ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Φακές σούπα: Όλα τα μυστικά για το σωστό μαγείρεμα

Πώς φτιάχνουμε σωστά τις φακές σούπα, με ποια μυρωδικά ταιριάζει και με τι τις σερβίρουμε.

04.11.2021| Updated: 10.12.2022
Φωτογραφίες: Γιώργος Δρακόπουλος Food styling: Tina Webb Βοηθός Food Stylist: Aλεξάνδρα Τασουνίδου
Φακές σούπα: Όλα τα μυστικά για το σωστό μαγείρεμα

Φτιάχνουμε φακές σούπα

Είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ελληνικά πιάτα και σε κάθε περιοχή παρασκευάζεται με μικρές παραλλαγές. Ο χρόνος μαγειρέματος, ανάλογα με το πόσο βραστερή είναι η φακή, ποικίλλει από 40 λεπτά έως 1 ώρα. Για το λόγο αυτό αποφεύγουμε να ανακατέψουμε σε ένα μαγείρεμα φακές από διαφορετικά σακουλάκια, γιατί άλλες μπορεί να βράσουν γρήγορα και άλλες αργότερα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΦακές λεμονάτες με μανιτάρια και πράσαΦακές λεμονάτες με μανιτάρια και πράσα

Ψιλές ή χοντρές, όλες κατάλληλες

Συχνότερα χρησιμοποιούμε τις ψιλές, γιατί κυριαρχούν στην αγορά, αλλά, αν θέλουμε, μαγειρεύουμε τις χοντρές.

Η βασική συνταγή

Υπολογίζουμε 250 – 300 γρ. φακές (περίπου 3/4 της συσκευασίας των 500 γρ. δηλαδή) για 4 μερίδες. Για τη δοσολογία αυτή χρειαζόμαστε 3 – 4 ποτήρια νερό, ανάλογα με το πόσο βραστερή είναι και πόσο πηχτή ή αραιή θέλουμε τη σούπα μας. Αφήνουμε πρώτα τις φακές να πάρουν μια βράση με το νερό, χαμηλώνουμε στη συνέχεια τη φωτιά και σιγοβράζουμε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σπιτικό ζωμό (ζωμό κότας ή λαχανικών) ή συνδυασμό νερού με ζωμό και λίγο κρασί, αλλά, αν έχουμε μια φακή νόστιμη και σπάνια, προτιμάμε το σκέτο νερό, για να αναδείξουμε τη νοστιμιά της. Βράζουμε τις φακές σε χαμηλή φωτιά, γιατί το έντονο βράσιμο τις τινάζει στα τοιχώματα και στο καπάκι του σκεύους και τις κομματιάζει. Δεν χρειάζονται τόση ταλαιπωρία. Μισοσκεπάζουμε το σκεύος, γιατί οι φακές «φουσκώνουν» και το περιεχόμενο χύνεται έξω. Αλατίζουμε στο τέλος, οπότε και ρίχνουμε το ελαιόλαδο για να πάρουμε τη φρέσκια νοστιμιά του. Οι κλασικές «μυρωδιές» που βάζουμε, η δάφνη και το σκόρδο, μπαίνουν συνήθως μετά την πρώτη βράση, όταν δηλαδή χαμηλώσουμε τη φωτιά και αρχίσει το σιγανό μαγείρεμα. Συνήθως, για ποσότητα 4 μερίδων, αρκούν 3 – 4 καθαρισμένες και χοντροκομμένες σκελίδες σκόρδου και 2 δαφνόφυλλα, φρέσκα ή ξερά. Αν δεν μας αρέσει κάποιο από αυτά τα υλικά, απλώς το αποφεύγουμε.

Βάζουμε ντομάτα

Μπορούμε να βάλουμε φρέσκες τριμμένες ή ντοματάκια κονσέρβας που θα ψιλοκόψουμε ή λίγο πελτέ καλής ποιότητας. Οι ντομάτες από κονσέρβα και ο πελτές μπαίνουν στα μισά του μαγειρέματος, αλλά, αν βάλουμε φρέσκια, θα την προσθέσουμε 10 λεπτά πριν από το τέλος.

Ξίδι και λάδι, κατά το σερβίρισμα

Είναι πολύ συνηθισμένα αρτύματα της σούπας. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε λευκό βαλσαμικό ξίδι, ξίδι από κόκκινο κρασί, ξίδι με μυρωδικά και όποιο άλλο θέλουμε.

Δεν πετάμε το πρώτο νερό…

Γιατί θα χάσουμε το μεγαλύτερο μέρος της νοστιμιάς και της ευωδιάς της φακής. Είναι μύθος ότι η σούπα είναι πιο ελαφριά και εύπεπτη, ενώ πετώντας το πρώτο νερό χάνουμε και σημαντικό μέρος των βιταμινών που περιέχουν οι φακές.

Σούπα κρεμώδης και βελούδινη

Αν θέλουμε, μπορούμε να πολτοποιήσουμε τη σούπα μας μόλις ολοκληρωθεί το μαγείρεμα. Θα χρειαστούμε ένα καλό μπλέντερ ή την πολτοποιούμε στο μούλτι, σε δόσεις. Μετά, την περνάμε από ψιλή σήτα, για βελούδινη υφή. Μια τέτοια σούπα-κρέμα μπορούμε να τη σερβίρουμε ακόμη και σε ένα επίσημο γεύμα, γαρνιρισμένη με υλικά που τονίζουν την γευστική κόντρα της «χωμάτινης» φακής με μια έντονη γεύση: αυγά σολομού ή πάστα λιωμένης αντσούγιας αραιωμένης με ελαιόλαδο ή φιλετάκια καπνιστής πέστροφας. Καλό είναι να έχουμε από την αρχή αποφασίσει αν θα την πολτοποιήσουμε, γιατί θα πρέπει να βάλουμε περισσότερο νερό από τη συνηθισμένη αναλογία, ώστε να μείνει μια ποσότητα περίπου 1 φλιτζανιού για το τέλος, για να αραιώσουμε τον πολτό, αν χρειαστεί. Επίσης, καλό είναι όλα τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά που θα χρησιμοποιήσουμε να τα έχουμε βάλει εξαρχής σε ένα τουλπανάκι, για να τα αφαιρέσουμε εύκολα στο τέλος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΦακές με πράσο και μήλοΦακές με πράσο και μήλο

Ταιριαστά μυρωδικά και μπαχαρικά

Εκτός από τη δάφνη και το σκόρδο, η αμυλώδης υφή και η «γήινη» γεύση της φακής ταιριάζει με ένα πλήθος μεσογειακών ή εξωτικών μπαχαρικών και μυρωδικών, ανάλογα με τα γούστα μας και την εποχή του χρόνου.

Ξερό κρεμμύδι τριμμένο για γλύκα

Για μια δοσολογία 4 μερίδων, μπορούμε να βάλουμε 1 μικρό ξερό κρεμμύδι, που δίνει άλλη γλύκα στις φακές και χυλώνει το ζουμί τους. Αν οι φακές είναι βραστερές και γίνονται γρήγορα, το βάζουμε από την αρχή, ώστε να βοηθήσει στο χύλωμα. Αλλιώς, το βάζουμε μαζί με το σκόρδο.

Θυμάρι, ρίγανη, μαντζουράνα και θρούμπι

Είναι θαυμάσιες επιλογές που ταιριάζουν με τις φακές. Θα βάλουμε είτε 2 – 3 ολόκληρα φρέσκα κλαράκια, περίπου 5 λεπτά πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα, ή 1/2 κουτ. γλυκού ξερά, τριμμένα, στο τελευταίο λεπτό του μαγειρέματος. αποφεύγουμε να τα χρησιμοποιήσουμε όλα μαζί. είναι προτιμότερο να επιλέξουμε ένα από αυτά, μαζί με τη δάφνη. Πετάμε τα φρέσκα κλαδάκια μετά το μαγείρεμα, για να μην πικρίσει το φαγητό.

Δεντρολίβανο και φασκόμηλο

Απογειώνουν με την έντασή τους τις φακές και χρησιμοποιούνται φρέσκα ή ξερά, αλλά με φειδώ, γιατί με τα έντονα αρώματά τους μπορεί να τις ισοπεδώσουν.

Φωτογραφία: Shutterstock

Μάραθος 

Ταιριάζει πολύ με τις φακές και δίνει ανάλαφρο τόνο. Θα τον ρίξουμε προς το τέλος του μαγειρέματος και, αν θέλουμε, ρίχνουμε ολόκληρα τα κλαδάκια που θα πετάξουμε πριν από το σερβίρισμα.

Το φρέσκο κρεμμυδάκι

Στο τέλος του μαγειρέματος μπορεί να μεταμορφώσει ένα πιάτο φακές. Το ρίχνουμε ψιλοκομμένο, μαζί με το σκόρδο και τη δάφνη.

Κύμινο, μπαχάρι, γαρίφαλο και κόλιανδρος

Ταιριάζουν πολύ στις φακές σούπα, ιδιαίτερα αν έχουμε βάλει και ντομάτα. Τα χρησιμοποιούμε όμως με προσοχή, γιατί έχουν έντονο χαρακτήρα.

Πικάντικο τόνο δίνουμε με μπούκοβο, τσίλι και πάπρικα

Αν και οι φακές είναι από τα όσπρια που δεν αγαπούν ιδιαίτερα τις καυτερές νότες. Είναι προτιμότερο να τα ρίξουμε στο σερβίρισμα, στο κάθε πιάτο, παρά στο μαγείρεμα, αφού πολλοί από εμάς δεν αντέχουν τις καυτερές γεύσεις.

5 ταιριαστοί συνδυασμοί με τη φακές σούπα

Πολλά είναι τα λαχανικά και τα άλλα υλικά που μπορούμε να προσθέσουμε στις φακές σούπα, ανάλογα με τις προτιμήσεις μας και την εποχικότητα.

Λαχανικά τουρσί, για το σερβίρισμα

Τα καλής ποιότητας τουρσιά είναι ένας υπέροχος συνδυασμός, χαρίζοντας αντίθεση τόσο στη γεύση όσο και στην υφή. Ποτέ όμως δεν τα βάζουμε στο μαγείρεμα, παρά μόνο στο σερβίρισμα, σε κάθε πιάτο.

Χειμωνιάτικοι βολβοί

Ραπανάκι, καρότο, πατάτα, σελινόριζα, γογγύλια, ταιριάζουν πολύ με τις φακές και μπορούμε να τα σοτάρουμε αρχικά σε λίγο ελαιόλαδο, πριν ρίξουμε τις φακές και το νερό τους, ή να τα ρίξουμε στην αρχή του βρασίματος, για να προλάβουν να μαλακώσουν.

Το καλοκαίρι οι μελιτζάνες και οι πιπεριές κέρατο και Φλωρίνης

Αναδεικνύουν έντονα τις φακές και τις μεταμορφώνουν σε μια νόστιμη καλοκαιρινή σούπα. Σοτάρουμε αρχικά αυτά τα λαχανικά σε λίγο ελαιόλαδο για να απελευθερώσουν τις ευωδιές τους και στη συνέχεια ρίχνουμε το νερό και τις φακές.

Καρότο και σέλινο

Συνηθίζεται αρκετά στις φακές σούπα τους χειμερινούς μήνες. Τα καρότα, σε μέτριες φέτες, τα ρίχνουμε από την αρχή για να μαλακώσουν, αλλά το σέλινο το προσθέτουμε περίπου 15 λεπτά πριν από το τέλος, για να σκορπίσει το έντονο άρωμά του.

Χωριάτικα λουκάνικα, σύγκλινο, μπέικον και άλλα καπνιστά αλλαντικά

Είναι από τους πιο ενδιαφέροντες συνδυασμούς και δημιουργούν ένα χορταστικό πιάτο, ιδιαίτερα για τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Μπορούμε να τα ρίξουμε στα μέσα του μαγειρέματος, ώστε να δώσουν την καπνιστή τους γεύση στο φαγητό, ή μπορούμε να τα ξεροτηγανίσουμε και να τα προσθέσουμε στο τέλος του μαγειρέματος ή στο σερβίρισμα.

Η συνταγή πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 46.

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών