Δύο ημέρες δεν φτάνουν για να γνωρίσεις το Μεσολόγγι σε όλη του την ομορφιά και τη λεπτομέρεια, είναι όμως αρκετές για να πάρεις μια χαρακτηριστική γεύση της γοητείας του.
Είχαμε πρόσφατα την ευκαιρία να μάθουμε τα πιο συναρπαστικά του μυστικά, μέσα από την ξενάγησή μας από την ομάδα Messolonghi by locals, μια πρωτοβουλία ομάδας νέων Μεσολογγιτών που ξεκίνησε το 2018. Πρόκειται για Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό που γεννήθηκε από την επιθυμία των μελών του να ενισχύσουν την τοπική κοινότητα του Μεσολογγίου μέσω της συμμετοχικής χαρτογράφησης της πόλης τους και πολιτιστικών διαδρομών και δράσεων. «Αποφασίσαμε με παραμείνουμε ή να επιστρέψουμε στη γενέτειρά μας, το Μεσολόγγι, και να δράσουμε εδώ σε μια περίοδο που η κοινωνική και οικονομική κρίση αύξησε τον αριθμό των νέων που φεύγουν και διαμόρφωσε ένα κλίμα εσωστρέφειας και αδράνειας στην τοπική κοινότητα», εξηγεί το μέλος της ομάδας, Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος. Στο διώροφο πέτρινο κτίριο που στεγάζεται η ομάδα Mesolonghi by locals πραγματοποιούνται δράσεις για παιδιά και ενηλίκους, ντόπιους και επισκέπτες, εκτίθενται έργα τέχνης ντόπιων καλλιτεχνών (υπέροχες οι ξύλινες μακέτες παρατηρητηρίων πτηνών σε σχήμα πουλιών) και ο κάθε επισκέπτης μπορεί να πάρει πληροφορίες, οδηγίες και tips για τα πιο ενδιαφέροντα κρυμμένα μυστικά της πόλης και να συμμετέχει σε οργανωμένες ξεναγήσεις με πολιτιστικό, περιβαλλοντικό και γαστρονομικό ενδιαφέρον, βιωματικές και διαδραστικές, έξω από τα συνηθισμένα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κως: Η γαστρονομική άνοδος του νησιού σε 10 στάσεις
Τα νέα παιδιά που απαρτίζουν την ομάδα και ολοφάνερα αγαπούν και σέβονται τον τόπο τους οργανώνουν βιωματικές ξεναγήσεις, προτείνουν οικοτουριστικά καταλύματα για διαμονή και ψαροταβέρνες για γνήσιο ντόπιο φαγητό με φρέσκο ψάρι και γενικώς συνδέουν τους ντόπιους αγρότες και επαγγελματίες σε ένα δημιουργικό δίκτυο, με τρόπο που συγκινεί και συναρπάζει τον επισκέπτη και παράλληλα ωφελεί την τοπική κοινωνία και οικονομία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δοκιμάσαμε όλα τα ελληνικά αυγοτάραχα!
Στον Κήπο των Ηρώων
Το Μεσολόγγι είναι μια ήσυχη πόλη αλλά στη βόρεια πλευρά της, στον Κήπο των Ηρώων, σε τυλίγει μια σπάνια γαλήνη και ηρεμία. Τόπος τεράστιου ιστορικού ενδιαφέροντος, ο Κήπος των Ηρώων είναι μια έκταση περίπου 4 στρεμμάτων όπου δεσπόζουν το Μνημείο του Μάρκου Μπότσαρη (αντίγραφο του Γ. Μπονάκου από τον Γάλλο γλύπτη David d’ Angers) και ο ανδριάντας του Λόρδου Βύρωνα, έργο του Γ. Βιτάλη. Είναι δύο μόνο από τα περίπου 70 μνημεία Ελλήνων και Φιλελλήνων, σταυρούς και ανδριάντες των πεσόντων υπέρ της ανεξαρτησίας του Μεσολογγίου, πολλά από τα οποία είναι έργα τεράστιας καλλιτεχνικής αξίας. Η ξενάγηση γίνεται από τον διπλωματούχο ξεναγό Γιώργο Αποστολάκο και μένει αξέχαστη χάρη στις γνώσεις και τις άγνωστες λεπτομέρειες που αφηγείται, όπως για παράδειγμα ότι το Μεσολόγγι, που ανακηρύχθηκε Ιερά Πόλις το 1937, είναι μία από τις μόλις δύο πόλεις στον κόσμο με αυτό τον τίτλο, μαζί με το Λος Άλαμος των ΗΠΑ (Los Alamos Ηoly Land), για μη θρησκευτικούς λόγους.
«Βίωσε το Μεσολόγγι»
Η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού είναι από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες της Μεσογείου. Εκτείνεται σε περίπου 2.500 εκτάρια και καταλαμβάνει ένα παραλιακό μέτωπο μήκους 50 χιλιομέτρων. Χιλιάδες χρόνια τώρα συμβιώνουν εδώ άνθρωποι, πτηνά και ψάρια σε ένα σύνολο ενιαίο και αλληλοεξαρτώμενο. Είναι ένα οικοσύστημα σπάνιο αλλά και εύθραυστο. Η γνωριμία του επισκέπτη με αυτή τη μορφή συμβίωσης είναι ο στόχος της ξενάγησης «Βίωσε το Μεσολόγγι», μια από τις πιο συναρπαστικές εμπειρίες στη λιμνοθάλασσα, που σχεδίασε η ομάδα Messolonghi by Locals. Είναι μια κυκλική ημερήσια ξενάγηση που ξεκινά με ωριαία βαρκάδα στην Κλείσοβα, μέσα σε γαΐτα, ένα από τα πανάρχαια αλιευτικά σκάφη χωρίς καρίνα, ιδανική για πλεύση στα αβαθή νερά της λιμνοθάλασσας, το μέγιστο βάθος της οποία δεν ξεπερνά τα 1,80μ. Όλες τις πληροφορίες για το γεωλογικό σχηματισμό της λιμνοθάλασσας, τα εκατοντάδες είδη πτηνών και ψαριών και τους τρόπους αλιείας στην περιοχή τις δίνει θαυμάσια εν πλω η γεωλόγος περιβαλλοντολόγος, Σισία Ρούσση, συνεργάτιδα της ομάδας, αλλά και ο πρόεδρος του μικρού, τοπικού Αλιευτικού Συνεταιρισμού «Αναγέννηση», Αριστείδης Μαντζουράτος. Εκείνος ήταν που μας έδειξε πώς κατασκευάζονται με πασσάλους οι δεξαμενές όπου τρέφονται τα ψάρια με τα φυσικά υλικά του θρεπτικού και λασπώδους βυθού, πώς ψαρεύονται και ποια σκάφη χρησιμοποιούνται για τα αβαθή νερά της λιμνοθάλασσας: γαΐτες και πριάρια με δίχτυ σταφνοκάρι.
Κέφαλοι σε χίλια δυο μαγειρέματα!
Η πιο σημαντική συνεισφορά του Αλιευτικού Συνεταιρισμού «Αναγέννηση» είναι η απόδοση της πιστοποίησης ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) στο αυγοτάραχο Μεσολογγίου, που προέρχεται από επεξεργασία των αυγών του θηλυκού κέφαλου, της μπάφας. Το μόνο αυγοτάραχο Μεσολογγίου με πιστοποίηση ΠΟΠ είναι αυτό που παρασκευάζεται από τον Αλιευτικό Συνεταιρισμό.
Ο κέφαλος και τα πάμπολλα είδη του είναι ψάρι που οι ψαράδες της λιμνοθάλασσας μαγειρεύουν με πολλούς τρόπους. Μετά την ξενάγηση με τη βαρκάδα, είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε μερικά από τα πιάτα αυτά, που μαγείρεψαν οι γυναίκες των ψαράδων, πάνω στις «πελάδες», τα διβάρια, τις ξύλινες κατασκευές-κατοικίες και εργαστήρια των αλιέων, που στηρίζονται πάνω από τα αβαθή νερά με χοντρούς ξύλινους πασσάλους. Εκεί οι ψαράδες και οι οικογένειές τους ζουν και εργάζονται την εποχή που γίνεται το ψάρεμα και πάστωμα του κέφαλου αλλά και η παρασκευή του αυγοτάραχου.
Η εμπειρία που ζήσαμε εκεί μας ενθουσίασε. Πρώτα-πρώτα, φτιάξαμε εμείς οι ίδιοι το μεζέ μας με παστό κέφαλο: με «δάσκαλο» τον Αριστείδη Μαντζουράτο και τους συναδέλφους του που στο μεταξύ είχαν παστώσει κεφαλόπουλα για 24 ώρες σε ντόπιο θαλασσινό, χοντρό αλάτι, φορέσαμε γάντια, πήραμε μαχαιράκια και μάθαμε πώς να φιλετάρουμε τα παστά κεφαλόπουλα. Αδέξια στην αρχή, πετυχημένα στη συνέχεια, καταφέραμε να φτιάξουμε ο καθένας το μεζέ του που στη συνέχεια σερβιρίστηκε στο στρωμένο τραπέζι στον εξώστη της πελάδας, και τον απολαύσαμε με ντόπιο ούζο Τρικενέ. Οι γυναίκες των ψαράδων μαγείρεψαν κέφαλο στιφάδο απίθανης νοστιμιάς, έψησαν κέφαλους στα κάρβουνα, μαγείρεψαν επίσης τα νοστιμότατα μπλε καβούρια, ζύμωσαν ντόπια τυρόπιτα και συνόδεψαν το πλούσιο τραπέζι μας με χορταστική χωριάτικη σαλάτα. Η εμπειρία ενός τέτοιου δείπνο, το σούρουπο, στην απόλυτη υδάτινη γαλήνη της λιμνοθάλασσας, ήταν μοναδική και ανοιχτή για όλους, μέσα από την ξενάγηση της ομάδας Messolonghi by locals.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑυγοτάραχο: Τι είναι, πώς το τρώμε, τι προσέχουμε όταν αγοράζουμε
Κι άλλες δραστηριότητες!
Οι εμπειρίες δεν τελειώνουν εδώ: την επόμενη ημέρα πήραμε μια ιδέα για τον αλιευτικό τουρισμό και το πώς ξεκίνησε να αναπτύσσεται δειλά-δειλά στην περιοχή. Στο λιμάνι του Μεσολογγίου, ανεβήκαμε στο καΐκι της οικογένειας Καπουρδέλη. Μπαμπάς και κόρη υποδέχονται τους επισκέπτες με ψάρεμα στα ανοιχτά και μαγείρεμα της ψαριάς με γκαζιέρα. Πάνω στο σκάφος λοιπόν θα δοκιμάσετε το ντόπιο «σαβόρο» με τα ψάρια τηγανισμένα και σερβιρισμένα σε ντοματένια σάλτσα με ξίδι, πελτέ και σκόρδο.
Κι άλλες δραστηριότητες
Το εκπληκτικής ομορφιάς πανοραμικό τοπίο του Μεσολογγίου με την λιμνοθάλασσα να απλώνεται στα πόδια σου και τη θέα στις εκβολές του Αχελώου, το απολαμβάνεις με την (εύκολη) ανάβαση στο κάστρο της αρχαίας Πλευρώνας. Εκεί θα παρακολουθήσετε και θερινές θεατρικές παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο ανάμεσα στα χαλάσματα, που αποκαταστάθηκε πλήρως μόλις τον Αύγουστο του 2023.
Μην αμελήσετε και μια επίσκεψη στο Μουσείο Άλατος και την ζωηρή ξενάγηση από την διευθύντριά του, Δέσποινα Κανελλή. Όλη η ιστορία των αλυκών και των αλυκάρηδων του Μεσολογγίου παρουσιάζεται μέσα από πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό. Σπάνια είναι και η συλλογή από κρυστάλλους αλατιού από κάθε γωνιά του πλανήτη αλλά και η απίθανη συλλογή από… αλατιέρες, κάθε ηλικίας, υλικού, τεχνικής και μόδας.
Το Μεσολόγγι είναι μια εμπειρία πολύμορφη και συναρπαστική, που αξίζει να την ζήσουμε για το γαστρονομικό, το περιβαλλοντικό, το οικολογικό, το ιστορικό και το πολιτισμικό ενδιαφέρον της. Ο τρόπος που επέλεξαν οι τοπικοί φορείς μέσω της ομάδας Messolonghi by locals είναι η πιο ήπια για το περιβάλλον και τους κατοίκους βιωματική μορφή αυτής της εμπειρίας, που απευθύνεται στον ευαισθητοποιημένο αλλά και ψαγμένο επισκέπτη-ταξιδιώτη και όχι στον τυπικό τουρίστα.
Χρήσιμες πληροφορίες
Για να κλείσετε θέση σε κάποια από τις δράσεις και δραστηριότητες με το Messolonghi by locals:
www.messolonghibylocals.com, Τ/ 26313-02.048
Για διαμονή σε οικοτουριστικό κατάλυμα Socrates Organic Village:
www.socratesorganicvillage.gr
Για επίσκεψη στο Μουσείο Άλατος:
www.saltmuseum.gr
