Κατσόγιαννος: Η πιο παλιά και ιστορική ταβέρνα της Δραπετσώνας

H φωνή του Μπιθικώτση ακούγεται από τα ηχεία την ώρα που φτάνουμε στην ταβέρνα του Κατσόγιαννου στη Δραπετσώνα. Η ταβέρνα λειτουργεί στο ίδιο σημείο από το 1930, είναι τοπόσημο της περιοχής και μια από τις πιο παλιές του Πειραιά. Τα ρεμπέτικα μας ταξιδεύουν νοητά σε μια άλλη εποχή, τότε που ο Μάρκος Βαμβακάρης και η παρέα του πρωτοέπαιξαν τα τραγούδια τους στην περιοχή.

Η ταβέρνα λειτούργησε αρχικά ως γαλακτοπωλείο. Ιδιοκτήτης ήταν ο Γρηγόρης Κατσόγιαννος. Έδινε γάλα, έφτιαχνε βούτυρο και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και μουσταλευριά. Το παγωτό καϊμάκι του ήταν και παραμένει ξακουστό σε όλη την Αθήνα, το προσφέρουν ακόμη και σήμερα ως κέρασμα στο τέλος του γεύματος.

Το γαλακτοπωλείο εξελίχθηκε σε μπακαλοταβέρνα και τελικά έγινε κανονική ταβέρνα. Εκείνη την εποχή λειτουργούσαν τα λιπάσματα της Δραπετσώνας. Η Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων, που ιδρύθηκε το 1909 από τον Νικόλαο Κανελλόπουλο, γνωστή και ως «Λιπάσματα», έδωσε το όνομά της σε μια ολόκληρη περιοχή και για 90 χρόνια σημάδεψε την ιστορία της. Έδωσε στους κατοίκους της δουλειά σε εποχές μεγάλης φτώχειας. Θα λέγαμε ότι οι εργάτες του εργοστασίου δημιούργησαν τη Δραπετσώνα.

Στα διαλείμματά τους οι εργαζόμενοι των Λιπασμάτων πήγαιναν στον Κατσόγιαννο για μεσημεριανό. Όταν πέθανε ο Γρηγόρης Κατσόγιαννος, το μαγαζί πέρασε στα μερακλίδικα χέρια του γιού του, Γιώργου, και της συζύγου του, Ελευθερίας. Το 2005 το πήρε η Ντόρα Σταυρίδου, που το αγάπησε και το έκανε δικό της από την πρώτη στιγμή. «Δεν είχα σχέση με τη μαγειρική όταν ξεκίνησα, αλλά στην πορεία την λάτρεψα» λέει η Ντόρα. «Πήρα τις συνταγές της Ελευθερίας Κατσόγιαννου, έφερα και αυτές της μαμάς μου και της γιαγιάς μου, που ήταν φοβερές μαγείρισσες».

Το ξύλινο ψυγείο του 1930

Ο χώρος εσωτερικά είναι ρετρό, με μωσαϊκό στο πάτωμα, με παλιές φωτογραφίες στους τοίχους και διαφημιστικές αφίσες από άλλες δεκαετίες. Μας κάνει εντύπωση ένα ξύλινο καλοδιατηρημένο ψυγείο του ‘30 που λειτουργεί κανονικά. «Ό,τι διακοσμητικό βλέπεις στο μαγαζί είναι από την προσωπική συλλογή της μητέρας μου, Ελένης Ανδρεάκου», λέει η Ντόρα. «Από τις στεφανοθήκες μέχρι τους καθρέφτες. Ακόμη και τα καδράκια που πλαισιώνουν τις φωτογραφίες. Κάθε ένα έχει την ιστορία του, είναι κειμήλια και ενθύμια από τις προγιαγιάδες μου. Το ξύλινο ψυγείο βρισκόταν εδώ από τότε που το μαγαζί ήταν γαλακτοπωλείο. Εκεί συντηρούσαν τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Λειτουργεί κανονικά και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση – φαντάσου, ο καθρέφτης έχει τα αρχικά του Γρηγόρη Κατσόγιαννου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΔραπετσώνα: πέντε νόστιμες στάσεις στην προσφυγική γειτονιά του Πειραιά

Κεφτέδες, συκωταριά και σπιτικά μαγειρευτά

Μπορεί να έχει μεγάλη ιστορία και φοβερή ατμόσφαιρα, αλλά αυτό που μας κάνει να πηγαίνουμε ξανά και ξανά στον Κατσόγιαννο είναι το φαγητό. Τα κεφτεδάκια με ούζο είναι όνειρο, τραγανά και νόστιμα, συνοδεύονται δε από ολόφρεσκες τηγανητές πατάτες που τις κόβει με τα χεράκια της Ντόρα. Η χοιρινή τηγανιά με μουστάρδα και μπούκοβο είναι ζουμερή και τέλεια πικάντικη. Η συκωταριά αλλά και το μοσχαρίσιο συκώτι λιώνουν στο στόμα και πάνε πολύ με το κρασί. Τα παϊδάκια είναι από τα πιο νόστιμα που έχουμε δοκιμάσει στην Αθήνα και ταιριάζουν ιδανικά με τη χειροποίητη μελιτζανοσαλάτα. «Είναι όλα χειροποίητα, δεν παίρνουμε τίποτα έτοιμο», μας ενημερώνει η Ντόρα. «Κρατήσαμε τα καλά πιάτα από παλιά και προσθέσαμε και άλλα. Η ταβέρνα φημιζόταν πάντα για τον τηγανητό μπακαλιάρο και τα παϊδάκια, από τότε που τα έψηνε στα κάρβουνα ο Γιώργος Κατσόγιαννος. Κάθε πρωί ετοιμάζω και μαγειρευτά, τα οποία σερβίρουμε τις καθημερινές τα μεσημέρια όπως έκανε και ο παππούς Κατσόγιαννος». Σούπες, λαδερά με λαχανικά εποχής, παστίτσιο και μοσχαράκι κοκκινιστό, αυτά συνήθως έχει το μενού. Οι κεφτέδες σε κόκκινη σάλτσα, οι τραγανοί κολοκυθοκεφτέδες και το σαγανάκι μετσοβόνε είναι καταπληκτικοί μεζέδες. Μια λεπτομέρεια που μας άρεσε πολύ ήταν το αγγουράκι τουρσί στη χωριάτικη. «Έτσι την έφτιαχνε η μαμά μου στο σπίτι, έτσι την φτιάχνω και εγώ στο μαγαζί. Βάζω και καπαρόφυλλα όταν βρίσκω ωραία».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ15 ταβέρνες στην Αθήνα για παϊδάκια – λουκούμι

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΛελούδας: η ταβέρνα του Βοτανικού που λειτουργεί σχεδόν έναν αιώνα

Ο παππούς Κατσόγιαννος

Το μαγαζί είχε πάντα εκλεκτή πελατεία, όπως μας ενημερώνει η Ντόρα. Εκτός από τους περίοικους, θαμώνες ήταν δημοσιογράφοι, πολιτικοί, καλλιτέχνες, τραγουδιστές, στιχουργοί. Ο Γιώργος συχνά έπιανε την κιθάρα του και έστηνε αυτοσχέδια γλέντια στο μαγαζί. Μέχρι σήμερα θυμούνται στη γειτονιά τον Γρηγόρη Κατσόγιαννο να κάθεται στα σκαλιά έξω από το μαγαζί και να τραγουδά δυνατά το «Μια βοσκοπούλα αγάπησα». «Οι νέοι πελάτες εκτιμούν το αυθεντικό κλίμα που παραπέμπει στον παλιό καλό Πειραιά. Αυτοί που φέρνουν τώρα τα παιδιά και τα εγγόνια τους ερχόντουσαν παλιά με τους δικούς τους γονείς. Έρχονται από όλη την Ελλάδα για να βιώσουν την αυθεντική ατμόσφαιρα και να δοκιμάσουν γεύσεις που τους γυρνάνε στην παιδική τους ηλικία. Πελάτες μου λένε ότι θυμούνται τον παππού Κατσόγιαννο όταν έπλενε τα βαρέλια με το κρασί, έβαζε τα πιτσιρίκια της γειτονιάς να τον βοηθήσουν και στο τέλος τα κερνούσε παγωτό καϊμάκι».