Στην Εστία, άτομα με νοητική αναπηρία μαθαίνουν να φτιάχνουν πεντανόστιμα προϊόντα

Άλλοι απλώνουν σε ταψιά τις φρέσκες χυλοπίτες. Πιο πέρα μια μικρότερη ομάδα έχει αναλάβει το ζύγισμα και τη συσκευασία των ζυμαρικών ενώ οι στοίβες από φρέσκα πορτοκάλια στον κεντρικό πάγκο θα γίνουν αργότερα μαρμελάδα. Βρισκόμαστε στην Εστία, ένα κέντρο κοινωνικής φροντίδας ατόμων με νοητική υστέρηση στο Νέο Ψυχικό που, μεταξύ άλλων, παρέχει υπηρεσίες επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης, δηλαδή εργαστήρια το περιεχόμενο των οποίων ποικίλλει, από πληροφορική μέχρι βιβλιοδεσία. Σταθερά, όμως, ανάμεσα στα πιο δημοφιλή είναι εκείνα που σχετίζονται με το φαγητό. «Είμαστε σίγουρα το πιο ζωηρό εργαστήριο, ακουγόμαστε πολύ κάθε μέρα!», λέει ο Κώστας Στρούμπος, εργοθεραπευτής που «τρέχει» το εργαστήριο παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων. Εκεί, οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν να φτιάχνουν χυλοπίτες, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού ενώ παράλληλα αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους. Την ίδια ώρα, έναν όροφο κάτω, εκτυλίσσεται το εργαστήριο ζαχαροπλαστικής όπου μια άλλη ομάδα ετοιμάζει, κόβει και πλάθει το ζυμάρι για τα πεντανόστιμα κουλούρια που μοσχοβολάνε βούτυρο.

«Οι ωφελούμενοι της Εστίας είναι άτομα με ελαφριά ή μέτρια νοητική αναπηρία και σύνδρομο Down, ηλικίας από 15 έως 50 ετών περίπου», εξηγεί η υπεύθυνη Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Μαρία Ζαμπέρτση. «Όταν πρωτοέρχονται, γίνεται μια αξιολόγηση και, ανάλογα με τις επιθυμίες και τις δεξιότητες του, ο καθένας αποφασίζει σε ποιο εργαστήριο θέλει να ενταχθεί. Σε καθένα από αυτά έχουμε ένα σχέδιο δράσης, δεξιότητες που θέλουμε να αναπτύξουμε, οι οποίες κάθε χρόνο επαναξιολογούνται», περιγράφει η ίδια.

Στο φωτεινό και σύγχρονα εξοπλισμένο εργαστήριο ζαχαροπλαστικής και αρτοσκευασμάτων οι εκπαιδευόμενοι φοράνε τις ποδιές τους, σηκώνουν μανίκια και αναλαμβάνουν δράση γύρω από μεγάλους πάγκους εργασίας, τρόλεϊ δίσκων και στόφες. Κουλουράκια πορτοκαλιού, κανέλας ή κρασιού, κριτσίνια και τσουρέκια, είναι μερικά απ’ όσα φτιάχνουν καθημερινά, χρησιμοποιώντας καλά υλικά και καθόλου συντηρητικά. Τα προϊόντα διαθέτουν στη συνέχεια στο πωλητήριο της Εστίας. Οι ίδιοι εκπαιδευόμενοι φροντίζουν επίσης για το πρωινό γεύμα όλων των ωφελούμενων του κέντρου, αλλά και των εκπαιδευτών και όλου του υπόλοιπου προσωπικού. «Σε αυτό το εργαστήριο έχουμε ρόλους και ο καθένας αναλαμβάνει και από μια δουλειά. Η Στέλλα, για παράδειγμα, ξεκινάει κάθε πρωί στο τηλεφωνικό κέντρο και δέχεται παραγγελίες. Καταγράφει τον αριθμό των πρωινών που θα χρειαστούν και τον μεταφέρει στους υπόλοιπους πριν ξεκινήσουν την προετοιμασία», συνεχίζει η κ. Ζαμπέρτση. Ανάλογα με τη μέρα, θα πετύχεις μηλόπιτες, κρουασάν, λουκανικόπιτες, πίτσες, τυρόψωμα και άλλες λιχουδιές να βγαίνουν ζεστές-ζεστές από τον φούρνο του εργαστηρίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΣτις κουζίνες δύο Αφρικανών γυναικών της Αθήνας «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το φαγητό. Οι περισσότεροι το περιμένουν πώς και πώς το μάθημα» λέει ο Κώστας Στρούμπος. «Αυτό έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με το κομμάτι της παραγωγής, με την αυτοπεποίθηση και την ικανοποίηση που φέρνει στους εκπαιδευόμενους το γεγονός ότι φτιάχνουν κάτι δικό τους, κάτι χειροπιαστό», συνεχίζει. «Πολύ σημαντικό είναι εδώ και το δικαίωμα της επιλογής. Οι εκπαιδευόμενοι έχουν διαλέξει οι ίδιοι το αντικείμενο τους», συμπληρώνει η Μαρία Ζαμπέρτση. Μία από αυτούς είναι η Ρούλα, η οποία συμμετέχει στο εργαστήριο παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων τα τελευταία 17 χρόνια και όχι μόνο δεν το βαριέται αλλά δεν το αλλάζει με τίποτα. Μία άλλη, η Χρύσα, επίσης από τις πιο «παλιές» του εργαστηρίου, ξέρει πολύ καλά τα κατατόπια και χαίρεται να βοηθά όσο μπορεί τους γύρω της. «Όταν ξεκίνησα πριν από ένα χρόνο στην Εστία είχα πολλή βοήθεια από όλο το τμήμα. Ειδικά η Χρύσα είναι το δεξί μου χέρι! Με βοήθησε τόσο με πρακτικά θέματα –ήξερε πού είναι τα πάντα και μου έφερνε ό,τι χρειαζόμουν– αλλά και, μέχρι να μάθω και εγώ τους χαρακτήρες των υπολοίπων, με βοήθησε να προσαρμοστώ και εγώ πολύ πιο γρήγορα και να μπω στην ομάδα», λέει ο εκπαιδευτής κ. Στρούμπος.

Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, διαφορετικά άτομα ασχολούνται με διαφορετικά κομμάτια της προετοιμασίας αλλά ταυτόχρονα συνεργάζονται. Ο ρυθμός και ο τρόπος προσέγγισης και ανάπτυξης των δεξιοτήτων είναι διαφορετικός για τον καθένα. «Προσπαθούμε να δουλέψουμε δεξιότητες λεπτής κινητικότητας (είναι η ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί με επιδεξιότητα, ακρίβεια και συντονισμένο έλεγχο μικρές μυικές ομάδες των χεριών όπως είναι η παλάμη και τα δάχτυλα), όπως το ξεφλούδισμα των φρούτων ή το κούμπωμα των κουμπιών της ποδιάς για παράδειγμα, όπως επίσης τον συντονισμό αλλά και τις κοινωνικές δεξιότητες. Και όντως αναπτύσσονται πολύ ωραίες σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευόμενων, ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλον, τηλεφωνιούνται και συναντιούνται και εκτός Εστίας», λέει ο Κώστας Στρούμπος.

Οι περισσότεροι από τους εκπαιδευόμενους απολαμβάνουν να εκπληρώνουν επαναλαμβανόμενα καθήκοντα, όπως το να ξεφλουδίζουν τα πορτοκάλια ή να πλάθουν τη ζύμη για τα κουλούρια. Πολλοί άνθρωποι με νοητική αναπηρία βρίσκουν τέτοιες επαναληπτικές διαδικασίες αρκετά «θεραπευτικές» και μπορούν πραγματικά να τις φέρουν εις πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο – με συνέπεια και εξαιρετική αφοσίωση. «Κάποιοι μπορεί να είναι πιο αργοί, κάποιοι πιο γρήγοροι, αλλά είναι σταθεροί, δεν παρεκκλίνουν. Και το κάνουν με ακρίβεια. Ό,τι μαθαίνουν το μαθαίνουν κατά γράμμα, δεν το ξεχνούν ποτέ. Είναι εντυπωσιακό πόσο μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα πράγμα. Είναι χαρακτηριστικό της νοητικής υστέρησης αυτό, ότι το άτομο μαθαίνει βήμα-βήμα, κάνει ένα task analysis σε μια διαδικασία και, από τη στιγμή που μάθει κάτι, μπορεί να το επαναλαμβάνει τέλεια», εξηγεί η κ. Ζαμπέρτση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΟι καλύτεροι φούρνοι στην Αθήνα Ο 25χρονος Ανέστης συμμετέχει τα τελευταία έξι χρόνια στο εργαστήριο ζαχαροπλαστικής και αρτοσκευασμάτων. Και στο σπίτι του όμως του αρέσει να ασχολείται με τη μαγειρική και να φτιάχνει το αγαπημένο του φαγητό (μακαρόνια με κιμά) ή να ψάχνει στο Facebook για καινούργιες συνταγές. Η Ελευθερία μένει με άλλα τρία άτομα σε μία από τις στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης της Εστίας, κατοικίες με ιδιωτικούς και κάποιους κοινόχρηστους χώρους και 24ωρη πρόσβαση σε εξειδικευμένο προσωπικό. Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι της Εστίας, η υποστηριζόμενη διαβίωση «βοηθά τα άτομα με νοητική υστέρηση να ζήσουν μια αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή, έχοντας το δικό τους σπίτι, συμμετέχοντας ενεργά και ουσιαστικά στην καθημερινότητά τους και τη λήψη αποφάσεων, κάνοντας τις δικές τους επιλογές, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ενηλικιωθούν, όπως όλοι μας».

Το επόμενο σημαντικό βήμα προς την ανεξαρτησία, την ορατότητα και την ένταξη είναι η πρόσβαση στην αγορά εργασίας. «Είναι ένας από τους στόχους μας η επαγγελματική αποκατάσταση των εκπαιδευόμενων. Θα ανακουφίσει πάρα πολύ και τα ίδια τα άτομα και τις οικογένειές τους. Θα τους βοηθήσει να εξελιχθούν, να πάνε ένα βήμα παρακάτω το να ξέρουν ότι μπορούν να δουλέψουν, να βγάλουν τα δικά τους χρήματα, να κερδίσουν μια αυτάρκεια και μια αυτονομία», σημειώνει η εκπρόσωπος της Εστίας Εριφύλη Γαλλή. «Πολλοί εκπαιδευόμενοι θέλουν να εργαστούν. Και θα μπορούσαν να δουλέψουν σε μια κουζίνα ή σε ένα παρεμφερές περιβάλλον, για παράδειγμα. Δυστυχώς όμως ο απόλυτος αριθμός των ατόμων με νοητική αναπηρία που έχουν σταθερή εργασία είναι πολύ μικρός», λέει ο διευθυντής της Εστίας Γεράσιμος Τζωρτζάτος. «Χρειάζεται παραπάνω ενημέρωση των εταιρειών. Υπάρχει πρόγραμμα υποστηριζόμενης εργασίας κατά το οποίο φορείς όπως εμείς εκπαιδεύουν τα άτομα που ενδιαφέρονται να εργαστούν, ενώ παράλληλα υπάρχει και ένα coaching στις εταιρείες που ενδιαφέρονται να προσλάβουν τους υποψήφιους εργαζόμενους», σημειώνει η κ. Ζαμπέρτση.

«Αρχικά κάνουμε μια καταγραφή των δεξιοτήτων του ατόμου που ενδιαφέρεται να εργαστεί και έπειτα βλέπουμε αν μπορεί να γίνει ένα ταίριασμα των δεξιοτήτων αυτών με το αντικείμενο εργασίας που προσφέρεται. Αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό, κάποιος από την Εστία έρχεται ως coach στην εργασία, εκπαιδεύεται βήμα βήμα στο αντικείμενο απασχόλησης του υποψήφιου εργαζόμενου, και έπειτα τον εκπαιδεύει. Τον πρώτο καιρό μένει μαζί του στον χώρο εργασίας, για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί και έπειτα σιγά σιγά αποχωρεί, ενώ το άτομο συνεχίζει να εργάζεται αυτόνομα», περιγράφει. «Κάποιες πολυεθνικές κυρίως έχουν ξεκινήσει να αναζητούν προσωπικό με τέτοιο τρόπο. Γίνονται κάποιες δράσεις στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και υπάρχει μια μικρή πρόοδος αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα. Οι υποψήφιοι εργοδότες πρέπει να γνωρίζουν ότι ένα άτομο με νοητική αναπηρία μπορεί να καταρτιστεί άμεσα, να εκπαιδευτεί και να βγει στην αγορά εργασίας. Γιατί είναι ανάγκη και γιατί μπορεί», τονίζει η ίδια.

Πληροφορίες:

Εστία -Κέντρο Κοινωνικής Φροντίδας Ατόμων με Νοητική Υστέρηση
Νικολακοπούλου 13, Νέο Ψυχικό, Τ/210-67.13.149, eseepa.gr
Τα προϊόντα που παράγουν οι εκπαιδευόμενοι είναι διαθέσιμα στο πωλητήριο της Εστίας. Θα τα βρείτε (μαζί με πολλά ακόμα) και στο πασχαλινό bazaar της Εστίας που θα διαρκέσει από τις 13 έως και τις 21 Απριλίου.
Μπορείτε να υποστηρίξετε το έργο της Εστίας μέσω δωρεών, χορηγιών, προσφέροντας προϊόντα ή συμμετέχοντας ως εθελοντές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΚανελέ, pastel ή κουίν αμάν; Μίνι οδηγός για όσα ξεφουρνίζονται στην πόλη