Του Αγίου Σπυρίδωνα σήμερα, Πολιούχου του Πειραιά, και η πόλη αργεί και γιορτάζει. Παρότι μεσοβδόμαδα, σας προτείνουμε, αν σας «παίρνει», μια έξοδο για φαγητό και ποτό στο μεγάλο μας λιμάνι, σε στέκια παλιά και αγαπημένα. Τι θα λέγατε για μια βόλτα στη Δραπετσώνα; Στα στενά της βρίσκουμε μία από τις πιο ιστορικές ταβέρνες του Πειραιά. Ή μήπως Χατζηκυριάκειο και Πειραϊκή για ψάρια και θαλασσινά; Ή μήπως στα Καμίνια και στη Λεύκα όπου χωμένα στις παλιές γειτονιές συναντάμε γαστρονομικά διαμαντάκια;
Ακόμα και αν δεν μπορέσετε σήμερα, κρατήστε αυτόν τον μικρό οδηγό για τις επόμενες μέρες ή ένα Σαββατοκύριακο που θα βρείτε χρόνο. Μια βόλτα στον Πειραιά είναι πάντα μια καλή ιδέα.
Κατσόγιαννος: Και ταβέρνα και κουτούκι
Ο χώρος εσωτερικά είναι ρετρό, με μωσαϊκό στο πάτωμα, παλιές φωτογραφίες στους τοίχους και διαφημιστικές αφίσες από άλλες δεκαετίες. Μας κάνει εντύπωση ένα ξύλινο καλοδιατηρημένο ψυγείο του ‘30 που λειτουργεί κανονικά. Μπορεί να έχει μεγάλη ιστορία και φοβερή ατμόσφαιρα, αλλά αυτό που μας κάνει να πηγαίνουμε ξανά και ξανά στον Κατσόγιαννο είναι το φαγητό. Τα κεφτεδάκια με ούζο είναι όνειρο, τραγανά και νόστιμα, συνοδεύονται δε από ολόφρεσκες τηγανητές πατάτες που τις κόβει με τα χεράκια της η Ντόρα. Η χοιρινή τηγανιά με μουστάρδα και μπούκοβο είναι ζουμερή και τέλεια πικάντικη. Η συκωταριά αλλά και το μοσχαρίσιο συκώτι λιώνουν στο στόμα και πάνε πολύ με το κρασί. Μ.Π.
Αγίου Παντελεήμονος 15, Δραπετσώνα, Τ/ 210-46.13.209
Ειδικόν: Ατμοσφαιρικό και απείραχτο
Στις αρχές της δεκαετίας του ’20 ο Αριστείδης Παπακωνσταντίνου άνοιξε το «Οινοπαντοπωλείον το Ειδικόν», στην Αγιά Σοφιά, κοντά στη Δραπετσώνα. Πουλούσε είδη μπακαλικής, μαναβικής, είχε και μια χούφτα τραπέζια για να τρωγοπίνουν οι γείτονες, το κρασί του, τα τυριά από το τυροκομείο που έχει με τα αδέλφια του στο Γαρδίκι Τρικάλων, καμιά ντομάτα, ελιές, σαρδέλες του κουτιού και ό,τι βγάλει το τηγάνι της κυράς. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 το μαγαζί πέρασε στον γιο του Απόστολο. Έναν αιώνα από τότε που πρωτάνοιξε, πάλι Αριστείδης είναι στο κουμάντο, ο εγγονός. Τώρα λειτουργεί μόνο σαν ταβέρνα, αν και πετάγονται οι γείτονες να πάρουν λίγο τυρί ή καμιά κονσέρβα. Το εσωτερικό απείραχτο. Τα θεόρατα παμπάλαια ψυγεία, τα ζωγραφιστά τσιμπεντοπλακάκια, τα φωτιστικά, τα παλιά ραδιόφωνα, δεκάδες πινακίδες, ταμπέλες, φωτογραφίες, μικροαντικείμενα, χαμός. Μ.Π.
Ψαρών 38 και Σαλαμίνος, Πειραιάς, Τ/210-46.12.674
Ψαροκαστέλα: Σε ένα στενάκι της Καστέλας
Είναι χωμένη σε ένα δρομάκι της Καστέλλας, ανάμεσα σε παλιές μονοκατοικίες και μοντέρνες πολυκατοικίες. Εδώ δύσκολα σε βγάζει ο δρόμος. Η Μαρία, ο σύζυγός της Κώστας και τα δυο τους παιδιά, ο Νέστορας και ο Κωνσταντίνος, που δουλεύουν όλοι στο μαγαζί, μας υποδέχονται πάντα με χαμόγελο και ευγένεια. Η Μαρία έμαθε τα μυστικά και τις συνταγές από τους γονείς τους που είχαν την ταβέρνα πριν. Το χταπόδι –από τη Χίο– το φτιάχνουν μελωμένο, το σβήνουν με ημίγλυκο κρασί και βάζουν στο τέλος λίγο φρέσκο λάδι και χειροποίητο ξύδι από την Κρήτη. Η σπεσιαλιτέ της μαγείρισσας είναι οι γαρίδες σε πιπεράτη σάλτσα – με αρώματα εσπεριδοειδών, λίγο γλυκιά, λίγο ξινή και λιγουλάκι πικάντικη. Τα θαλασσινά είναι πάντα φρέσκα, γιατί αγοράζουν ό,τι βρίσκουν. Τα οστρακοειδή, όπως τα στρείδια, οι γυαλιστερές, τα κυδώνια και τα χτένια, έρχονται μόνο επί παραγγελία, μία μέρα πριν. Το ψωμί τους είναι μετσοβίτικο και το παίρνουν από έναν φούρνο στον Προφήτη Ηλεία, τα λαχανικά τους είναι εποχής και ο μανάβης συνεργάτης τους χρόνια. Μην παραλείψετε να παραγγείλετε τις τηγανητές πατάτες, τις τηγανίζουν σε ένα τσουκάλι –ούτε φριτέζες ούτε τηγάνια– σε φρέσκο λάδι και βγαίνουν όνειρο: χρυσαφένιες, τραγανές και πεντανόστιμες. Μ.Π.
Σκρα 19, Πειραιάς, Τ/210-42.22.237
Καπετάνιος: Διαμαντάκι, κρυμμένο σε ένα αδιέξοδο στη Λεύκα
Ναυτικό θέμα στη διακόσμηση: σχοινιά και δίχτυα που κρέμονται απ’ το ταβάνι, άγκυρες, κοχύλια, ιστιοφόρα και ακόμα περισσότερες θαλασσινές αναφορές σε μπλε τεχνικολόρ φόντο. Καλτ, με τη γλύκα του παλιού (40 και χρόνια), οικογενειακού μαγαζιού. Πίσω από τον πάγκο με την αναλογική ζυγαριά θα σας δείξουν τα ψάρια της ημέρας και θα τα ζητήσουν μπροστά σας πριν πάρουν το δρόμο τους για τη σχάρα. Και τι ψήσιμο! Την πιο βελούδινη σκορπίνα εκεί την έχω φάει. Με πατάτες σαν σπιτικές με κριτσανιστές άκρες. Οι ζουμερές γαρίδες, το ξιδάτο χταπόδι με το δικό τους τουρσάκι, τα τηγανητά καλαμάρια-λουκούμι είναι μερικά απ’ όσα αξίζει να δοκιμάσετε σ΄ αυτό το μαγαζί, κρυμμένο διαμαντάκι σε ένα αδιέξοδο της Λεύκας, στα Καμίνια. Γ.Π.
Τενέδου 4, Πειραιάς, Τ/210-42.06.539
Όρμος Αφροδίτης: Ουζερί με ιστορία από το 1981
Ο Κώστας Αντωνοδημητράκης άνοιξε το ουζερί στην Πειραϊκή το 1981 σε ένα από τα πιο όμορφα σημεία της πόλης. Σερβίρει κάθε μέρα στους πελάτες του λιχουδιές από την πατρίδα του, την Κρήτη, φρέσκα θαλασσινά και ψαράκι. Πλούσια χωριάτικη σαλάτα για αρχή, με χοντροκομμένες ζουμερές ντομάτες, τραγανά αγγούρια, μπόλικο κρεμμύδι, μυζήθρα από την Κρήτη, μικρές ελιές από το χωράφι τους και ελαιόλαδο από το ελαιοτριβείο στο χωριό τους, τα Καλύβια Μονοφατσίου στο νότιο Ηράκλειο. Ακολουθούν τα τηγανητά: Πατάτες κομμένες στο χέρι και τηγανισμένες σε φρέσκο ελαιόλαδο. Καλαμαράκια τραγανά και μαλακά και δίπλα γαρίδες, γλυκές και ζουμερές, το σήμα κατατεθέν του ουζερί. Όταν έχει, βγάζει και απάκι από το νησί. Ψαράκια ψήνει όταν ο Μιχάλης ο ψαράς, που έρχεται κάθε πρωί από τον αποκάτω όρμο, έχει πιάσει κανένα μπαρμπούνι ή άλλο μικρό. Και φυσικά μπουμπουριστούς με μπόλικη ρίγανη, αλάτι, και ξύδι και τσικουδιά από δική τους καζανιά. Μ.Π.
Ακτή Θεμιστοκλέους 288, Πειραιάς, Τ/695-51.37.739
Στην πιάτσα του Χατζηκυριάκειου βρίσκεται ο Γιάννης
Στην ψαρόπιατσα του Χατζηκυριάκειου, ο Γιάννης είναι σταθερή αξία. Πάνω στη λεωφόρο Χατζηκυριακού, απέναντι από τα σχολεία, η μικρή ταβέρνα μαζεύει εδώ και 30 χρόνια όσους αγαπούν τα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά. Η οικογένεια πίσω από το μαγαζί είναι Πειραιώτες με καταγωγή από τη Σύμη, εξ ου και το φρέσκο συμιακό γαριδάκι, που δεν λείπει σχεδόν από καμία παραγγελία. Ξέρουν και διαχειρίζονται σωστά την πολύ καλή πρώτη ύλη – από τα μικρά μέχρι τα μεγάλα ψάρια που εξασφαλίζουν καθημερινά. Η κρεμμυδάτη ταραμοσαλάτα, τα καλοβρασμένα χόρτα, το μαστιχωτό χταπόδι και τα μύδια σαγανάκι με ξινούτσικη σάλτσα φρέσκιας ντομάτας είναι μερικά ακόμα από τα highlights του μενού. Γ.Π.
Λεωφ. Χατζηκυριακού 107, Τ/210-41.80.160
Μαργαρώ: Μια συνταγή που αντέχει στον χρόνο
Δίπλα στην είσοδο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, στο τέρμα της Λεωφόρου Χατζηκυριακού, μια ταβέρνα απλή, χωρίς πολλά πολλά παραφερνάλια, συνεχίζει αυτό που κάνει εδώ και πολλά χρόνια, σε έναν χώρο που ταΐζει κόσμο από τις αρχές του αιώνα. Πριν τον αναλάβει στήσει εκεί το οινομαγειρείο της η κυρά Μαργαρώ, από την Άνω Μερά της Μυκόνου, τη δεκαετία του ’40, ήταν μπακάλικο. Στη συνέχεια ανέλαβε ο γιος και τώρα, αρκετές δεκαετίες μετά, κουμάντο κάνει η τρίτη γενιά της οικογένειας. Στα τραπέζια παρέες, οικογένειες και ζευγάρια −τα μεσημέρια βλέπεις και κόσμο που δουλεύει στις ναυτιλιακές– τρώνε χωριάτικη, τηγανητές γαρίδες ή καραβίδες και τραγανά τηγανητά μπαρμπούνια ή κουτσομούρες, με μπόλικο χοντρό αλάτι. Αυτά είναι τα προσφερόμενα, τρία πιάτα όλα κι όλα, κι από ό,τι φαίνεται αρκούν. Σε πείσμα των καιρών και των καινούργιων που φέρνουν, τίποτα δεν αλλάζει. Α.Σ.
Λεωφ. Χατζηκυριακού 126, Πειραιάς, Τ/210-45.14.226
Το Υπερωκεάνειον: το νοσταλγικό ψαρομάγαζο του Χατζηκυριάκειου
Με υπερωκεάνια στους τοίχους να θυμίζουν τα υπερατλαντικά ταξίδια των εποχών της μετανάστευσης, ένα σκαρί να κρέμεται από το ταβάνι κι αύρα παλιού μπακάλικου, αυτό το πειραιώτικο στέκι φέρνει, χρόνια τώρα, κόσμο από όλη την Αθήνα στη γειτονιά του Χατζηκυριάκειου. Πιάνεις με την παρέα σου από μια καρέκλα μέσα ή έξω και ξεκινάς θαλασσινό… δρομολόγιο. Η αρχή γίνεται με σαρδέλες ψητές με ντομάτα σε καψαλισμένο ψωμί και κάποιο από τα μαρινάτα, η συνέχεια γράφεται με τηγανητά μύδια Θεσσαλονίκης, κριθαράκι θαλασσινών ή σουπιές ψητές με ταχίνι και κάποια από τα τηγανητά ή ψητά ψαράκια. Α.Σ.
Μαρίας Χατζηκυριακού 48, Τ/210-41.80.030
Το καπηλειό του Ζάχου: Στα Καμίνια όλη η Αθήνα
Σβέλτο σέρβις, ατμόσφαιρα παλιού κοτουκιού και φαγητό τίμιο και νόστιμο. Εδώ τρώμε ωραίες, φρέσκες καραβίδες και τηγανητά καλαμαράκια, πεσκανδρίτσα ζουμερή ψημένη στον φούρνο, βραστά λαχανικά και χόρτα, φάβα και πατάτες κομμένες στο χέρι, σε μερίδες τεράστιες. Ο κύριος Θωμάς σερβίρει τους πελάτες του με επαγγελματισμό και φοβερή ευγένεια. Στην κουζίνα μαγειρεύουν και ψήνουν μόνο γυναίκες μαγείρισσες και ό,τι περνάει από τα χέρια τους βγαίνει πεντανόστιμο. Στο τέλος, κερνάνε ένα γλυκάκι όλο νοστιμιά, κόκκινο μήλο Ζαγοράς, κομμένο σε φέτες και από πάνω σπιτικό γλυκό του κουταλιού βύσσινο. Μ.Π.
Κομοτηνής 37, Καμίνια, Τ/210-48.13.325
Οινομαγειρείο Ζωοδόχος Πηγή: Γλυκές βραδιές με παρέα
Το άνοιξαν ως οινοπαντοπωλείο ο Κώστας και ο Γρηγόρης Λάμπρου πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το είδαν να σωριάζεται σε έναν βομβαρδισμό, το έφτιαξαν πάλι και το αφιέρωσαν στην Παναγία Ζωοδόχο Πηγή, τον ναό της περιοχής. Τότε πουλούσαν δικό τους κρασί και έβγαζαν μεζέ, που έφτιαχνε η κυρα-Μαρία, γυναίκα του Κώστα. Στο οινομαγειρείον που ανοίγει το βραδάκι μετά τις 8, καθόμαστε στα τραπεζάκια έξω και απολαμβάνουμε τις γλυκές βραδιές. Τρώμε καλομαγειρεμένα φαγητά, σπιτικές συνταγές και κυρίως μεζέδες. Να δοκιμάσετε οπωσδήποτε τους λαχανοντολμάδες και το «λιβανέζικο», που είναι ένας πολύ νόστιμος μεζές: πιτάκια αραβικά γεμισμένα με μπαχαράτο κιμά, σερβιρισμένα με φρέσκια ντομάτα, γιαούρτι και μαϊντανό. Από τα ψητά αξίζουν το κεμπάπ, γευστικό και κάπως πιο ελαφρύ από ό,τι σε άλλα μαγαζιά. Και το συκώτι είναι πολύ μαλακό. Σχεδόν λιώνει στο στόμα και συνοδεύεται με μια πορτοκαλένια σάλτσα μουστάρδας. Μ.Π.
Κατσούλη 77, Καμίνια, Τ/210-48.14.438