Οι επεμβάσεις της Περιφέρειας Ηπείρου στον άνω ρουν του Λούρου μπορεί να οδήγησαν στην εξαφάνιση του μοναδικού ενδημικού είδους πέστροφας της Ελλάδας. Το εφιαλτικό αυτό ενδεχόμενο ερευνούν την περίοδο αυτή ειδικοί, καθώς με τα «αντιπλημμυρικά έργα» της Περιφέρειας καταστράφηκε ολόκληρη η περιοχή όπου ζει το κρισίμως κινδυνεύον αυτό είδος και μάλιστα την περίοδο της αναπαραγωγής του. Από την πλευρά της η Περιφέρεια υποστηρίζει ότι τα έργα έγιναν χωρίς αδειοδότηση επειδή η περιοχή είχε κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ότι τα νεκρά ψάρια που εντοπίστηκαν προέρχονται από ένα από τα πολλά παράνομα ιχθυοτροφεία στον Λούρο, τα οποία η Περιφέρεια… προσπαθεί να αδειοδοτηθούν.
Η υπόθεση της καταστροφής στον Λούρο μοιάζει να έχει βγει από τη δεκαετία του ’80. «Στις αρχές Νοεμβρίου μας ειδοποίησαν πολίτες ότι είχε κοπεί η ροή του ποταμού και η κοίτη και οι όχθες του είχαν ισοπεδωθεί», λέει ο δήμαρχος Δωδώνης, Χρήστος Ντακαλέτσης. «Το εύρος της ζημιάς ήταν πολύ μεγάλο και σε μεγάλο μήκος. Το πρόβλημα δεν ήταν η ροή του ποταμού, που ήδη αποκαταστάθηκε μετά τις βροχοπτώσεις του Σαββατοκύριακου. Το θέμα είναι τι ζημιά προκλήθηκε στην ιχθυοπανίδα και ιδίως σε ένα είδος πέστροφας που ζει μόνο στο συγκεκριμένο κομμάτι του Λούρου και πουθενά αλλού στον κόσμο».
Μετά τις καταγγελίες του δήμου, την περιοχή επισκέφθηκαν κλιμάκια των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και της Μονάδας Ηπείρου του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), καθώς η ενδημική πέστροφα (Salmo lurosensis) είναι είδος κρισίμως κινδυνεύον. Εκτός από τη διακοπή της ροής του ποταμού σε μήκος 8 χιλιομέτρων, οι επιστήμονες κατέγραψαν «εκτεταμένες παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν τοποθέτηση ογκόλιθων στα πλαϊνά της κοίτης, διάνοιξη της κοίτης κατά τμήματα, απομάκρυνση νησίδων και φερτών από την κοίτη και ισοπέδωσή της σε κάποια σημεία». Οπως επισημαίνουν, «σε όλο το μήκος του ποταμού όπου έχουν γίνει έργα παρατηρήθηκε σημαντική αλλοίωση του ποτάμιου οικοσυστήματος, με αποτέλεσμα την απώλεια των ενδιαιτημάτων της υδροχαρούς βλάστησης και της πανίδας του ποταμού».
Οι επιστήμονες δεν εντόπισαν ανάμεσα στα νεκρά ψάρια άτομα από την ενδημική πέστροφα του Λούρου. Εκφράζουν όμως μια ιδιαίτερα ανησυχητική εκτίμηση: «Σημειώνεται ότι διανύουμε την περίοδο αναπαραγωγής της ενδημικής πέστροφας του Λούρου και επομένως αν υπήρχαν ενδιαιτήματα αναπαραγωγής του συγκεκριμένου είδους στην περιοχή παρεμβάσεων στην κοίτη του ποταμού, αυτά πλέον δεν υφίστανται, χωρίς προφανώς να είναι γνωστές οι επιπτώσεις στη διατήρηση του είδους».
Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και κλιμάκιο του ΟΦΥΠΕΚΑ διαπίστωσαν εκτεταμένη καταστροφή σε περιοχή όπου ζει ενδημικό είδος – «Απομακρύναμε πεσμένα δένδρα από τις όχθες», απαντάει η Περιφέρεια Ηπείρου.
«Ο Λούρος είναι ουσιαστικά χωρισμένος σε δύο τμήματα εξαιτίας ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ. Αυτό σημαίνει ότι τα ψάρια δεν κινούνται ελεύθερα ανάμεσα στα δύο τμήματα. Στον άνω ρου του ποταμού βρίσκεται το ενδιαίτημα της Salmo lurosensis, που ζει μόνο εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο», εξηγεί η Ανθή Οικονόμου, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων του ΕΛΚΕΘΕ, η οποία εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στην ιχθυοπανίδα του Λούρου. «Το είδος αυτό κρύβεται, τρέφεται και αναπαράγεται κάτω από τις ρίζες των δένδρων που βρίσκονται δίπλα στο νερό. Επομένως, αυτή τη στιγμή καταστράφηκε το καταφύγιό του και επιπλέον επειδή δεν υπάρχει σκίαση από τα δένδρα στο ποτάμι, η θερμοκρασία του νερού αυξάνεται και αυτό αποτελεί κίνδυνο για την επιβίωση του είδους. Επίσης αυτή είναι η περίοδος αναπαραγωγής της πέστροφας: σαρώνοντας τον πυθμένα με μηχανήματα, κατάστρεψαν όλα τα αυγά, τον γόνο, αλλά και όλη την κοινότητα των ειδών με τα οποία τρέφεται η πέστροφα. Είναι το χειρότερο που μπορείς να κάνεις σε ένα είδος που ζει μόλις σε 30 χλμ. ποταμού και πουθενά αλλού».
« Έκτακτη ανάγκη »
Από την πλευρά της η Περιφέρεια Ηπείρου υποστηρίζει… ότι τίποτα από όλα αυτά δεν έχει συμβεί. «Οι επεμβάσεις έγιναν χωρίς άδεια γιατί η περιοχή έχει κηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη. Απομακρύναμε πεσμένα δένδρα από τις όχθες. Αν δεν το κάναμε τώρα, θα πνίγονταν μετά τα χωριά της περιοχής», υποστηρίζει ο περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης. «Νερό δεν είχε το ποτάμι λόγω ανομβρίας. Το μόνο που για μένα έγινε λάθος είναι ότι υπάρχουν πολλά ιχθυοτροφεία που παίρνουν νερό από το ποτάμι. Δεν έχουν άδεια, κοιτάμε να βρούμε μια λύση γιατί σεβόμαστε το ψωμί που τρώει ο κόσμος. Οταν λυθεί το θέμα με τα ιχθυοτροφεία, θα μπορέσουμε να κάνουμε μια μελέτη για τον Λούρο».
Μέχρι στιγμής η Περιφέρεια έχει αναθέσει απευθείας τέσσερις συμβάσεις για παρεμβάσεις στον Λούρο, όλες με το ίδιο αιτιολογικό. Ερωτώμενος αν συνυπολογίστηκε η ενδημική πέστροφα κατά τον προσδιορισμό των εργασιών, ο κ. Καχριμάνης απαντά αρνητικά. «Ζήτησα να μου δώσουν πέστροφες να βάλουμε στα ποτάμια. Εμείς τις προστατεύουμε και όχι ο ΟΦΥΠΕΚΑ, που δεν είχε και αρμοδιότητα να επέμβει».
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/
