Prespa Top: Τρίτης γενιάς φασολοπαραγωγοί στην άκρη της Ελλάδας

O Μανώλης Δημητρόπουλος, 28 ετών, και ο κατά δύο χρόνια μικρότερος αδελφός του, Βασίλης, είναι τρίτης γενιάς καλλιεργητές φασολιών στον Λευκώνα Πρεσπών. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο άνω των 850 μ. ανατολικά της Μικρής Πρέσπας, απέχει περίπου 50 χλμ. από τη Φλώρινα, διαθέτει περιμετρικά αργιλώδη εδάφη ή κοκκινοχώματα και έχει μακραίωνη παράδοση στην παραγωγή oσπρίων, ειδικά των ΠΓΕ φασολιών «γίγαντες ελέφαντες» και των «πλακέ μεγαλόσπερμων». Οι ίδιοι θυμούνται τα καλοκαίρια να ψαρεύουν γριβάδια με τους παππούδες τους στον Άγιο Αχίλλειο, να κολυμπούν στη λίμνη και να κατεβαίνουν οικογενειακώς στα χωράφια για να φροντίσουν τις φασολιές. Αν και αρχικά ασχολήθηκαν επαγγελματικά με το ψάρεμα, τελικά τους κέρδισαν τα φασόλια. Οι αγρότες γονείς τους, Ευαγγελία και Αντώνης, ασχολούνταν αποκλειστικά με τα φασόλια και είχαν καταφέρει με πολύ κόπο να τριπλασιάσουν τα 50 στρέμματα που κληρονόμησαν.

Το κατοικήσιμο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου στη Μικρή Πρέσπα.

Ο Μανώλης με τον αδελφό του Βασίλη και τον πατέρα τους Αντώνη, στο χωράφι.

Χωράφι έτοιμο για αλώνισμα. Για τα 250 στρέμματα που καλλιεργούν, χρειάζονται 450.000 καλάμια ετησίως.

To 2017, όταν τα δύο αδέλφια έγιναν επίσημα φασολοπαραγωγοί, έβαλαν στόχο να αυξήσουν τις ποσότητες, να εμπλουτίσουν την παραγωγή με άλλα προϊόντα και να στραφούν στη βιολογική καλλιέργεια. Έξι χρόνια μετά, έχοντας ιδρύσει την εταιρεία Prespa Top το 2021, καλλιεργούν 250 στρέμματα αναρριχώμενα φασόλια, 60 στρέμματα καθιστά φασόλια, όπως μαυρομάτικα, 50 στρέμματα φακές και ρεβίθια, 10 στρέμματα πιπεριά, ενώ διαχειρίζονται ετησίως και 60-70 τόνους φασόλια άλλων παραγωγών. Μάλιστα, φέτος κυκλοφόρησαν στην αγορά και τα πρώτα πιστοποιημένα βιολογικά φασόλια τους.

Το καλάμωμα των φασολιών

Τα πλακέ μεγαλόσπερμα για φασολάδα και τα φασόλια- γίγαντες για φούρνο.

«Η διανομή μας είναι 90% χονδρική σε όλη την Ελλάδα και τώρα προσπαθούμε βήμα βήμα να στήσουμε ένα δίκτυο λιανικής, απευθυνόμενοι βασικά σε καταστήματα ντελικατέσεν», εξηγεί ο Μανώλης, ο οποίος με φόντο τον Εθνικό Δρυμό των Πρεσπών μού περιγράφει τον κύκλο ζωής της φασολιάς. Δύσκολο το έργο τους. Παρά την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, η εργασία τους σε μεγάλο βαθμό είναι χειρωνακτική. Αρχές Μαΐου σπέρνουν και τότε πελεκίζουν και τα καλάμια, φτιάχνουν δηλαδή μύτες για να τα καρφώνουν στο χώμα. Έπειτα δημιουργούν αυλάκια δίπλα από τα φυτά, για το πότισμα, και τον Ιούνιο ξεκινούν το καλάμωμα των φασολιών. Σε ένα στρέμμα τοποθετούνται κατά μέσο όρο 1.500 ρίζες αναρριχώμενων φασολιών και χρησιμοποιούνται τέσσερα καλάμια για κάθε πυραμίδα, η οποία αποτελείται από 4 ρίζες. «Τα καλάμια της λίμνης δεν κάνουν, είναι πολύ λεπτά. Εμείς φέρνουμε από την Άρτα, το Μεσολόγγι και τα Γιαννιτσά, υπολογίζοντας ότι χρειαζόμαστε 100.000 νέα καλάμια κάθε χρόνο και 450.000 συνολικά. Η διάρκεια ζωής τους δεν ξεπερνά την τετραετία», λέει ο Βασίλης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣKonos: Βραβείο ελαιολάδου σε ένα κτήμα του Έβρου που επλήγη από τις φωτιές του καλοκαιριού Μετά το καλάμωμα, καθαρίζουν με το χέρι τα χόρτα γύρω από τις ρίζες, φρεζάρουν το αυλάκι και τυλίγουν την κάθε κλωστή φασολιού γύρω από το καλάμι, για να μπορέσει να αναρριχηθεί και να μεγαλώσει. Το τελευταίο, που γίνεται τρεις φορές μέσα στο καλοκαίρι, είναι και το πιο κουραστικό. Με το που μπει ο Ιούλιος ξεκινούν τα ποτίσματα, που διαρκούν έως τον Σεπτέμβριο. Αν όλα πάνε καλά με τον καιρό, 20-25 Σεπτεμβρίου ξεριζώνουν τα φασόλια και τα αφήνουν 20 μέρες να ξεραθούν στο χωράφι, ώστε να αλωνίσουν μέσα Οκτώβρη. Η μέση παραγωγή ανά στρέμμα ανέρχεται στα 350 κιλά. «Όταν ένα φασόλι είναι πολύ καλά ποτισμένο, βράζει καλύτερα, μπορεί η διαφορά στο βράσιμο να φτάσει και στο ένα τέταρτο. Αυτός είναι ο λόγος που συσκευάζουμε κάθε χωράφι χωριστά. Αν τα μπερδεύαμε, υπήρχε περίπτωση τα μισά φασόλια να λάσπωναν και τα άλλα να κρατσάνιζαν», σημειώνει ο Μανώλης, που ονειρεύεται σύντομα να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις τους και να ιδρύσει μια μονάδα μεταποίησης φασολιών.