Μία από τις αγαπημένες πασχαλινές συνήθειες είναι το πλάσιμο των κουλουριών. Στα περισσότερα μέρη η δουλειά αυτή γινόταν παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη. Την προηγούμενη μέρα οι γυναίκες πήγαιναν το αλεύρι στην εκκλησία, μαζί με τα αυγά που θα έβαφαν κόκκινα, προκειμένου να τα ευλογήσει ο ιερέας. Σε κάθε περιοχή βρίσκουμε διαφορετικές συνταγές για παραδοσιακά λαμπριάτικα κουλουράκια. Αλλού τα ζυμώνουν με αμμωνία, αλλού με μαγειρική σόδα ή με αλισίβα, αλλού με μπέικιν πάουντερ και αλλού με προζύμι (ανεβατά) ή με συνδυασμό διογκωτικών υλών έτσι ώστε να γίνουν τα κουλούρια αφράτα και με ωραία θρυπτή υφή. Πορτοκάλι και βανίλια είναι οι πιο χαρακτηριστικές μυρωδιές και η πλεξούδα το συνηθέστερο σχήμα και δεν είναι τυχαίο: η πλεξούδα θεωρείται ανέκαθεν ότι έχει μαγικές δυνάμεις και διώχνει τα κακά πνεύματα. Ανάλογα με το πόσο επιδέξιο είναι το χέρι που τα πλάθει και το είδος της ζύμης, μπορεί να δούμε πιο απλά σχέδια, όπως τα στρογγυλά κουλούρια, ή πιο σύνθετα όπως οι βαρκούλες.


Τι μπορεί να μας δυσκολέψει
Γεγονός είναι ότι η ζύμη των κουλουριών έχει μια δυσκολία στο πλάσιμο. Κατά κανόνα είναι πολύ μαλακή, κόβεται εύκολα και ενώ εσύ πλάθεις και τεντώνεις το κορδόνι, αυτό «μαζεύει» πάλι. Άσε που αν πολυδουλέψεις τη ζύμη και ζεσταθεί, διαχωρίζεται το βούτυρο ή το λάδι της και χαλάει η σύστασή της. Αν ξεκινήσετε να φτιάξετε κουλούρια για πρώτη φορά θα αισθανθείτε μια κάποια ανασφάλεια και σίγουρα θα σκεφτείτε να προσθέσετε λίγο αλεύρι παραπάνω για να σφίξει η ζύμη και να στέκεται. Χρειάζεται όμως μέτρο. Το «όσο πάρει» στα κουλούρια δεν ισχύει. Ή μάλλον ισχύει, υπό την προϋπόθεση ότι ξέρετε πώς δείχνει η σωστή ζύμη για κουλούρια. Η υφή της πρέπει να είναι πολύ μαλακή, αλλιώς τα κουλούρια θα βγουν σκληρά και στεγνά.
Ένα κόλπο για να δούμε πότε είναι έτοιμη η ζύμη για πλάσιμο
Πάρτε ένα μικρό κομμάτι ζύμης στο χέρι σας και πλάστε το γρήγορα κλείνοντάς το στην παλάμη σας. Θα πρέπει ίσα να ενοποιείται. Τόσο όσο να κρατάει το σχήμα.
![]() ![]() |
![]() ![]() |


Ιδιαίτερα αρώματα
Τα κλασικά αρώματα του παραδοσιακού κουλουριού, όπως είπαμε και προηγουμένως, είναι η βανίλια και το πορτοκάλι (ξύσμα ή χυμός). Αλλού συμπληρώνουν με κονιάκ ή αντικαθιστούν το πορτοκάλι με λεμόνι. Λιγότερο συνηθισμένα είναι τα κανελογαρίφαλα που τα έχουμε συνηθίσει σε πιο χειμωνιάτικα γλυκά, αλλά κάποιοι τα προτιμούν και στα κουλούρια τους, όπως ας πούμε οι Ροδίτες που φτιάχνουν τα «βουτυρένα». Βουτυρένα φτιάχνουν και οι Συμιακοί αλλά συνήθως με μαστίχα. Στην Αστυπάλαια και άλλα νησιά του Αιγαίου αρωματίζουν τα κουλούρια τους με κρόκο, κατά την αρχαία μινωική συνήθεια.
Νηστίσιμα ή αρτύσιμα;
Τα περισσότερα παραδοσιακά πασχαλινά κουλούρια περιέχουν βούτυρο και αυγά και προορίζονται αποκλειστικά για τη Λαμπρή. Είναι ένα ξεχωριστό γιορτινό κέρασμα, μια γλυκιά ανταμοιβή μετά τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. Υπάρχουν ωστόσο και κάποιες συνταγές με ελαιόλαδο ή άλλο λάδι -ανάλογα με την περιοχή και τα διαθέσιμα υλικά-, όπως και συνταγές χωρίς αυγά.