Στην υπόγεια την ταβέρνα: 6 underground κουτούκια της Αθήνας | ΕΞΟΔΟΣ

Σε μια υπόγεια ταβέρνα γεννήθηκαν οι «Μοιραίοι». Ο Βάρναλης κατέβηκε και τους βρήκε στα «απάγκια» τους. Κατέγραψε το έξω και το μέσα τους. Μερικά από τα κουτούκια, υπόγεια κι αυτά, που θα δείτε παρακάτω, κρατάνε από τότε, κι είναι πάντα εκεί, στη θέση τους, με τα τραπέζια τους δίπλα σε κρασοβάρελα και πολυκαιρισμένες φωτογραφίες, με τα τσουκάλια και τα τηγάνια τους γεμάτα με τα γνώριμα – φάβα, κεφτέδες, τηγανητό μπακαλιάρο, ρεβιθάδα. Κάποια άλλα είναι μεταγενέστερα, έχουν όμως κι εκείνα τη δική τους γοητεία. Ο κόσμος εξακολουθεί να κατεβαίνει τα σκαλιά. Για την ατμόσφαιρα. Για τη μουσική. Για το ολίγον τι «κρυμμένο» του πράγματος. Για την αύρα μιας άλλης εποχής. Για εκείνους τους μικρούς μύθους τους. Κάτι ψάχνει. Κάτι βρίσκει.

Το ιστορικό Δίπορτο

Γωνία Σωκράτους και Θεάτρου και δέκα σκαλοπάτια κάτω, το Δίπορτο. Στα σκυφτά, ντόπιοι και επισκέπτες κατεβαίνουν στην εμβληματική ταβέρνα για την οποία υπάρχουν αναφορές από το 1911. Ο μύθος λέει ότι αυτή είναι η «υπόγεια ταβέρνα» στην οποία αναφέρεται ο Βάρναλης στους «Μοιραίους» του («Μες την υπόγεια την ταβέρνα / μες σε καπνούς και σε βρισιές / (απάνω στρίγγλιζε η λατέρνα) / όλη η παρέα πίναμε εψές…»). Πάει πια καιρός από τότε που το Δίπορτο θεωρούνταν ένα από τα «μυστικά» της πόλης, αλλά η γοητεία του παραμένει. Ο ιδιοκτήτης, Δημήτρης Κολολιός, συνεχίζει όπως πάντα να φοράει τη λευκή πουκαμίσα εργασίας, και ανάμεσα σε βαρέλια και τραπέζια (στρωμένα με λαδόκολλες αντί για τραπεζομάντηλα) να σερβίρει τα ίδια λίγα και απλά: χυλωμένη και πιπεράτη ρεβιθάδα, ψαράκια στη σχάρα, φάβα με χοντροκομμένο κρεμμύδι, γιουβέτσι, φασολάδα, πατάτες γιαχνί και λίγα ακόμα, μαζί με χύμα κρασί και μπόλικο ψωμί. Γ.Π.

Σωκράτους 9 & Θεάτρου, Τ/210-32.11.463

Στη Ραμόνα για να δούμε την… πανσέληνο

Ο μύθος λέει ότι εκεί τα αλάνια της Καλλιθέας βγάζουν ρομαντικά ραντεβού τα κορίτσια τους, με την ατάκα: «πάμε να δούμε την πανσέληνο». Λίγο τα χαμηλά φώτα, λίγο η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα του υπογείου, λίγο το ότι είναι το κρυφό στέκι της γειτονιάς – βγάζει μια γοητεία όλο αυτό. Ήταν καλοκαίρι του 1968 όταν ο Χρήστος Κασκαβέλης άνοιξε στη γωνία Αγίων Πάντων και Εσπερίδων την ταβέρνα Ραμόνα σε ένα μικρό υπόγειο. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1974, δίνει αντιπαροχή ένα οικόπεδο λίγα στενά πιο κάτω, στην οδό Μίνωος 11- 13, που ανήκε στην οικογένειά του, και παίρνει από την πολυκατοικία που χτίστηκε ένα μερίδιο για να μεταφέρει εκεί το μαγαζί. Καθώς ο ίδιος θεωρούσε απαραίτητη συνθήκη για μια ταβέρνα να βρίσκεται σχετικά κρυμμένη, η Ραμόνα βρέθηκε στο υπόγειο της πολυκατοικίας και μετά τη μεταφορά της στη νέα διεύθυνση. Με το που καθίσεις στο τραπέζι, σε ρωτάνε τι θα πιεις, και μαζί με το κρασί σού φέρνουν και το μενού. Με ένα στυλό σημειώνεις τι θέλεις να φας: φάβα, παντζάρια, χόρτα, χωριάτικη, λάχανο, τυριά και τυροσαλάτα, κεφτεδάκια και τυρομπουκιές, κεφαλοτύρι σχάρας, μπεκρή μεζέ, σαλιγκάρια αλλά και καμιά φορά και μεζέδες για μερακλήδες όπως ορτύκια ψητά, γλυκάδια αρνίσια και μοσχαρίσια αμελέτητα. Με παλιά βαρέλια, λίγα τραπέζια, σαν να βρίσκεσαι σε παλιά ελληνική ταινία, είναι ένα κουτούκι βγαλμένο από άλλη εποχή που συνεχίζει και προσελκύει κόσμο κάθε ηλικίας. Μ.Π.

Μίνωος 11- 13, Καλλιθέα, Τ/210-95.15.952

O Κεφαλονίτης του Πειραιά

Κεφαλονίτης ήταν ο πρώτος ιδιοκτήτης, που άνοιξε την ταβέρνα ψηλά στην Καστέλα, πίσω από το Bowling. Δεν έχει θέα θάλασσα, η σάλα του είναι μικρή και παραμένει ίδια εδώ και περίπου 35 χρόνια ενώ λειτουργεί και υπόγειο με ντεκόρ τα κρασοβάρελα. Τι παραγγέλνουμε; Κεφαλοτύρι σαγανάκι στα κάρβουνα, μπιφτέκι σχάρας κρεάτινο και όχι ιδιαίτερα αφρατεμένο, ωραίες πατάτες στο τηγάνι και παϊδάκια, σωστά κομμένα, ζουμερά και καλοψημένα. Ν.Δ.

Ρεθύμνης 19, Πειραιάς, Τ/210-41.14.426

Μίστερ Λουκιδέλης: Ο «Αμερικάνος» της Νέας Φιλαδέλφειας

Μικρασιάτης από την Πέργαμο, ο Στυλιανός Λουκιδέλης άνοιξε στη Νέα Φιλαδέλφεια το μαγαζί που πρωτολειτούργησε το 1932 ως μπακαλοταβέρνα για να εξελιχθεί αργότερα σε ταβερνείο. Από που προκύπτει το «Μίστερ»; Ο αδερφός του, Ανέστης, που είχε φύγει στο μεταξύ για μια καλύτερη τύχη στον Καναδά, στέλνει χρήματα για την ανακαίνιση της επιχείρησης και η οικογένεια, για να τον τιμήσει, ονομάζει το μαγαζί «Μίστερ Λουκιδέλης». Στο υπόγειο με τα μεγάλα κρασοβάρελα και τα συλλεκτικά αντικείμενα της ΑΕΚ (το μαγαζί είναι κιτρινόμαυρο στέκι) δοκιμάζουμε τις σπεσιαλιτέ του μαγαζιού: σαλιγκάρια και αμελέτητα, αλλά και τραγανά κεφτεδάκια σαν σπιτικά, ντολμαδάκια, λαχανοντολμάδες και τηγανητό μπακαλιάρο σκορδαλιά. Οι τηγανητές πατάτες είναι κομμένες στο χέρι και το κρασάτο χοιρινό τρυφερό και νόστιμο. Γ.Π.

Γ. Παπανδρέου 79, Ν. Φιλαδέλφεια, Τ/ 210-25.10.659

Το υπόγειο του Μαραθωνίτη: στο Μετς από το ’70

Ένα αυθεντικό κουτούκι που λειτουργεί εδώ και δεκαετίες σε ένα υπόγειο στο Μετς ο Μαραθωνίτης θυμίζει σκηνικό από παλιά ταινία: ξύλινα κρασοβάρελα, τραπεζάκια, κόσμος να τσουγκρίζει ποτήρια, ρεμπέτικα στα ηχεία, καμιά φορά και λάιβ. Στον Μαραθωνίτη πάμε για τα παϊδάκια προβατίνας, είναι εγγύηση. Μπορεί η προβατίνα να ζει στιγμές δόξας στα εστιατόρια της πόλης, εκεί, τα εν λόγω παϊδάκια τα σερβίρανε από πάντα, τέλεια ψημένα και πασπαλισμένα με μυρωδικά. Μ.Π.

Βίνκελμαν 3, Μετς, Τ/210-70.17.404

Η Μαγκουφάνα – έτσι λέγανε παλιά την Πεύκη

Είναι γνωστό στην Πεύκη το κουτούκι που φέρει την ονομασία της περιοχής. Η Μαγκουφάνα, είναι σε ένα στενάκι σε μια ήσυχη γειτονιά, κάτω από το σπίτι των ιδιοκτητών. Το είχε μεγάλο καημό από παλιά το τραγούδι η κυρία Ματίνα, και έτσι το 1996 άνοιξε στο υπόγειο του σπιτιού της αυτό το κουτούκι. Τότε είχε κοσμοσυρροή κάθε βράδυ. Όλη η γειτονιά έσπευδε να ακούσει τον νταλκά της κυρίας Ματίνας, που γυρνούσε τα τραπέζια με τον γιο της Φώντα, ο οποίος τη συνόδευε με την κιθάρα του. «Τότε ο κόσμος έκανε ησυχία και άκουγε το τραγούδι» μου λέει με παράπονο, «τώρα όλοι μιλάνε, δεν ακούνε όπως παλιά. Το μαγαζί ήτανε γεμάτο, τίγκα κάθε βράδυ, δίνανε παραγγελιές και μας βάζανε τα κατοστάρικα στην κιθάρα», λέει αναπολώντας τις παλιές εποχές. Σήμερα, μάνα και γιος συνεχίζουν να τραγουδάνε, όμως οι απανωτές κρίσεις και η πανδημία τους στοίχισε και ανοίγουν πλέον μόνο τρεις φορές τη βδομάδα: Παρασκευή και Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι. Στα ηχεία ακούς λαϊκά και ελαφρολαϊκά τραγούδια, αλλά όταν πιάνει η κυρία Ματίνα το μικρόφωνο χαίρεσαι να την ακούς και να τη βλέπεις! Μαζί της εκτός από τον Φώντα Μπάμπαλη, που παίζει κιθάρα και πλήκτρα, ο ταλαντούχος Θάνος Βογατσάς στο μπουζούκι. Το μενού έχει πιάτα από την ελληνική κουζίνα, σπεντζοφάι, ντολμάδες, κοκκινιστό μοσχαράκι, φάβα, και κρέατα στη σχάρα. Και μια φανταστική σαλάτα με λάχανο, ξερό κρεμμύδι, μήλο και σος με μουστάρδα. Κρασί χύμα ημίγλυκο και ένα παλιό τζουκμποξ στη γωνία κάτω από τα κρασοβάρελα. Ν.Λ.

Ιωάννου Αποστολόπουλου 18, Πεύκη, Τ/210-80.61.807