Αμερικανική Γεωργική Σχολή: Όταν οι ίδιοι οι μαθητές παράγουν προϊόντα από τη γη

να ηλιόλουστο χειμωνιάτικο μεσημέρι, απέναντι από το πέτρινο κτίριο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, ο Όλυμπος διακρινόταν ξεκάθαρα. Μπροστά και γύρω μου, σε μια πανέμορφη έκταση 700 στρεμμάτων μόλις οκτώ χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, απλωνόταν ένα πολυεπίπεδο μωσαϊκό διαφορετικών καλλιεργειών, αγροτικών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και κτιριακών εγκαταστάσεων. Κλάδεμα αμπελώνα, φύτευση καινούργιων πιπεριών, τσάπισμα στα θερμοκήπια, τάισμα των αγελάδων και μαθήματα στις τάξεις. Η σχολή, που μετράει αισίως 119 χρόνια ζωής, παρέχει ολιστική και βιωματική εκπαίδευση σε παιδιά και ενήλικες, διατηρώντας το πνεύμα του Αμερικανού ιδρυτή της, δόκτορα John Henry House, ο οποίος πίστευε ότι το άτομο πρέπει να εκπαιδεύεται στο μυαλό, στα χέρια και στην ψυχή.

Οι πρώτοι μαθητές της ήταν αγόρια που ορφάνεψαν κατά τις εξεγέρσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στη διάρκεια των χρόνων η σχολή άρχισε να φιλοξενεί οικότροφους μαθητές από όλη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Σήμερα εξακολουθεί να διαθέτει το μεγαλύτερο οικοτροφείο της χώρας, ωστόσο την τελευταία οκταετία δέχεται και εξωτερικούς μαθητές. Το εκπαιδευτικό της σύστημα περιλαμβάνει όλες τις βαθμίδες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, από βρεφικό σταθμό μέχρι Γενικό Λύκειο, Επαγγελματικό Λύκειο, Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης και το Κολλέγιο Perrotis. Όλοι μαζί ξεπερνούν τους 1.000 μαθητές. Επίσης, προσφέρει εξειδικευμένα εκπαιδευτικά σεμινάρια σε ενήλικες και επαγγελματίες που θέλουν να ασχοληθούν με την αγροδιατροφή και αναπτύσσει καινοτόμα ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΒιωσιμότητα: Ο δρόμος για μια zero waste κουζίνα

Ρωτάω τον δρα Θεόδωρο Καλλίτση, διευθυντή του αγροκτήματος, ποιος είναι ο πυρήνας της φιλοσοφίας τους, ποια κουλτούρα δηλαδή συνδέει τα νήπια, που δεν θα ακολουθήσουν υποχρεωτικά τον αγροδιατροφικό κλάδο, με τους μαθητές του Επαγγελματικού Λυκείου και τους σπουδαστές του Κολλεγίου. «Η φιλικότητα στο περιβάλλον και η κοινωνική ζωή σε έναν πλανήτη που αλλάζει. Αν φέρ’ ειπείν πετάνε απορρίμματα και δεν ανακυκλώνουν, ξέρουν ότι επιταχύνουν τη διαδικασία φθοράς του πλανήτη. Εδώ τους δείχνουμε ποια είναι τα σωστά παραδείγματα, είτε σε επίπεδο συμπεριφοράς είτε σε επίπεδο αγροτικής παραγωγής και επεξεργασίας προϊόντων», μου απαντά. Εκείνη τη στιγμή πίσω του, παιδιά του Δημοτικού φορώντας γαλότσες φρόντιζαν τα δικά τους χωραφάκια. «Όσο περισσότερο λασπώνονται, τόσο εξοικειώνονται με τη φύση», σημειώνει.

Παραδείγματα ποιότητας

Στην ξενάγησή μας είδα βήμα βήμα όλη την αλυσίδα της εκπαίδευσης. Ξεκινήσαμε από τα θερμοκήπια, όπου σταθήκαμε σε ένα σκίαστρο με εκτροφή σαλιγκαριών –φτιάχνουν ένα σκεύασμα από τα αυγά και το σάλιο των σαλιγκαριών, που προορίζεται για καλλυντικά–, περάσαμε από το οινοποιείο, το οποίο παράγει ετησίως περίπου 2.000 φιάλες ΠΓΈ από Ξινόμαυρο, ρίξαμε μια ματιά στα ράφια του πρατηρίου με τα προϊόντα της σχολής, το οποίο είναι ανοιχτό στους καταναλωτές, και καταλήξαμε στο αγρόκτημα. Αλλού οι ετοιμόγεννες αγελάδες και οι μοσχίδες, αλλού όσες αρμέγονται. Οι εγκαταστάσεις είναι σύγχρονες, με αυτόματο καθαρισμό των περιττωμάτων, με σύστημα διαχείρισης αποβλήτων, με ειδικό μηχάνημα για να τρίβουν οι αγελάδες την πλάτη τους και με υδατοστρώματα για να ξεκουράζονται τα ζώα και να μην πληγιάζουν τα σώματά τους.

Από το αγελαδινό γάλα οι μαθητές της σχολής παράγουν γάλα πλήρες και με χαμηλά λιπαρά και γιαούρτι, τυροκομούν ημίσκληρο τυρί τετράμηνης ωρίμασης, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησαν ένα καινούργιο προϊόν σε συνεργασία με την Κτηνιατρική Σχολή του ΑΠΘ, το «Βραδινό». Πρόκειται για γάλα που συλλέγεται αποκλειστικά τις βραδινές ώρες και έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε μελατονίνη, βοηθώντας τα άτομα με αϋπνία. Τα προϊόντα συμπληρώνονται από αυγά –το πτηνοτροφείο έχει περίπου 20.000 κότες–, νωπές γαλοπούλες κάθε Χριστούγεννα, χυλοπίτες και τραχανά. «Τα προϊόντα των μαθητών μας που διοχετεύουμε στην αγορά είναι ο δικός μας τρόπος για να μοιραζόμαστε παραδείγματα ποιότητας», εξηγεί ο Θοδωρής Καλλίτσης, με φόντο τον μύλο όπου φτιάχνουν τις δικές τους ζωοτροφές.

Πολυσήμαντο αποτύπωμα

Η Αμερικανική Γεωργική Σχολή είναι πλέον το μόνο σχολείο στην Ελλάδα που παράγει προϊόντα, ως αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και τα διαθέτει στο εμπόριο. Ακόμη, είναι το μοναδικό που προσφέρει τόσο πολλές διαφορετικές ευκαιρίες εκπαίδευσης στην αγροδιατροφή: από το να γίνει κάποιος τυροκόμος μέχρι να μάθει μάρκετινγκ αγροτικών προϊόντων. Γι’ αυτό η συμβολή της έχει πολλαπλασιαστική αξία. Σε μια χώρα της οποίας η πρωτογενή παραγωγή υποφέρει και η περιφέρειά της εγκαταλείπεται, η σχολή αυτή εκπαιδεύει ανθρώπους στο πώς να βιοπορίζονται από τη γη, σεβόμενοι το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Με άλλα λόγια, τους μαθαίνει να αγαπούν το χώμα με το μυαλό και την ψυχή τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΔια βίου μάθησις