Η εφημερίδα Cincinnati Enquirer δημοσίευσε στις 17 Νοεμβρίου του 1873 ένα άρθρο του συντάκτη της Λευκάδιου Χερν με τίτλο «Οι Άγγλοι και οι Ανθρωποφάγοι». Σε αυτό ο περίφημος Ελληνο-Ιρλανδός συγγραφέας, σχολιάζει τις προσπάθειες των ιεραποστόλων να εκπολιτίσουν τους ανθρωποφάγους των νησιών Φίτζι. «Ακόμη και εάν το δει κανείς ψύχραιμα, οι κάτοικοι των νησιών Φίτζι είναι πολύ αηδιαστικοί, παρά τις τολμηρές προσπάθειες των ιεραποστόλων, πολλοί εκ των οποίων πλήρωσαν την ηρωική τους αλαζονεία με τη μετατροπή τους σε διάφορα πιάτα ποικίλων γεύσεων. Κατά τα φαινόμενα ο χριστιανισμός δεν έκανε μεγάλη εντύπωση στην καρδιά του κανίβαλου». Εάν αναλογιστεί κανείς ότι μόλις εκατόν πενήντα χρόνια πριν το ζητούμενο ήταν να πεισθούν ορισμένοι συνάνθρωποί μας να σταματήσουν να τρώνε ο ένας τον άλλον (στην τοπική γλώσσα ο προς βρώση άνθρωπος λεγόταν «μακρύ γουρούνι»), η πρόσφατη δημόσια συζήτηση για το κατά πόσον πρέπει να τρώμε χταπόδια συνιστά τεράστια πρόοδο.
Προσωπικά με έχει προβληματίσει εδώ και χρόνια το ζήτημα της κατανάλωσης του ευφυούς αυτού μαλακίου, χωρίς όμως να έχω αντίστοιχες αναστολές για τον πολύ ευφυέστερο, π.χ. του σκύλου και της γάτας, χοίρο. Δεν νομίζω όμως ότι είναι κάτι για το οποίο μπορεί να εκφράσει κανείς αντικειμενική άποψη, δεδομένου ότι εμπίπτει στο λατινικό ρητό «de gustibus et coloribus non est disbutandum». Με άλλα λόγια, στον βαθμό που δεν τρώει κάποιος «μακριά γουρούνια» ή/και γενικώς απαγορευμένα/απειλούμενα είδη, δεν μας πέφτει λόγος. Αρκεί βεβαίως να μην εμπίπτει στην κατηγορία των διατροφικών ιεραποστόλων που έχουν σκοπό ζωής να επιβάλλουν τις διαιτολογικές τους επιλογές στους άλλους. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με το να είναι κάποιος vegeterian, vegan, pescatarian, pollotarian, flexitarian ή ό,τι άλλο τον/την φωτίσει ο Θεός, αρκεί να μην προσπαθήσει να με προσηλυτίσει. Ή ακόμη χειρότερα να προωθεί την σέχτα του βιαίως όπως π.χ. κάνουν ορισμένοι ριζοσπάστες χορτοφάγοι επιτιθέμενοι σε κρεοπωλεία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
We are what we drink! Το κρασί και οι σύγχρονοι καταναλωτές του
Ασχέτως όμως του τι τρώει ή δεν τρώει ο καθένας, νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουν ότι η διαχείριση/μεταχείριση των ζώων και των αλιευμάτων πρέπει να γίνεται με τρόπο που εξασφαλίζει ότι δεν θα αισθανθούν πόνο. Ο ίδιος ο Χερν συνέκρινε την απόλυτη βαρβαρότητα του Αμερικανού εκδοροσφαγέα της εποχής («πολλοί κρεατοφάγοι θα προβληματίζονταν με την καθημερινή τους διατροφή εάν γίνονταν μάρτυρες της επιθανάτιας αγωνίας του μοσχαριού») με αυτή του Εβραίου σφαγέα (Shochetim) «ο καθαρός, επιστημονικός και πρωτίστως ανθρώπινος τρόπος θανάτωσης του ζώου [που εφαρμόζει] εξασφαλίζει το τρυφερότερο, φρεσκότερο και υγιεινότερο κρέας».
Στην Ευρώπη το θέμα της προστασίας των ζώων κατά τη σφαγή και τη θανάτωσή τους ρυθμίζεται ήδη από το 1993 με την Οδηγία 93/119/ΕΚ η οποία αντικαταστάθηκε το 2009 από τον Κανονισμό 1009 στον οποίο γίνεται αναφορά και στα ψάρια. H Ελβετία, πρωτοπορώντας, απαγόρευσε το 2018 το βράσιμο ζωντανών αστακών και μαλακοστράκων γενικώς, παρά το ότι οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει ως προς το κατά πόσον αισθάνονται πόνο. Προσωπικά εύχομαι να μην συμβαίνει κάτι τέτοιο γιατί η Soupe d’étrilles (καβουράκια που βράζουν κυριολεκτικά στο ζουμί τους) είναι από τα νοστιμότερα πιάτα που μπορεί να φάει κανείς στη Γαλλία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δεν υπάρχουν μαγικά μυστικά στη μαγειρική, το παν είναι η τεχνική
Σε κάθε περίπτωση η χταποδολογία μπορεί να είναι κατά τη γνώμη μου μεθοδολογικά ατελέσφορη στο πεδίο της ηθικής, έχει όμως αξία στον βαθμό που μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη μεταχείριση των αλιευμάτων. Ο φιλόσοφος Peter Schaber του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, ειδικευμένος σε θέματα αντιμετώπισης των ζώων, πιστεύει ότι το κυριότερο είναι «να μην προκαλείς πόνο (σε αυτά)». Γιατί όπως είχε πει πολλά χρόνια πριν ο αείμνηστος συνάδελφος του, Ιμμάνουελ Καντ «όποιος είναι σκληρός με τα ζώα γίνεται άσπλαχνος και στις σχέσεις του με τους ανθρώπους».
