Lalibela: το πιο παλιό αφρικάνικο της πόλης είναι αιθιοπικό
Πάνε είκοσι χρόνια από τότε που πρωτοάνοιξε το αιθιοπικό εστιατόριο της Ελίζαμπεθ Ταντέσσε και της αδερφής της Tσaχάι. Η Ελίζαμπεθ είναι εκείνη που έρχεται πάντα να πάρει την παραγγελία, ενώ η Tσαχάι σπάνια βγαίνει από την κουζίνα. Έχουν πλέον μάθει (αρκετά) ελληνικά και οι πελάτες τους έχουν συνηθίσει σιγά σιγά τις γεύσεις, τις συνήθειες, τα σκεύη, τα μικροαντικείμενα στα ράφια και στους τοίχους, κι ας κάθονται σε κανονικό τραπέζι αντί για μεσόμπ, τα ψάθινα χαμηλά τραπεζάκια όπου οι Αιθίοπες απλώνουν την injera (ιντζέρα) και τρώνε – τα βλέπεις στο κέντρο της σάλας σκεπασμένα με υφασμάτινα «καπάκια», κάτω από μια ψεύτικη μπανανιά.
|
|
|
Η injera είναι το ψωμί τους, μια πίτα μακράς ζύμωσης από αλεύρι teff, ένα δημητριακό γνωστό σε όσους αποφεύγουν τη γλουτένη, το οποίο στην Αιθιοπία και στην Ερυθραία καλλιεργείται εδώ και χιλιετίες. Γκρίζα, με υπόξινη, γήινη γεύση και πορώδης (έτσι κρατάει τις σάλτσες), έρχεται σε ένα καλαθάκι τυλιγμένη σε ρολό, σαν πετσετάκι. Με αυτήν τρως, δεν σου φέρνουν μαχαιροπίρουνα. Πάνω της τοποθετείς με το κουταλάκι όσα φτάνουν στο τραπέζι, κοτόπουλο, αρνί, μοσχάρι, όσπρια, με σάλτσες ή πιο στεγνά. Ο καλύτερος τρόπος, πάντως, για να γνωρίσεις την κουζίνα και να δοκιμάσεις περισσότερα είναι η ποικιλία για δύο, των 25 €.
Τα μπολάκια έχουν σιτάρι, kik alicha, φάβα δηλαδή, με κρεμμύδι και τζίντζερ, λίγο σκόρδο και κουρκουμά, ελαφρά πικάντικες φακές και μοσχάρι με διάφορα καρυκεύματα. Το minchet abish με κιμά και το atakilte alicha, με το κρέας κομμένο σε λεπτές λωρίδες, καρότα, πατάτες και πιπεριά, είναι τα πιο ήπια. Τα πιο πικάντικα και, κατ’ εμέ τουλάχιστον, τα πιο ωραία είναι το siga wat, μια αιθιοπική εκδοχή κοκκινιστού, πλούσια σε γεύση και αρώματα, και το καυτερούτσικο tibs awaze, που φτιάχνεται με λιγότερη ντομάτα και berberé (ένα καυτερό, πολύ αρωματικό μείγμα μπαχαρικών). Παρότι το μοσχάρι στην προκειμένη είναι λίγο σκληρό, είναι πολύ νόστιμο. Αξίζει να πάρετε και το kifto, είναι από τα πιο χαρακτηριστικά τους πιάτα, κάτι σαν αιθιοπικό… ταρτάρ με βούτυρο και καρυκεύματα. Αν δεν σαν αρέσουν τα ωμά, μπορείτε να το προτιμήσετε μισοψημένο ή ψημένο. Εύκολα στέκεται στην πίτα –οι πιο ρευστές σάλτσες καμιά φορά σε παιδεύουν λίγο– και η γεύση της mitmita, που είναι ένα μείγμα με καρδάμωμο, καυτερή πιπεριά και γαρίφαλο, σου μένει για ώρα στο στόμα.
|
|
|
Αν κοντοκοιτάξεις όσα απλώνονται στους τοίχους, πέρα από τις μονολιθικές εκκλησίες της Λαλιμπέλα, που είναι τόπος προσκυνήματος για τους Αιθίοπες, θα δεις τον Μυστικό Δείπνο, με τον Χριστό και τους Αποστόλους καθισμένους μπροστά στα μεσόμπ, σκηνές από την επίσκεψη της βασίλισσας του Σαβά στον Σολομώντα και κάποιους πίνακες της Ελίζαμπεθ, που έχει τελειώσει την Καλών Τεχνών στην πατρίδα της. Κι αν πλησιάσεις στο καλύβι στη γωνία αριστερά, θα δεις όλα τα χρειαζούμενα για το τελετουργικό του καφέ: τους κόκκους, τα σκεύη, τα κουπάκια. Οι γυναίκες στην Αιθιοπία τον καβουρδίζουν, τον χτυπάνε στο γουδί μέχρι να γίνει σκόνη, τον ψήνουν, τον μοιράζουν και τα λένε. Είναι ιδιαίτερη στιγμή μέσα στη μέρα τους. Ζητάμε να μας φτιάξουν έναν και δεν λένε όχι. Την ώρα που τον ετοιμάζει η Tσαχάι, μυρίζει όλο το μαγαζί. Φτάνει στο τραπέζι παρέα με μια γαβάθα γλυκά ποπ κορν. Στο δισκάκι δίπλα του καπνίζει το λιβάνι. Μπλέκεται με τη μυρωδιά του. Όταν χαιρετάμε τις δύο κυρίες, έχει καεί πια. Α.Σ.
Νάξου 28, Κυψέλη, Τ/210-86.52.495
Buna Tetu: Η εμπειρία του αιθιοπικού καφέ
Prestige: Παραδοσιακή νιγηριανή κουζίνα
Το Prestige λειτουργεί για περισσότερα από είκοσι χρόνια στην Κυψέλη, αλλά πρόσφατα μετακόμισε στην οδό Σπάρτης. Η τηλεόραση παίζει σειρές και τα νέα της ημέρας στο εστιατόριο, που με την πρώτη ματιά μοιάζει περισσότερο με μπαρ. Στον επάνω όροφο όμως η Σαμίρα ετοιμάζει νιγηριανές σπεσιαλιτέ, από jollof rice (όσο πικάντικο το θέλει ο καθένας) και τηγανητές πλαντέινς μέχρι εγκούσι (μαγειρευτό με σπόρους του ομώνυμου κολοκυνθοειδούς και στομάχι) και πολλά ακόμη παραδοσιακά πιάτα, αρκετά από τα οποία περιλαμβάνουν εντόσθια. Στον κατάλογο θα βρείτε και soyu – μοσχαρίσια «καλαμάκια», πικάντικα, καπνιστά και ξηροκαρπάτα. Επειδή πριν ψηθούν πρέπει να μαριναριστούν σε σάλτσα με μπαχαρικά και τριμμένο φυστίκι, το πιάτο θέλει προπαραγγελία. Στα ποτήρια, palm beer, αλκοολούχο ποτό από τους χυμούς φοινικόδεντρων. Γ.Π.
Σπάρτης 15, Κυψέλη, Τ/6958-757.243
Στις κουζίνες δύο Αφρικανών γυναικών της Αθήνας
Chri Bri: Αυθεντική κονγκολέζικη εμπειρία
Ένα μικροσκοπικό κονγκολέζικο μπαρ-εστιατόριο στην κεντρική πλατεία της Κυψέλης. Σκοτεινό, χωρίς παράθυρα – για καλύτερη ηχομόνωση, ώστε να μπορούν να κάνουν πάρτι και εκδηλώσεις–, έχει λίγα τραπεζάκια ντυμένα με παραδοσιακά αφρικανικά υφάσματα σε έντονα χρώματα, ενώ στους τοίχους κρέμονται κάδρα με εικόνες από την κονγκολέζικη καθημερινότητα. Ιδιοκτήτης του μαγαζιού είναι ο Κάλεν, ο οποίος έφτασε στην Ελλάδα το 1998, εποχή που ξεκίνησε ο δεύτερος πόλεμος του Κονγκό. Γεωπόνος στο επάγγελμα, δούλεψε αρκετά χρόνια στην Αθήνα, αλλά είχε πάντα την επιθυμία να ανοίξει κάτι δικό του. Ο κατάλογος περιλαμβάνει παραδοσιακά φαγητά και πιάτα μπάρμπεκιου που βρίσκει κανείς στα σπίτια και στα μπαρ του Κονγκό: από φούφου (αφρικανικό «ψωμί») και ποντού (μαγειρευτό από τη ρίζα του φυτού κασάβα), μέχρι μακέμπα (αφρικανικό μπάρμπεκιου) και ματαγιάμπου (ψάρι του γλυκού νερού σε σάλτσα). Κάποιες φορές έχουν και κατεψυγμένες προνύμφες από ένα βρώσιμο έντομο του Κονγκό. Μ.Π.
Πυθίας και Πύθωνος, Κυψέλη, Τ/6949-365.298
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κυψέλη: Πού τρώμε γύρω απ’ τη Δημοτική Αγορά
Yankadi: ένα μαγέρικο με σπεσιαλιτέ από την Ακτή Ελεφαντοστού
Λίγο πριν μπούμε, το γκούγκλαρα στο κινητό. «Yankadi» λέγεται ένας αργός χορός της Δυτικής Αφρικής, όπου αγόρια και κορίτσια χορεύουν αντικριστά αγγίζοντας κάποιες φορές την καρδιά του παρτενέρ τους. Κυριολεκτικά σημαίνει «είναι ωραία εδώ», που μεταφρασμένο πρόχειρα έχει καταλήξει στο «εδώ είναι γλυκό» που γράφει στο τζάμι. Οι ιδιοκτήτες του μικρού απεριποίητου μαγέρικου, με τους φθαρμένους βεραμάν τοίχους και τις ζωγραφιστές αφρικανικές σημαίες, που κυρίως δίνει φαγητό σε πακέτο, είναι από την Ακτή Ελεφαντοστού. Δεν μιλάνε ελληνικά ούτε αγγλικά. Με λίγα σπαστά γαλλικά καταφέραμε να παραγγείλουμε και μπροστά μας μετά από λίγο ήρθαν: τηγανητό λαβράκι, σαλάτα και τηγανητές πλαντέινς, ένας έντονα βοτανικός πουρές από φύλλα κασάβα, ρύζι jollof με μυλοκόπι, κασάβα (ρίζα εδώ), μελιτζάνα, καρότο και λάχανο, που είναι το πιο νόστιμο, και δύο μικρά πλαστικά μπουκαλάκια νερό – ατομικά πιάτα δεν φέρνουν, ούτε ποτήρια. Καταφέρνουν να μας προειδοποιήσουν πάντως ότι η καυτερή πάστα πιπεριάς που βάζουν δίπλα στις plantains καίει σαν διάολος. Σε ξυπνάει για τα καλά. Α.Σ.
Λέλας Καραγιάννη, Κυψέλη, Τ/210-86.68.442
