Εσείς ξέρετε τη σκεπαστή αγορά της Καλλιθέας;

«Σιγά σιγά! Πρόσεχε τις πατάτες, είναι Αχαΐας! Ώπα, τα κρεμμύδια είναι βατικιώτικα!». Χωρίς τις φωνές και τα πειράγματα μεταξύ των μεταφορέων που ξεφορτώνουν πρωί πρωί την πραμάτεια έξω από την σκεπαστή αγορά της Καλλιθέας, δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς την ύπαρξή της. Από τις δυο εισόδους -μία στην Πλάτωνος και μία στη Γρυπάρη- πού και πού μπαινοβγαίνουν κυρίες με ζαρζαβατικά, παππούδες με καμιά σακούλα γόπες ή κανένα καρβέλι ψωμί. Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Όλο το τετράγωνο απέναντι από την κεντρική πλατεία Δαβάκη φιλοξενεί εδώ και σχεδόν εβδομήντα χρόνια μια μοναδική, όμορφη και τακτοποιημένη, στεγασμένη αγορά με προϊόντα που ανταγωνίζονται αυτά της Κεντρικής της Αθήνας. Όστρακα, βουνίσια άγρια χόρτα, ντελικατέσεν με αρμένικες λιχουδιές, μέλια, όσπρια, τυριά, κρέατα και φρέσκα ψάρια- με μια γρήγορη βόλτα τα βρίσκεις όλα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα θες να περάσεις κάμποσο χρόνο χαζεύοντας όσα προσφέρουν εκεί τα δεκάδες μικρά καταστήματα.

Το κοτοπουλάδικο της Ελένης Ασβεστοπούλου ξεκίνησε ως μανάβικο από τον παππού της, όταν ιδρύθηκε η αγορά

«Είμαστε η Αγορά των Ποντίων με ιστορία από το 1955» λέει η κυρία Χρυσούλα Καπίρη, πρόεδρος στην αγορά της Καλλιθέας. «Το ’22 όταν οι Πόντιοι πρόσφυγες ήρθαν στην Αθήνα, ξεκίνησαν να βάζουν πάγκους με οπωροκηπευτικά και να πουλάνε εδώ δίπλα, στη Φιλαρέτου. Με τα χρόνια έκαναν έναn οικιστικό συνεταιρισμό, αγόρασαν αυτό το τετράγωνο που βρισκόμαστε σήμερα και έριξαν κλήρους για το μαγαζί που αντιστοιχούσε στον καθένα» αναφέρει. Ακόμα και σήμερα κάποια από τα καταστήματα που συνεχίζουν να πουλάνε κάθε λογής τρόφιμα, ανήκουν σε παιδιά ή εγγόνια εκείνων των πρώτων Ποντίων εμπόρων που εγκαταστάθηκαν εδώ. Αλλά με τα χρόνια πουλήθηκαν και πέρασαν σε νέα χέρια. Κάτω από τη σκιά των ελενίτ, περπατήσαμε τη μικρή, «κρυμμένη» αγορά (σχεδόν όλοι οι έμποροι μας είπαν με ένα μικρό παράπονο ότι ο πολύς κόσμος δεν τη γνωρίζει), ρωτήσαμε, ψωνίσαμε και πήραμε μια μικρή γεύση από όσα έχει να προσφέρει.

Για φρούτα και λαχανικά

Το κατάστημα της Ιωάννας Πολατίδου είναι «ντοματάδικο»

Κοντά στην είσοδο της αγοράς, επί της Γρυπάρη, βρίσκεται το κατάστημα της Ιωάννας Πολατίδου (Τ/210-95.78.919). Η ίδια θυμάται τις αφηγήσεις της γιαγιάς της που με ένα ξύλινο καροτσάκι έφερνε χαρούπια από τον Πειραιά στην αγορά. Πλέον το μαγαζί έχει λίγα και καλά λαχανικά, με ειδίκευση στις ντομάτες.

Λίγο παρακάτω στη γωνία η Ιουλία (ή Λίτσα) διατηρεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μανάβικα του τετραγώνου. Δίπλα σε δύο επιμήκεις πάγκους γεμάτους από πάνω μέχρι κάτω με πρασινάδες και χόρτα, η μητέρα της, κυρία Ρένα, καθαρίζει τα χοντρά κοτσάνια και τακτοποιεί. «Είμαστε 56 χρόνια εδώ. Ο σύζυγός μου ήταν Πόντιος γεννημένος όμως στην Ελλάδα» λέει. Τα χόρτα που καθαρίζει είναι στην πλειονότητά τους άγρια, βουνίσια, από τους πρόποδες του Παρνασσού κοντά στον Ορχομενό και από τη Μεσσηνία. Πικροράδικα, ζοχοί, άγριες ρόκες, βρούβες -η ποικιλία είναι μεγάλη. Όπως πληροφορηθήκαμε, σύντομα θα φτάσει και ο μάραθος του βουνού, με μυρωδιά που «δεν συγκρίνεται με τους υπόλοιπους». Ρωτήστε και για τα γλυκά, φρέσκα καρύδια δικής τους παραγωγής.

Για όστρακα και φρέσκα ψάρια

Η επωνυμία είναι Πετρόπουλος αλλά αν ρωτήσεις για όστρακα όλοι θα σε στείλουν στον «Λάμπρο» (Τ/210-95.66.970). Μας τον είχαν αναφέρει αρκετοί μάγειρες και σεφ που προμηθεύονται από αυτόν όστρακα και κοχύλια, και την ημέρα της επίσκεψής μας είχε μπόλικα αστραφτερά μύδια (από τα δικά τους οστρακοτροφεία), κυδώνια και γυαλιστερές. Φέρνει και γαλλικά στρείδια, ενώ -την εποχή που επιτρέπεται- στους πάγκους του βρίσκει κανείς και αχινό.

Στην Ψαρότρατα (το πρώτο μαγαζί αριστερά στην είσοδο της Γρυπάρη) είδαμε ποικιλία από φρέσκα ψάρια ενώ ο Σωκράτης (Τ/210-95.69.852) είχε από βραστόψαρα μέχρι στείρα και αστακό. Μπόλικα θαλασσινά στοκάρουν επίσης στο Ψαράδικο του καπετάν Μάχου (Τ/211-01.24.724) και στου Μπόλη (Τ/210-95.90.245) ενώ ο Νεκτάριος (Τ/210-95.79.328) στην είσοδο της Πλάτωνος μας κέρδισε με τα σπαρταριστά του μικρόψαρα.

Στον Λάμπρο για μύδια, στρείδια, κυδώνια και γυαλιστερές

Για κρέατα

Από τη Φάρμα Νάξου (Τ/210-95.76.796) του Μιχάλη Δράγαζη μπορεί κανείς να προμηθευτεί ναξιώτικο μοσχάρι, χοιρινό, ερίφιο, πρόβατο ή γίδα αλλά και τα τυριά που βγάζει η ένωση του νησιού: από αρσενικό μέχρι γραβιέρα και ανθότυρο όπως και εκλεκτό βούτυρο. Το κοτοπουλάδικο της Ελένης Ασβεστοπούλου (Τ/210-95.11.808) έχει εκτός από κρέας, συκωτάκια και εντόσθια πουλερικών, ρολά κοτόπουλου που φτιάχνει η ίδια και αυγά από τη Χαλκίδα, την Κατερίνη και τα Μέγαρα.

Ο Μιχάλης Δράγαζης φέρνει κρέας από τη Νάξο στην Καλλιθέα

Για ψωμί, τυριά, αλλαντικά και άλλες λιχουδιές

Ο Φούρνος Αγοράς (213-04.48.727) με το τετράγωνο καρβέλι ζέας, το προζυμένιο ψωμί Χαλκίδας και την πληθώρα από κριτσίνια και παξιμάδια πουλάει και τα γλυκά του ζαχαροπλάστη γιου της οικογένειας.

Διαμάντι της αγοράς, το μαγαζί των Αρμενίων, Μπατανιάν (Τ/210-95.71.934) με παράδοση από το 1922. Ο παππούς Κασπάρ Μπατανιάν έμαθε την τέχνη του παστουρμά στην Καισαρεία και φτάνοντας πρόσφυγας στην Ελλάδα συνέχισε να κάνει αυτό που ήξερε καλά. Σήμερα η οικογένεια διατηρεί τρία καταστήματα, ένα εκ των οποίων αυτό στην Αγορά των Ποντίων (τα άλλα βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, στην Αρμοδίου, και στο Μαρούσι). Οι βιτρίνες είναι γεμάτες ενδιαφέροντα αλλαντικά όπως το καθαρό σουτζούκι που φτιάχνουν οι ίδιοι στο οικογενειακό αλλαντοποιείο στο Κορωπί. Δικής τους παραγωγής είναι επίσης ο παστουρμάς, το «μοσχαρίσιο προσούτο», ο καβουρμάς και -για όσους αρέσκονται σε μερακλίδικους μεζέδες- η πηχτή. Θα βρείτε επίσης πολίτικες σαλάτες, αλείμματα και ένα σωρό παστά. Δώστε προσοχή και στα κατεψυγμένα μικρά, τραγανά μαντί που είναι έτοιμα για βράσιμο.

Για την ωραία του φέτα από τη Βόνιτσα φημίζεται ο κύριος Περικλής Αντωνόπουλος του καταστήματος Ακρόπολις (Τ/210- 95.63.069). Παστός μπακαλιάρος Ισλανδίας, ελληνικά όσπρια και χωριάτικο τυρί τσαντίλας του Καραγιάννη από τη Χαλκιδική είναι επίσης από τα πιο δημοφιλή του προϊόντα.

Από το οικογενειακό τυροκομείο στο Ζερβοχώρι Παραμυθιάς έρχονται οι γραβιέρες και οι φέτες στα Τυροκομικά Παραμυθίας. Συνεργάζονται όμως και με παραγωγούς από τη Χαλκιδική οι οποίοι τους προμηθεύουν με κατσικίσιο πετρωτό, και άλλους από τη Κεφαλονιά που τους φέρνουν πρέντζα και διάφορες γραβιέρες (με θυμάρι, με μπούκοβο, με πιπεριές). Δοκιμάστε και τις ΠΟΠ σταφιδάτες, ελιές Θάσου.

Παχύ κουμαρόμελο από την Άρτα, θυμαρίσιο Λευκάδας ή σκουρόχρωμο σχεδόν μαύρο μέλι βελανιδιάς; Στο Μελοπωλείο ο Ανδρέας (Τ/210-95.94.919) της οικογένειας Γκοράνη είδαμε μέλια απ’ όλη την Ελλάδα, γύρη, βασιλικό πολτό αλλά και ξηρούς καρπούς, όπως καρυδόψιχα και κελυφωτά φιστίκια, κλεισμένα σε βαζάκια με θυμαρίσιο μέλι.

Στο «Ακρόπολις» του κυρίου Περικλή για φέτα από τη Βόνιτσα και παστό μπακαλιάρο

Κι άλλα ωραία γύρω από την αγορά

Στους δρόμους τριγύρω από την αγορά της Καλλιθέας βρίσκεται το Batavia (Γρυπάρη 138, Τ/ 210-95.31.014) με 35 χρόνια ιστορία στα βότανα και τα μπαχαρικά. Οι ξύλινες ραφιέρες με τα βάζα που γεμίζουν το μαγαζί έχουν γεύσεις και μυρωδιές απ’ όλο τον πλανήτη. Εδώ θα έρθετε για πιο δυσεύρετα μείγματα μπαχαρικών (σαν το γιαπωνέζικο 7 spice) και περί τα σαράντα διαφορετικά είδη πιπεριών, ή πιο σωστά, ποικιλίες και καρπούς που συγκαταλέγονται στην ομάδα των πιπεριών -από το λεμονάτο Τασμανίας μέχρι πιπέρι Μαδαγασκάρης, πιπέρι-σοκολάτα από το Νεπάλ, Adaliman και πολλά ακόμη. Αν σας αρέσουν τα καυτερά ζητήστε να δείτε και τη συλλογή από αποξηραμένες πιπεριές τσίλι (όπως carolina ripper ή μεξικάνικες guajillo). Ακριβώς δίπλα, το ρώσικο παντοπωλείο φέρνει μελάσα ροδιού, κατεψυγμένα φρούτα του δάσους, ρώσικα παγωτά, σμετάνα και έτοιμες βάσεις για τούρτες μεντοβίκ. Περάστε και από το Emigrant (Φιλαρέτου 78, Καλλιθέα) για γεωργιανό ψωμί και πίτες. Στο καινούργιο Anatolia Sweets (Γρυπάρη 128, Τ/ 211-42.05.553), ένας Πολίτης ζαχαροπλάστης έχει στήσει μια μικρή γωνιά με χειροποίητους μπακλαβάδες, καζαν ντιπί, κίφελ και αλμυρά μπισκότα ενώ στο Τυροκομείο Μανωλόπουλος (Πλάτωνος 6, Τ/694-43.30.308) θα βρείτε τυριά από ένα μικρό οικογενειακό τυροκομείο της Επιδαύρου, σπιτικά παξιμάδια λαδιού, χωριάτικα αυγά και, επίσης φερμένο απ’ την Επίδαυρο, προζυμένιο ψωμί ψημένο σε ξυλόφουρνο.