ΒΡΑΒΕΙΑ 2023

Στη μνήμη του Μοναχού Επιφάνιου ήταν αφιερωμένα τα φετινά Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου

Ο αρχιμάγειρας και οινοποιός του Αγίου Όρους, που εκοιμήθη πριν από 3 χρόνια, συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση της μαγειρικής παράδοσης της Αθωνικής Πολιτείας μέσα από τα γραπτά και τις συνταγές του.

23.01.2024| Updated: 30.04.2024
Γιάννης Ε. Χρυσάφης
Φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος
Στη μνήμη του Μοναχού Επιφάνιου ήταν αφιερωμένα τα φετινά Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου

Στις 11 Δεκεμβρίου συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από την κοίμηση του πατέρα Επιφάνιου, Γέροντα μοναχού του Ιερού Καθίσματος του Αγίου Ευσταθίου, εξαρτήματος της Ιεράς Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Η απώλειά του δεν ήταν μόνο ένα βαρύ πλήγμα. Για εμάς, όλο το ανθρώπινο δυναμικό της Καθημερινής και του Γαστρονόμου, ήταν κάτι παραπάνω: Χάσαμε τον οραματιστή Επιφάνιο, ο οποίος πάσχιζε να μετουσιώσει την αγιορείτικη κουζίνα σε πρότυπο ελληνικής μεσογειακής διατροφής. Τον πρεσβευτή της αγιορείτικης κουζίνας σε όλη την Ελλάδα και την Ευρώπη, εκφραστή μιας γνήσιας μαγειρικής παράδοσης, βασισμένης στα απλά υλικά της ελληνικής γης. Τον οινοποιό και ελαιοπαραγωγό, οπαδό της βιολογικής καλλιέργειας. Αλλά πάνω από όλα στερούμαστε τον επίμονο μοναχό μάγειρα που ξεκινούσε με Προσευχή το μαγείρεμα, για να τιμήσει με περίσσια Αγάπη τον Πλησίον του στο φιλόξενο τραπέζι του. Προσευχή και αγάπη για τον πλησίον, αυτά ήταν τα κυρίαρχα στοιχεία της χριστιανικής φιλοσοφίας του στη μαγειρική.

Ο Μοναχός Επιφάνιος προσήλθε στη Μονή Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους το 1973.

Μαγειρεύοντας στο Κτήμα Παπαντώνη / φωτογραφία: Άκης Ορφανίδης
Η φιλοξενία του ήταν απαράμιλλη/ φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος
Ο Μοναχός Επιφάνιος συνδέθηκε απόλυτα με τη μαγειρική /φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΤα 16α Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου επιβραβεύουν το δημιουργικό πείσμα των ακριτώνΤα 16α Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου επιβραβεύουν το δημιουργικό πείσμα των ακριτώνΓεννήθηκε το 1956 στη Νικήσιανη της Μακεδονίας και προσήλθε στη Μονή Αγίου Παύλου του Αγίου Όρους στις 6 Αυγούστου 1973, ανήμερα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με το νέο ημερολόγιο όπως επέμενε να τονίζει,  λίγες ημέρες αφότου έλαβε το σχολικό του απολυτήριο. Στη μονή έμεινε 17 χρόνια ασχολούμενος, παράλληλα με τα μοναστικά του καθήκοντα, και με διάφορα διακονήματα: έμαθε ψαλτική μουσική ως καλλίφωνος, ασχολήθηκε με το μεγάλο δάσος της μονής, ανέλαβε υπεύθυνα καθήκοντα και στάθηκε ιδιαίτερα στον χώρο με τον οποίο συν τω χρόνω συνδέθηκε απόλυτα: το μαγειρείο. Από τους παλιούς γέροντες μάγειρες της μονής, που τους αποκαλούσε γεροντάδες, άντλησε γνώσεις, μυστικά, εμπειρίες για μαγειρέματα νηστείας ή για γεύματα πανηγυρικά στις πολυάνθρωπες γιορτές της μονής. Πολλά χρόνια αργότερα, είχα διάφορες ευκαιρίες να τον θαυμάσω βλέποντάς τον να μαγειρεύει καταπληκτικά για δύο άτομα και να κάνει το ίδιο μενού με εκπληκτική άνεση στη χρήση υλικών και καρυκευμάτων για 1.350 άτομα στο πανηγύρι της Παναγίας της Πορταΐτισσας στη Μονή Ιβήρων τον Δεκαπενταύγουστο, όπου πάντα ήταν ο αρχιμάγειρας προς τιμήν της. Στη Μονή Αγίου Παύλου συνδέθηκε και με κάτι ιδιαίτερο, με το άτυπο κατά κάποιον τρόπο θρησκευτικό βιβλίο Γεροντικόν. Σε αυτό σωρεύεται με εντελώς αυθεντικό τρόπο η σοφία των παλαιών και κατά κανόνα ηλικιωμένων μοναχών με παραδείγματα, αποφθέγματα, εμπειρίες και παροτρύνσεις που ο πατέρας Επιφάνιος έκανε οδηγό του, κυρίως στις μαγειρικές και γευστικές συμβουλές τους.

Από το 2018 αρθρογραφούσε στον «Γαστρονόμο», διατηρώντας τη στήλη «Λόγια της Παραστιάς/ φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος
Φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑγγελική Γιαννακίδου, η ξενομερίτισσα που φώτισε τον πολιτισμικό πλούτο της ΘράκηςΑγγελική Γιαννακίδου, η ξενομερίτισσα που φώτισε τον πολιτισμικό πλούτο της ΘράκηςΌταν ένιωσε έτοιμος να τις πάρει μαζί του, να τις οδηγήσει μεθοδικά και προσαρμοσμένα στους σημερινούς, πιο απαιτητικούς καιρούς μας, άνοιξε τα φτερά του και έφυγε από τη μονή σε αναζήτηση του χώρου αδιαπραγμάτευτης έκφρασής του. Τον βρήκε στον Μυλοπόταμο το 1990, το κελλί της τελικής μετανοίας του. Μπορεί η εικόνα του ερειπιώνα που είδε κατά πρώτον να τον απογοήτευσε, αλλά για τον επίμονο μοναχό αυτό ήταν λεπτομέρεια. Ιδρυτής και κτήτοράς του ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ ο Όσιος Αθανάσιος ο Αγιορείτης το 974 μ.Χ., μόλις 11 χρόνια μετά την ίδρυση της Λαύρας και την εγκαθίδρυση των μοναστικών κανόνων του που ισχύουν μέχρι σήμερα. Έκτισε το κελλί στη θέση Μυλοπόταμο, από όπου και το όνομα, και όρισε ο τόπος αυτός να είναι ανάπαυση και αναψυχή των κουρασμένων από τα διακονήματα και τις πολύωρες ακολουθίες μοναχών, βεβαίως των ηλικιωμένων και ασθενούντων. Φύτευσε λοιπόν ελαιόδεντρα και αμπέλια, επισημαίνοντάς το και στη διαθήκη του. Το κελλί είχε συνεπώς τα πάντα, αλλά σε άθλια εγκατάλειψη. Χαρακτηριστικά, στη μέση του κεντρικού σαλονιού είχε καταρρεύσει η στέγη σε μορφή τρούλου και στη μέση της αίθουσας είχε φυτρώσει μεγάλη συκιά. Από το κελλί είχαν περάσει στο διάβα των αιώνων πειρατές και Σαρακηνοί, αλλά και σημαίνουσες προσωπικότητες, όπως ο Πατριάρχης Ιωακείμ Γ ‘ στις αρχές του 20ού αιώνα, στα μεσοδιαστήματα της αποπομπής του από τον πατριαρχικό θρόνο. Στον Μυλοπόταμο τα ίδια έκανε και ο πατέρας Επιφάνιος. Φύτεψε αμπέλια και αποκατέστησε αμέσως το μαγειρείο και τον ξενώνα, αφήνοντας για αργότερα τον δικό του χώρο. Στο μαγειρείο δοκίμασε και κατέγραψε συνταγές βασισμένες στην πολυαιώνια παράδοση της αγιορείτικης μαγειρικής. Και στον ξενώνα φιλοξενούσε φίλους και γνωστούς, αδιακρίτως προελεύσεως, τιμώντας τους με την Αγάπη του και με δικές του συνταγές.

Δούλεψε ασταμάτητα για την αναβίωση των αμπελώνων / φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος

Συνέχισε την οινοποιητική παράδοση του Αγίου Όρους με σύγχρονες μεθόδους / φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος

Το εξαιρετικό κρασί Epifanis/ φωτογραφία: Δημήτρης Βλάικος
Κατά τη διάρκεια των 16ων Βραβείων Ποιότητας, ο διευθυντής των γαστρονομικών εκδόσεων της «Κ», Άγγελος Ρέντουλας, μίλησε για τον πολύτιμο συνεργάτη Αγιορείτη μοναχό Επιφάνιο και αφιέρωσε την εκδήλωση στη μνήμη του /φωτογραφία: Κωνσταντίνος Τσακαλίδης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΜοναχός Επιφάνιος: 16 χειμωνιάτικες συνταγές από τον Αρχιμάγειρα του Αγίου ΌρουςΜοναχός Επιφάνιος: 16 χειμωνιάτικες συνταγές από τον Αρχιμάγειρα του Αγίου ΌρουςΟι συνταγές αυτές μεταφέρθηκαν σε ένα βιβλίο μαγειρικής που μεταφράστηκε και σε 7 γλώσσες και κόσμησαν και τις σελίδες του Γαστρονόμου, όπου αρθρογραφούσε για χρόνια υπογράφοντας τη δική του στήλη, τα «Λόγια της παραστιάς», στην τελευταία σελίδα κάθε τεύχους. Μια άλλη σελίδα της δημιουργικότητάς του ήταν η οινοποιία. Τα πρώτα του κρασιά Ερυθρό, Λευκό, Οινόμελι και Νάματα έβγαλε σταδιακά από το 1995. Από το 2000 και έπειτα, κορυφώθηκε η ποιότητα και κυκλοφόρησε μια πολύ ξεχωριστή ετικέτα: το Ερυθρό Epifanis, που τιμήθηκε εντός και εκτός συνόρων. Περισσότερο όμως τιμήθηκε ο ίδιος από τον πολύ κόσμο που γνώρισε και τίμησε και εκείνος με την Αγάπη και τις Συνταγές του.

Δείτε το βίντεο για τη ζωή και τη δράση του το οποίο προβλήθηκε τη βραδιά της απονομής των Βραβείων Ποιότητας του Γαστρονόμου:

Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Γαστρονόμος, τεύχος 214.

Βραβεία 2022

Βραβεία 2021

Βραβεία 2020

Εξερευνήστε τα βραβεία

Βραβεία Ποιότητας

Δες ανά κατηγορία τα βραβεία των προηγούμενων ετών
MHT