Παραμονές των Αγίων Πάντων, δηλαδή στις 31 Οκτωβρίου κάθε χρονιάς, οι Άγγλοι, οι Ιρλανδοί, οι Σκωτσέζοι και οι Αμερικανοί γιορτάζουν το Halloween. Η λέξη προήλθε από παραφθορά της φράσης All Hallows’ Eve, που σημαίνει «παραμονή των Αγίων Πάντων». Γύρω από αυτή τη γιορτή υπάρχουν πολλά ωραία έθιμα και συμβολισμοί, αφού οι ρίζες της είναι προχριστιανικές και μάλιστα λένε ότι συνδέεται με τις παγανιστικές και κέλτικες τελετουργίες που αφορούν τον κύκλο της σποράς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γιατί σκαλίζουν κολοκύθες το Halloween;
Εμείς γνωρίζουμε το Halloween κυρίως μέσα από τις αμερικανικές ταινίες όπου βλέπουμε μασκαρεμένα πιτσιρίκια να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για να χτυπήσουν το κουδούνι και να εκφωνήσουν τη χαριτωμένη απειλή «trick or treat?», που σημαίνει «φάρσα ή κέρασμα;». Ο ιδιοκτήτης πάντα ενδίδει και γεμίζει τα σακουλάκια τους με σοκολάτες και άλλα κεράσματα κι έτσι η βραδιά κυλάει αναίμακτα, αλλιώς… Ποιος ξέρει τι θα σκαρώσουν, τι ζημιά θα κάνουν! Το έθιμο του μασκαρέματος σε εμάς θυμίζει φυσικά τις Απόκριες και άλλο που δεν θέλουν τα παιδιά να ντυθούν μασκαράδες δύο φορές τον χρόνο. Ήδη και στην Ελλάδα πολλά πάρτι γενεθλίων που πέφτουν κοντά στο Halloween έχουν υιοθετήσει το έθιμο, ενώ και σε μεγάλες διεθνείς αλυσίδες με ρούχα θα δούμε τέτοια εποχή να πουλάνε στολές.
Μπορεί το έθιμο του «trick or treat» να έγινε γνωστό από το Hollywood, όμως η ιστορία του ξεκινάει από την Ιρλανδία και την Σκωτία του 16ου αιώνα. Οι μασκαράδες εκεί έπρεπε να κερδίσουν την εύνοια του οικοδεσπότη, δίνοντας μια μικρή παράσταση ή απαγγέλοντας ποιήματα κι εκείνος τους πλήρωνε με γλυκά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τι ακριβώς γιορτάζουν οι Αμερικανοί στο Halloween στις 31 Οκτωβρίου;
Η σκαλιστή κολοκύθα Jack-o’-lantern
Άλλο ένα διάσημο σύμβολο του Halloween είναι η σκαλιστή κίτρινη κολοκύθα, την οποία αδειάζουν από τη σάρκα έτσι που να μείνει μόνο το εξωτερικό κέλυφος, πάνω στο οποίο χαράσσουν μάτια, μύτη και στόμα. Στην άδεια πια κολοκύθα που μοιάζει με κεφάλι, βάζουν μικρά κεριά και ρεσό και τη μετατρέπουν σε φανάρι. Τις κολοκύθες-φανάρια τις στολίζουν εντός και εκτός σπιτιού, στις αυλές τους, στα σκαλιά, στον κήπο, στο τζάκι. Το ίδιο έκαναν παλιά και με μεγάλα γογγύλια.
Η διακόσμηση για το Halloween μπορεί να είναι πολύ φαντασμαγορική και το αποτέλεσμα μοναδικό, αν ο νοικοκύρης και η νοικοκυρά έχουν κέφια και σκαλίσουν πολλές κολοκύθες! Αυτές μπορούν να πάρουν διάφορες μορφές. Πολύ συχνά τις σκαλίζουν να έχουν μια έκφραση κακιά και φρικιαστική, με κοφτερά δόντια και μνησίκακο χαμόγελο. Αυτό δεν είναι αταίριαστο με τη φύση του Halloween το οποίο κρύβει κι έναν σκοτεινό πυρήνα. Αυτή τη μέρα συνήθιζαν να λένε τρομακτικές ιστορίες με φαντάσματα. Και ας μην ξεχνάμε και το διάσημο θρίλερ «Halloween» («Η νύχτα με τις μάσκες»).
Οι σκαλιστές κολοκύθες είναι γνωστές και ως Jack-o’-lantern. Έτσι αποκαλούν τις οπτασίες, τα παράξενα παιχνιδίσματα του φωτός, που συναντά κανείς στην αγγλική εξοχή, ιδίως σε βαλτώδεις περιοχές. Άλλοι όμως λένε ότι το όνομα αυτό συνδέεται με τον ιρλανδικό θρύλο του Τσιγκούνη Jack (Stingy Jack), ενός μέθυσου σιδερά ο οποίος παζάρεψε με τον Διάβολο να μην του πάρει την ψυχή και αφού ούτε στον Παράδεισο ούτε στην Κόλαση ήταν δεκτός, καταδικάστηκε να γυρνάει στη γη αιωνίως με μόνο ένα φανάρι από γογγύλι να φωτίζει τον δρόμο του.
Το έθιμο της σκαλιστής κολοκύθας πάντως, ήδη από τον 19ο αιώνα ήταν πολύ διαδεδομένο. Για άλλους οι κολοκύθες αντιπροσώπευαν τα πνεύματα των δικών τους ανθρώπων που είχαν χαθεί, για άλλους ήταν μια προστασία από δαίμονες.
Μήπως η ιστορία του εθίμου σάς άνοιξε την όρεξη να δοκιμάσετε να σκαλίσετε κι εσείς μια κολοκύθα; Ευκαιρία να εξασκηθείτε στη χειροτεχνία… Κι επειδή με έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια, με τη σάρκα που θα αφαιρέσετε, μπορείτε να φτιάξετε και ωραίες συνταγές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τα μυστικά της κολοκύθας
Τι θα χρειαστείτε
Υλικά
- 1 στρογγυλή κίτρινη κολοκύθα στο μέγεθος που θέλετε (ή και περισσότερες – κανείς δεν μας περιορίζει στη μία!)
- 1 μεγάλο κοφτερό μαχαίρι του σεφ
- 1 μικρότερο κοφτερό μαχαίρι με στιβαρή λάμα και μυτερή άκρη
- 1 ανεξίτηλο μαρκαδόρο
- 1 κουτάλι
Υλικά για την απολύμανση (προαιρετικά)
- βαζελίνη
- χλωρίνη
- ξύδι
- ζάχαρη
Τι να προσέξετε
- Τα μαχαίρια σας πρέπει να είναι κοφτερά, γιατί η κολοκύθα είναι… σκληρό καρύδι.
- Η κολοκύθα που θα επιλέξετε πρέπει να είναι καθαρή, λεία, χωρίς χτυπήματα και χωρίς βαθουλώματα. Δεν πρέπει να έχει μαλακώσει σε σημεία, γιατί αυτό σημαίνει ότι έχει αρχίσει να σαπίζει. Το σχήμα της πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο στρογγυλεμένο, αν θέλουμε να πετύχουμε πιο όμορφο αποτέλεσμα.
- Να ξέρετε ότι η σκαλιστή κολοκύθα δεν κρατάει πάνω από 3-4 μέρες. Αρχίζει να σαπίζει και να μυρίζει. Αν θέλετε να την διατηρήσετε λίγο παραπάνω, υπάρχουν κάποιες λύσεις που μπορείτε να εφαρμόσετε. Πιο κάτω, σας γράφουμε αναλυτικά.
Βήμα βήμα το σκάλισμα της κολοκύθας
1. Πλύνετε καλά την κολοκύθα με σφουγγάρι και νερό χωρίς να την αφήσετε να μουλιάσει. Σκουπίστε την πολύ καλά και αφήστε την για λίγο στον αέρα, ώστε να στεγνώσει.
2. Με έναν ανεξίτηλο μαρκαδόρο σχηματίστε δύο τρίγωνα στη θέση των ματιών, ένα ανάποδο τρίγωνο για μύτη και ένα μεγάλο ανοιχτό χαμογελαστό στόμα. Εδώ, τα σχέδια που μπορείτε να κάνετε είναι πολλά. Αν το χέρι σας πιάνει, μπορείτε να φτιάξετε πιο περίτεχνα στόματα, να σχηματίσετε δόντια κ.λπ. Να ξέρετε όμως ότι μετά θα χρειαστεί να τα κόψετε με μαχαίρι και η κολοκύθα είναι πολύ σκληρή, επομένως καλό είναι να αποφύγετε τις πολλές στρογγυλάδες (πιστέψτε μας είναι πολύ δύσκολο να κόψετε τέλεια στρογγυλά μάτια!).
3. Με ένα μεγάλο μαχαίρι κόβετε τώρα ένα καπάκι από την κολοκύθα, δηλαδή μία φέτα από το πάνω μέρος. Υπολογίζετε να κόψετε το καπάκι σε ένα σημείο που να αφήνει ένα ικανό άνοιγμα ώστε από εκεί να μπορέσετε να αδειάσετε την κολοκύθα. Δεν πρέπει δηλαδή να το κόψετε πολύ ψηλά, όπου το άνοιγμα είναι στενό. Ούτε όμως κοντά στο κέντρο της κολοκύθας, γιατί θα καταστρέψετε το πρόσωπο.
4. Καθαρίστε και ισιώστε το εσωτερικό μέρος του καπακιού. Το καπάκι θα το χρειαστείτε στο τέλος για να καπακώσετε ξανά την κολοκύθα. Αν έχει κοτσάνι, μην το αφαιρέσετε!
5. Με ένα κουτάλι ή με το χέρι σας αδειάζετε από το εσωτερικό της κολοκύθας τις ίνες με τα σπόρια (Tip: Με τα σπόρια μπορείτε να φτιάξετε σπιτικό πασατέμπο! Ξεχωρίζετε τους κολοκυθόσπορους, τους καθαρίζετε καλά από τις ίνες, τους πλένετε, τους στεγνώνετε και τους ραντίζετε με 3 κουτ. σούπας ελαιόλαδο. Τους αλατίζετε, προσθέτετε, αν θέλετε, και πάπρικα ή άλλο μπαχαρικό της αρεσκείας σας, και τους ψήνετε στον φούρνο στους 190°C για 15-20 λεπτά).
6. Έπειτα με το κουτάλι σκάβετε σιγά σιγά την σάρκα της κολοκύθας και την αφαιρείτε. Προσπαθείτε να αδειάσετε όσο πιο πολύ σάρκα μπορείτε, ώστε να λεπτύνετε αρκετά τα τοιχώματα αλλά προσέχοντας να μην τα σπάσετε ή τα τρυπήσετε. Αυτό είναι το πιο κουραστικό σημείο όλης της διαδικασίας, αλλά τουλάχιστον θα έχετε διπλό όφελος. Με τη σάρκα μπορείτε να φτιάξετε πολλές ωραίες συνταγές ή μπορείτε να τη διατηρήσετε στο ψυγείο ή στην κατάψυξη για άλλη χρήση (μάθετε εδώ πώς θα τη διατηρήσετε σωστά).
7. Μετά το άδειασμα της κολοκύθας, αρχίζει το δημιουργικό κομμάτι. Πάρτε το μικρότερο, κοφτερό και μυτερό μαχαίρι και κόψτε τα σχήματα που κάνατε με το μαρκαδόρο πάνω στον φλοιό. Βοηθάει να μπήγετε πρώτα το μαχαίρι πάνω στη γραμμή και μετά να πριονίζετε σιγά σιγά. Μετά το βγάζετε, το μπήγετε σε άλλο σημείο του σχεδίου κ.ο.κ. Αφού κόψετε τα σχήματα γύρω γύρω, αφαιρείτε και πετάτε τα κομμάτια του φλοιού και θα δείτε να σχηματίζεται το πρόσωπο. Δύο τρύπες για μάτια, μία για μύτη, κι ένα μεγάλο στόμα. Μπράβο, τα καταφέρατε!
8. Τα στάδια 8-10 είναι προαιρετικά και βοηθούν να διατηρηθεί η κολοκύθα για περισσότερες μέρες, αφού κανονικά δεν αντέχει πάνω από 3-4. Ομολογώ όμως ότι είναι αρκετά μπελαλίδικη διαδικασία και προσωπικά μου κακοφαίνεται η χρήση χημικών υλικών όπως είναι η χλωρίνη σε ένα κατά τα άλλα τόσο ωραίο φυσικό στολίδι. Εν πάσει περιπτώσει, αν θέλετε να το δοκιμάσετε, η διαδικασία είναι η εξής: Γεμίστε μια λεκάνη ή άλλο δοχείο που να χωράει την κολοκύθα με νερό και προσθέστε χλωρίνη (2 κουτ. γλυκού ανά 4 λίτρα). Βυθίστε μέσα την κολοκύθα και αφήστε το για 8 ώρες (ή όλη τη νύχτα).
9. Βγάλτε την κολοκύθα και αφήστε την να στεγνώσει στον αέρα. Σε ένα βάζο αναμείξτε 2 κουτ. σούπας άσπρο ξύδι, 2 κουτ. σούπας ζάχαρη, 1/2 κουταλάκι του γλυκού χλωρίνη και 1 λίτρο ζεστό νερό. Με αυτό ψεκάστε την κολοκύθα πολύ καλά μέσα και έξω. Με αυτό το σπρέι μπορείτε να την ψεκάζετε συχνά για να αποτρέψετε την ανάπτυξη μούχλας.
10. Τέλος, αλείψτε με βαζελίνη τις οπές που κάνατε στην κολοκύθα και το χείλος, εκεί δηλαδή όπου πέρασε το μαχαίρι. Αυτό βοηθάει να μην ζαρώσει.
Η κολοκύθα είναι έτοιμη! Βάλτε μέσα μικρά κεριά ή ρεσώ και στολίστε την. Το βράδυ καλό είναι να την φυλάξετε στο ψυγείο ή σε κρύο μέρος για να διατηρηθεί περισσότερο.
