Μου ζητήθηκε να γράψω κάτι για τα ψηλά βουνά, για τα ορεινά βοσκοτόπια, για τη ζωή με τα πρόβατα. Να περιγράψω πώς είναι η ζωή τώρα, ποια είναι η κατάσταση, μετά από τις λίγες, ευχάριστες, πολυαναμενόμενες και πολυπόθητες βροχές. Ίσως να μιλάμε για το χειρότερο καλοκαίρι των βοσκών! Μόνο καλοκαίρι δεν ήταν, και το φθινόπωρο; Ποιο φθινόπωρο;
Κρύωσε πολύ ο καιρός απότομα, από το καλοκαίρι κατευθείαν στο χειμώνα, αέρας και κρύο, σαν να μην έβρεξε καν, το στέγνωσε πάλι ο αέρας κι αν περίμενες να βγάλει λίγο χορτάρι έστω και την τελευταία στιγμή… απογοήτευση! Αυτό το χορτάρι που θα έπρεπε να βγει τον Αύγουστο, ακόμα το περιμένουμε. Δε βγήκε ποτέ, απλά! Δύσκολη η κατάσταση στο βοσκότοπο, δύσκολη κι η χρόνια φέτος κι ακόμα πιο δύσκολος θα είναι ο φετινός χειμώνας.
Χαρακτηριστικά, τα ανοιξιάτικα βλαστάρια στα έλατα από ανοιχτοπράσινα, κοκκίνισαν και ρίξαν τις βελόνες, ξεράθηκαν τα κέδρα, τα ξεροπλατάνια πήραν τα φθινοπωρινά χρώματα πολύ νωρίς, ρίχνοντας τα φύλλα από τον Αύγουστο, ακόμα και η σπάρτα, παραθαλάσσιο φυτό, που φυτεύτηκε σε μέρη για τη συγκράτηση του εδάφους, στέγνωσε. Τα άγρια οπωροφόρα δέντρα έχουν ελάχιστους καρπούς κι αυτούς σαν μαραζωμένους, ακόμα και τα βάτα στέγνωσαν, λίγα τα βατόμουρα κι όχι ζουμερά. Μανιτάρια δεν υπάρχουν πουθενά. Από τον Αύγουστο ξεκινούσαν τα μανιτάρια του φθινοπώρου, φέτος τίποτα, ούτε ένα, εδώ στα ψηλά βουνά της Πίνδου.
+ Quote: Πραγματικά εύχομαι να μην ξανάρθει τέτοιο καλοκαίρι, κανένας παλιότερος δε θυμάται τέτοιες θερμοκρασίες στα βουνά.
Οι πηγές στέρεψαν, τα ρέματα χάθηκαν, τα ποτάμια κυλάνε ακόμα αλλά σε καμία περίπτωση δε θυμίζουν ποτάμια. Πραγματικά εύχομαι να μην ξανάρθει τέτοιο καλοκαίρι, κανένας παλιότερος δε θυμάται τέτοιες θερμοκρασίες στα βουνά και με τόσο μεγάλη διάρκεια, χώρια την πρωτόγνωρη ανομβρία. Με θερμοκρασίες ρεκόρ, 37+ βαθμούς υπό σκιά, κι όχι για μια μέρα μόνο, στο μετεωρολογικό σταθμό του πανεπιστημίου στο Περτούλι.
Τα προσήλια, τα ημέρα βοσκοτόπια των καλών κοπαδιών, φέτος είχαν να ζηλέψουν αυτά που πάντα περιφρονούσαν και υποτιμητικά αναφέρονταν οι παλιοί προβατοτρόφοι. Τα ζερβά και τα βαρκά, τα ανήλια και τα δροσερά μέρη μέσα στο δάσος που κρατούσαν λίγο πρασινάδα και χορταίναν τα ζώα. Οι υπόλοιποι προσπαθούσαν να τα κρατήσουν, να τα σταματήσουν, να τα μαζέψουν, τα ζώα δεν σταματούσαν πουθενά, ψάχναν να βρουν βοσκή. Όσοι μπορούσαν αναγκαστικά τάισαν (σ.σ. επειδή η βοσκή δεν επαρκούσε, έδωσαν ζωοτροφές). Πού; Στα ψηλά βουνά τάισμα!
Τι καλοκαίρι κι αυτό, να μην ξανάρθει τέτοιο. Λες και πρέπει να μείνουν μόνο ελάχιστοι να επιμένουν στη βόσκηση. Ίσως ταρακουνηθούν επιτέλους όλοι όσοι νομίζουν ότι «η κτηνοτροφία του ταΐζω για να πάρω» έχει προοπτική στη χώρα μας. Μήπως και χάσουν το άλλοθι που έχουν όλοι όσοι δείχνουν τις δικές μας φωτογραφίες από τα όμορφα βοσκοτόπια της Πίνδου, και συνειδητοποιήσουν ότι τα προϊόντα της εντατικής κτηνοτροφίας πληρώνονται όσο εμείς είμαστε έξω και βοσκάμε. Αν φύγουμε εμείς, ποιος θα φαίνεται στις διαφημίσεις;
Αλήθεια ποιος θα διάλεγε προϊόν εντατικής εκτροφής, αν δίπλα στο ράφι υπήρχε κι ένα προϊόν εκτατικής κτηνοτροφίας; Αν όντως κάποια στιγμή δινόταν η δυνατότητα της επιλογής στον καταναλωτή και της διαφοροποίησης για εμάς τους παραγωγούς. Υπάρχει premium φέτα π.χ. στην Ελλάδα; Γιατί το καλοκαιρινό γάλα από τα βουνά να πληρώνεται το ίδιο; Γιατί κανείς δε θέλει να το τυροκομήσει ξεχωριστά; Ενώ όλη η αξία και η φήμη έχει δημιουργηθεί από αυτά ακριβώς τα βοσκοτόπια.
Για πόσο ακόμα θα κοροϊδευόμαστε παράγοντας μόνο ποσοτικά; Προσπαθώντας να καλύψουμε τη ζήτηση λέει… Ξέρετε κάποιο ΠΟΠ προϊόν να καλύπτει τη ζήτηση και με ποια τιμή; Φοβόμαστε μην χάσουμε το ΠΟΠ, ενώ βγάζουμε τα ματάκια μας. Σε όλο τον κόσμο η Ελλάδα συνειρμικά πρεσβεύει κάτι το αυθεντικό, ανόθευτο, νόστιμο, υγιεινό. Εμείς τι κάνουμε για αυτό; Πού στοχεύσαμε την παραγωγή μας; Αντιγράφουμε παραγωγικά μοντέλα άλλων χωρών; Που; Σε ποιο γεωγραφικό ανάγλυφο, σε ποιες κλιματικές συνθήκες; Με ποιες φυλές παραγωγικών ζώων και με ποιες ποικιλίες σπόρων;
Εύχομαι κάποια στιγμή να μπορέσουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας και να ξεκινήσουμε αυτή τη μεγάλη κουβέντα της περιβόητης αγροδιατροφής. Όχι σε επίπεδο χρηματοδοτούμενων εκδηλώσεων, διαφόρων οργανώσεων και των γνωστών «συνδικαλιστών», αλλά με βάση την αλήθεια. Αν τολμάμε να πούμε την αλήθεια. Αρκετά με την καραμέλα της ποιότητας, έχουμε τόσο ποιότητα που χάσαμε τις γεύσεις και τις μυρωδιές. Και πού; Εδώ στην Ελλάδα που μοσχοβολάει ο τόπος, που έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για να τροφοδοτήσουμε την ελληνική κουζίνα με προϊόντα μοναδικής διατροφικής αξίας και γεύσης.
Ευελπιστούμε να ευοδωθεί αυτή η όμορφη στροφή προς την ποιότητα και την αλήθεια της ελληνικής φιλοξενίας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Στο χέρι όλων μας είναι να γίνουν μεγάλες αλλαγές. Προσδοκούμε και βασίζουμε τη βιωσιμότητά μας σε αυτό. Κι εμείς είμαστε εδώ, στην κτηνοτροφία «του βοσκάω για να πάρω», σε φυσικούς βοσκότοπους, αειφορικά, ηθικά και προφανώς νόστιμα και με πολλή αγάπη για αυτό που κάνουμε.
Η γευστική εμπειρία που θα ζήσει κάποιος σε μια χώρα με τόσα φυσικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, με τόσο καθαρό αέρα και τόσο όμορφο ουρανό, «με αυτό το φως που δεν υπάρχει σ’ άλλη γη», είναι μοναδική. Αυτά θα πρέπει να χαρακτηρίζουν όλα μας τα προϊόντα, αυτή είναι η ταυτότητα μας, αυτή είναι η πρόταση μας, αυτή είναι η αλήθεια μας.
Χερετίματι μούλτι ντι του μουντς ανάλτς!
(Χαιρετισμούς πολλούς από τα ψηλά βουνά)
