Τα άλαδα: 11 συνταγές χωρίς λάδι για τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας

Οι πιο ένθερμοι ακόλουθοι της νηστείας που θεσπίστηκε από την Εκκλησία τις ημέρες της μεγάλης Εβδομάδας, δεν καταναλώνουν ούτε καν ελαιόλαδο, ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή κάποιοι πίνουν απλώς νερό και ροφήματα βοτάνων και τρώνε λίγο ψωμί, παξιμάδια ή φρυγανιές, μερικά μαρουλόφυλλα με ξίδι και κάποιο φρούτο.

Μπορεί να ακούγεται ιδιαίτερα σκληρό να αφαιρέσει κανείς από το φαγητό του ακόμη και το πιο βασικό άρτυμα, το ελαιόλαδο, αλλά η ουσία της νηστείας έχει να κάνει με τη στέρηση, είναι, μεταξύ άλλων, μια κάθαρση από βασικές απολαύσεις, μια άσκηση σωματική και πνευματική, έστω και για λίγες ημέρες. Τα φαγητά της άλαδης νηστείας, ωστόσο, κάθε άλλο παρά άνοστα είναι, αφού τη θέση του ελαιόλαδου παίρνουν άλλα υλικά και μαγειρικές τεχνικές που αντισταθμίζουν τη νοστιμιά και την υφή ενός αρτυμένου με ελαιόλαδο πιάτου.

Το μαγικό ταχίνι

Ο κύριος αντικαταστάτης του ελαιολάδου είναι το ταχίνι, σε αλμυρά αλλά και γλυκά παρασκευάσματα. Το ταχίνι, ως γνωστόν, είναι αλεσμένο σησάμι. Το άλεσμά του, όπως και άλλων καρπών, παράγει έλαια εξαιρετικά νόστιμα -στην περίπτωση του ταχινιού μάλιστα, ιδιαίτερα θρεπτικά. Η ταχινόσουπα για παράδειγμα, που κάτω από την ομπρέλα της βρίσκεται ένα πλήθος συνταγών με λαχανικά, όσπρια και ζυμαρικά, σε διάφορους συνδυασμούς, αρτυμένους με ταχίνι, είναι η χαρακτηριστικότερη περίπτωση. Το ταχίνι άλλωστε μπορεί να αντικαταστήσει λάδι ή βούτυρο και σε γλυκά, όπως κέικ, κουλούρια, μπισκότα, ζύμες και μπάρες δημητριακών.

Αντικαθιστώντας, ας πούμε, το ελαιόλαδο με ταχίνι σε ψητά λαχανικά φούρνου, σε πατάτες και άλλες ρίζες, γεννιέται ένα νέο φαγητό με οικείες γευστικές αναφορές αλλά και με μια ασυνήθιστα πολυεπίπεδη και βαθιά νοστιμιά. Το ίδιο και με τη χρήση βουτύρων ξηρών καρπών όπως το αμυγδαλοβούτυρο, το φουντουκοβούτυρο ή το φιστικοβούτυρο, ιδιαίτερα όταν δεν περιέχουν ζάχαρη, επομένως μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλά αλμυρά πιάτα. Το ίδιο θαυμάσιο αποτέλεσμα κερδίζουμε με κοπανισμένους ξηρούς καρπούς όπως καρύδια που με την πυκνή τους πάστα εμπλουτίζουν το πιο απλό πιάτο σε γεύση και χαρίζουν στη σάλτσα του ωραιότατη λιπαρή υφή.

Άχνισμα και άλλες τεχνικές μελώματος

Το ελαιόλαδο μελώνει θαυμάσια ένα σαλτσάτο φαγητό, αλλά αυτό το δέσιμο των υλικών μπορεί να επιτευχθεί και με άλλους τρόπους: αντί, λόγου χάρη, να σοτάρουμε τα κρεμμύδια στην αρχή του μαγειρέματος, μπορούμε να τα αχνίσουμε αργά σε λίγο νερό, μέχρι να μαλακώσουν και να ξανθύνουν. Επίσης, οι ντοματένιες σάλτσες που θα βράσουν αργά, σε χαμηλή φωτιά, δένουν πολύ καλά ακόμα και χωρίς ελαιόλαδο.

Στα άλαδα φαγητά σημαντική νοστιμιά και άρωμα χαρίζουν τα μυρωδικά. Ένα πέστο μυρωδικών με προσθήκη ξηρού καρπού, χωρίς ίχνος ελαιόλαδου και τυριού, με λίγο πορτοκαλοχυμό πχ για υγρό, θα απογειώσει γευστικά μια σαλάτα οσπρίων ή ένα πιλάφι.

Αν, λοιπόν, η νηστεία της Σαρακοστής είναι μια μακρά άσκηση εγκράτειας, η άλαδη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας είναι σίγουρα μια άσκηση ευρηματικότητας. Σε τελευταία ανάλυση, η άλαδη δίαιτα (που έτσι κι αλλιώς έχει πάντα μικρή διάρκεια), στοχεύει σε μια σύντομη, ελαφρά μείωση της απόλαυσης από την τροφή, για λόγους προσωπικής δοκιμασίας. Όσοι την ακολουθήσετε, δεν θα στερηθείτε απαραίτητα τη νοστιμιά του φαγητού, αντιθέτως, θα δοκιμάσετε ευχάριστα γευστικά ξαφνιάσματα και μαζί θα εξασκηθείτε στην ευρηματικότητα και τη φαντασία.