτουν τζίντζερ, μοσχοκάρυδο, καρδάμωμο ή ξύσμα μανταρινιού. Ακριβής αναλογία δεν υπάρχει – μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε σε ίσες ποσότητες ή να αυξήσουμε όποιο μπαχαρικό μάς αρέσει περισσότερο. Ιδανικά καβουρδίζουμε τα μπαχαρικά σε ένα τηγάνι μέχρι να σκορπίσουν το άρωμά τους και τα κονιορτοποιούμε. Αν δεν θέλουμε να το φτιάξουμε, το αναζητάμε σε καλά μπαχαράδικα.

Το κινέζικο μείγμα 5 μπαχαρικών (5 spice) / Φωτογραφία: Shutterstock

Πού ταιριάζει;

  • Σε μείγμα φρυγανιάς ή άλλων υλικών για πανάρισμα κοτόπουλου, γαρίδων, λαχανικών.
  • Το ανακατεύουμε με λάδι και, αν θέλουμε, σκόρδο τριμμένο και αλείφουμε κοτόπουλο, αρνί, χοιρινό που προορίζουμε για ψήσιμο στο φούρνο ή στο τηγάνι (φιλέτα).
  • Σε γλάσα με λάδι, σόγια και μέλι για ψητά.
  • Σε κινέζικες τηγανιές τύπου stir-fry με κύβους κοτόπουλου ή χοιρινού και λαχανικά. Σε ρυζομακάρονα με λαχανικά και μικρά κομμάτια κρεατικών ή πουλερικών.
  • Επίσης, το χρησιμοποιούμε σε μπολονέζ με λίγη ή καθόλου ντομάτα (π.χ. με μουστάρδα, λεμόνι και άνηθο-ιδανική για ρύζι ή πουρέ πατάτας). Επίσης, σε κεφτέδες και μπιφτέκια.
  • Σε κουρκούτι για τηγανητά κολοκυθάκια ή σε κολοκυθοκεφτέδες.
  • Σε κοκκινιστά με κονιάκ ή με κρασί.
  • Σε κέικ, σε σιρόπια, σε κρέμες.

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών